اینکه آیا طب سوزنی واقعا میتواند برخی بیماریها و مشکلات سلامتی را بهبود بخشد، بسیار بحثبرانگیز است. دو تحقیق تازه که روی این شیوهی درمانی قدیمی انجام شدهاند نیز به نتایج درهمی رسیدهاند!
یکی از این دو تحقیق نشان داد طب سوزنی برای زنی مبتلا به بیاختیاری ادرار ناشی از استرس-که فعالیتهایی نظیر عطسه، سرفه، خندیدن یا ورزش کردن باعث خروج غیرارادی ادرار میشود- مفید واقع شده است. اما در تحقیق دوم که به بررسی اثرات طب سوزنی بین زنانی که به نوع خاصی از عدم باروری مبتلا بودند میپرداخت، مشاهده شد که طب سوزنی نمیتواند شانس فرزنددار شدن این زنها را افزایش دهد.
هر دوی این تحقیقها در چین انجام شدهاند و در تاریخ ۲۷ ژوئن، در مجلهی JAMA به چاپ رسیدهاند.
دکتر جوزِفین بریگز و دیوید شارتلِف، از مرکز ملی مکملی سلامت، در سرمقالهای همراه تحقیقها نوشتهاند:
این مطالعات دربارهی اینکه چه زمانی باید از طب سوزنی استفاره و چه زمانی نیاید استفاده کرد، اطلاعات تازهای به ما دادهاند.
بریگز و شارتلف نوشتهاند تحقیقی که برای بررسی طب سوزنی انجام شده، نشان داده است که فواید آن فقط مختص نتایج فاعلی و ذهنی، نظیر درد، هستند. دیدگاه مثبت مردم و همچنین احساس اطمینانی که آنها نسبت به پروسهی این شیوهی درمانی دارند، احتمالا در بوجود آمدن نتایج مثبت تاثیرگذارند.
سرمقالهنویس گفته است:
این روشهای درمانی باستانی به آشکار کردن ارتباط پیچیدهی بین ذهن و مغز کمک کردهاند.
در هر دو تحقیق، محققان برای بررسی تاثیرات طب سوزنی، از روشهای دقیق و سخت علمی استفاده کردهاند.
در تحقیق اول، محققان ۵۰۴ زن را که به عارضهی بیاختیاری ادرار ناشی از استرس مبتلا بودند، انتخاب کرده و آنها را تحت درمان با “طب سوزنی الکتریکی“(که طی آن طب سوزنی با تحریکات الکتریکی همراه میشود) یا “طب سوزنی الکتریکی ساختگی“(که انتظار میرود فایدهای نداشته باشد) قرار دادند.
در زنانی که تحت درمان با طب سوزنی الکتریکی بودند، محققان آکادمی پزشکی چینی در پکن، یک جریان الکتریکی ضعیف (به اندازهای که باعث درد نشود)را به نوکهای سوزنهای پزشکی اعمال کردند. در زنانی که تحت درمان با طب سوزنی ساختگی بودند نیز محققان، سوزنها را در نقاطی غیر از نقاطی که در طب سوزنی استفاده میشوند قرار داده و جریان برقی نیز اعمال نکردند. شرکتکنندگان به مدت ۶ هفته و سه بار در هفته، تحت این آزمایشها بودند.
در پایان آزمایش زنانیکه تحت درمان با طب سوزنی الکتریکی قرار گرفته بودند، در طی تست استرس یک ساعته و در مقایسه با شروع آزمایش، ۱۰ گرم خروج ادرار کمتری داشتند اما زنانی که در گروه دوم بودند، در مقایسه با شروع آزمایش، فقط کاهشی ۲/۶ گرمی در خروج ادرار داشتند.
به گفته سرمقالهنویس، براساس نتایج این تحقیق، برای کسانیکه بیاختیاری ادرار ناشی از استرس دارند، پیش از اینکه روشهای درمانی تهاجمی نظیر جراحی مورد استفاده قرار گیرند، طب سوزنی در کنار سایر درمانهای رفتاری، میتواند درمانی باشد که ارزش امتحان کردن را دارد. اما تحقیقات بیشتری موردنیاز است تا ثابت شود آیا این نتایج در دراز مدت نیز وجود دارند یا خیر و نیز برای اینکه مشخص کنند طب سوزنی چگونه جلوی بیاختیاری ادرار را میگیرد.
اثر ساختگی-یا اثری که به جای اثری فیزیولوژیک، درنتیجهی احساس مردم نسبت به اینکه درمانی کارآمد است بوجود میآید- نیز به گفتهی سرمقالهنویس احتمالا در بوجود آمدن نتایج این تحقیق و تحقیقهای دیگر تاثیرگذار بوده است. اما طب سوزنی حتما اثرات فیزیولوژیک نیز داشته است. برای مثال طب سوزنی الکتریکی احتمالا توانسته است انقباض عضلانی ایجاد کرده و عضلات کف لگن را تحریک کند که در نتیجهی آن، عضلات رحم، مثانه و روده قویتر شدهاند.
در آزمایش دوم، محققان دانشگاه علوم چینی Heilongjiang در هاربین چین، بررسی کردند که آیا طب سوزنی میتواند به زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلیسیستیک (PCOS) که یکی از علل اصلی ناباروری است کمک کند تا فرزندی داشته باشند؟
در زنان مبتلا به PCOS تخمدانها در طی چرخهی قاعدگی تخمکی را آزاد نمیکنند.
محققان ۱۰۰۰ زن مبتلا به PCOS را که تصادفی انتخاب شده بودند در یکی از ۴ گروه زیر قرار دادند:
- گروه اول طب سوزنی را همراه با داروی باروری کلومیفن سیترات دریافت کردند
- گروه دوم طب سوزنی ساختگی و تقلبی را با داروی کلومیفن سیترات دریافت کردند
- گروه سوم طب سوزنی را با یک داروی ساختگی دریافت کردند
- گروه چهارم طب سوزنی ساختگی و نیز داروی تقلبی را دریافت کردند
در طی این آزمایش که از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۵ طول کشید، حدود ۲۰۰ نفر از زنان زایمان کردند. مطابق انتظار، زنانی که داروی باروری را دریافت کرده بودند نسبت به کسانیکه داروی ساختگی را دریافت کرده بودند، درصد زایمان بیشتری داشتند. (حدود ۲۹ درصد از زنانی که کلومیفن سیترات استفاده کرده بودند، زایمان کرده بودند؛ در حالیکه فقط ۱۹ درصد از زنانی که داروی ساختگی مصرف کرده بودند، کودک به دنیا آورده بودند.) اما طب سوزنی در مقایسه با طب سوزنی ساختگی و بدون در نظر گرفتن مصرف یا عدم مصرف کلومیفن سیترات، منجر به میزان تولد و زایمان بالاتری نشده بود. حدود ۲۲ درصد از زنانی که طب سوزنی یا طب سوزنی ساختگی را دریافت کرده بودند در طی این تحقیق فرزند به دنیا آورده بودند.
محققان میگویند:
این تحقیق از طب سوزنی به عنوان درمانی برای ناباروری در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلیکیستیک، پشتیبانی نمیکند؛ بنابراین به عقیدهی سرمقالهنویس، طب سوزنی نباید به عنوان جایگزینی برای کلومیفن سیترات در زنان مبتلا به عارضه معرفی شود.