تصویری که در حال مشاهدهی آن هستید را توهم خاموشی نینیو (Ninio’s extinction illusion) مینامند. ۱۲ نقطهی سیاه روی خطوطی خاکستری دودی پخش شدهاند ولی مغز شما به سادگی اجازه نمیدهد تا همهی آنها را در یک نگاه ببینید. امتحان کنید!
این مورد نوعی از توهم انتشار شبکهای است که خود نوعی از توهم شبکهای هرمن میباشد. هر کدام از اینها در مورد مزایای مهار جانبی در شبکیهی چشم انسان بحث میکنند. مهار جانبی در نوروبیولوژی به توانایی یک نورونِ برانگیخته شده در مهار نورونهای همجوار گفته میشود.
خود کلمات Ninio در این مورد:
وقتی اندازهی صفحات سفید، در شبکهای که در شکل میبینید، کاهش پیدا کند و نمای کلی سیاه شود، آنها تمایل به ناپدید شدن پیدا میکنند. هر کس فقط کمی از آنها را در یک لحظه میبیند که بیقاعده در صفحه حرکت میکنند. جاهایی که نقاط دیده نمیشوند، به نظر میآید که خطوط ممتد اند که در واقع اینگونه نیست.
نگاهی دقیقتر
سلولهای افقی در شبکیهی چشم انسان در یکی لایههای آن قرار دارند و علاوه بر اتصال با دندریتهای سلولهای دوقطبی به صورت جانبی بین اجسام سیناپسی سلولهای گیرندهی نوری نیز ارتباط برقرار میکنند؛ این اتصال جانبی با ترشح انتقالدهندههای عصبی مهاری همان پدیدهی مهار جانبی را که در مورد آن حرف زدیم میتواند ایجاد کند. نتیجهی آن دید با کنتراست و وضوح بالاست.
در شکل بالا میتوانید یک لکهی نوری را که روی شبکیه افتاده است مشاهده کنید. همانطور که میبینید گیرندههای مرکزی ترین قسمت تحریک شدهاند؛ این همان تعداد نقاطیست که شما میتوانید روی شکل ببینید. هرچه از مرکز دورتر میشویم به نورونهایی میرسیم که نه تحریک شدهاند و نه مهار؛ این همان قسمتیست که شما به صورت محو روی صفحه میبینید و در محیط، نورونها با مکانیسمی که گفتیم مهار شدهاند و به شما اجازهی دید سایر نقاط را نمیدهند. این مکانیسم برای امکانپذیر شدن دقت بینایی در انتقال مرزهای کنتراست تصویر بینایی اساسیست و مثل برخی تیترها که دربارهی خطای دید میخوانید، نقطهی ضعف به شمار نمیرود!