انتشار این مقاله


تکامل سریع در گونه‌های مارمولک

تکامل مسئله‌ای است زمان‌بر که مقدار زمانی که نیاز دارد، ناشناخته است ولی زمان بسیار طولانی برآورد می‌شود. ولی در مطالعه‌ای که اخیرا انجام شده است، عکس این باور نشان داده شده است. تکامل، مسئله‌ای است که زمان می‌برد، ولی این که چقدر طول می‌کشد تا این اتفاق بیافتد سوال اصلی است. برای مثال چه […]

تکامل مسئله‌ای است زمان‌بر که مقدار زمانی که نیاز دارد، ناشناخته است ولی زمان بسیار طولانی برآورد می‌شود. ولی در مطالعه‌ای که اخیرا انجام شده است، عکس این باور نشان داده شده است.

تکامل، مسئله‌ای است که زمان می‌برد، ولی این که چقدر طول می‌کشد تا این اتفاق بیافتد سوال اصلی است. برای مثال چه مدت طول کشید تا دایناسور تروپود تبدیل به پرنده‌های امروزی بشود؟ ده‌ها میلیون سال، البته اگر صدها میلیون سال نبوده باشد. ولی در قرن اخیر، زمانی که زیست‌شناس آمریکایی Hermon Bumpus مشاده کرد در جمعیت گنجشک‌ها به علت طوفان و سرما زیاد در زمان کوتاه تکامل ژنتیکی صورت گرفته است، تکاملی کاملا مشهود آن هم در زمانی کوتاه.

حقیقتا با این که علم پیشرفت زیادی کرده است ولی همچنان تکامل سریع مسئله‌ای است که ما قادر به انجام آن نیستیم و در طبیعت هم کمتر دیده می‌شود. ولی یک مطالعه که اخیرا در مجله علم(Science) چاپ شده است، بیان می‌کند که بعد از گذشت چند ماه، مارمولک سبز آنول(Anolis carolinensis) که در ناحیه مرزی مکزیک و تگزاس زندگی می‌کند، برای مقابله با آب و هوای سرد که ناگهانی در زمستان گذشته ایجاد شده است، تکامل ژنتیکی سریعی داشته باشند.

این مارمولک‌ها، خزنده‌‌ی آب‌وهوای گرم است که در جزیره کارائیب کوبا تکامل یافته است. آن‌ها در گذشته دور مسیر خودشان را به سمت سرزمین اصلی پیدا کرده‌اند ولی سرد شدن ناگهانی آب‌و‌هوا در زمستان گذشته موجب شد که این جمعیت در خطر جدی قرار بگیرند. این اتفاق در زمستان سال ۲۰۱۳ رخ داد قبل از این که زمین کاملا با برف پوشیده شود. با این حال این تیم تحقیقاتی در ماه آگوست تعدادی از این مارمولک‌ها را جمع‌آوری کردند که بفهمند این مارمولک‌ها تا چه دمایی را می‌توانند تحمل کنند، قبل از این که از بین بروند.

آن‌ها این مارمولک را از پنج منطقه مختلف تگزاس جمع‌اوری کردند و برای فهمیدن مطلب بالا آن‌ها را در اتاقک‌هایی قرار دادند و به مرور زمان دمای این اتاقک‌ها را کاهش دادند و نتیجه به صورت روبرو به دست آمد؛ آن‌هایی که از مناطق جنوبی آورده شده بودند، نهایتا دمای ۱۱ درجه سانتی‌گراد را تحمل می‌کردند و آن‌هایی که مربوط به نواحی شمالی بودند تا دمای ۶ درجه سانتی‌گراد را با زحمت زیاد می‌توانستند تحمل کنند.

به دلیل این که دانشمندان نمونه‌های ژنتیکی از این مارمولک‌ها در مطالعه‌ی اول جمع‌آوری کرده بودند، بعد از چند ماه که دمای هوا ناگهانی کاهش یافت، به دمایی که در ۱۵ سال گذشته بی‌سابقه بوده است. آن‌ها توانستند با جمع‌اوری مارمولک‌ها باقی‌مانده در این مناطق، آن‌ها را با نمونه‌های قبل از سرمای شدید مقایسه کنند. مارمولک‌های زنده‌مانده را دوباره در همان اتاقک قرار دادند و متوجه شدند که مارمولک‌های مناطق جنوبی مقاومت به سرمایشان بیشتر شده است، آن هم نسبت به مارمولک‌های مربوط به تابستان در همان منطقه. آن‌ها الان می‌توانستند در مقابل دمای ۶ درجه سانتی‌گراد نیز ایستادگی کنند. توالی‌یابی ماده ژنتیک قبل و بعد از مواجه با سرما، مشخص کرد که تفاوت ژنتیکی آشکاری و مهمی بین این دو گروه از مارمولک‌های مربوط به منطقه جنوبی وجود دارد. مارمولک‌هایی که در عرض چند ماه به این شدت تکامل یافته بودند.

جالب است که بدانید

مارمولک‌های آنول که در منطقه شهری زندگی می‌کنند پاهای چسبنده‌تری نسبت به اقوام خارج‌شهری خود دارند، ظاهرا تکاملی در این گروه رخ داده است تا بتوانند به سطوح فلزی و شیشه‌ای بچسبند و از آن بالا بروند.

محمدابراهیم نیکبخت


نمایش دیدگاه ها (0)
دیدگاهتان را بنویسید