سالهاست میدانيم كه والها و خفاشها برای پيدا كردن مسير حركت خود پژواكسازی میكنند. اكنون مدتی است كه میدانيم انسانها نيز میتوانند با تمرين، محيط اطراف خود را با ساختن صدای كليك تجسم كنند.
مطالعهای جديد اولين توضيحات دقيق از پژواكسازی در انسان، از جمله ويژگیهای شنيداری و محدوده فضايی صدای كليك ايجاد شده بوسيله دهان را توضیح میدهد. محققان از نتايج برای ارتقا كليكهای دهانی مصنوعی استفاده كردند، كه میتواند برای درك بهتر اين توانايی خارقالعاده مفيد باشد.
دكتر لور تالر۱، يكی از مححققان از دانشگاه دورهام، گفت:
فهم مكانيسم شنوايی به ما كمك خواهد كرد درك كنيم مغز چه اطلاعاتی را برای پژواكسازی استفاده میكند.
درمورد خفاشها، دلفينها و برخی گونههای والها پژواكسازی يك توانايی ذاتی برای جهتيابی و كاوش غذا در تاريكی است. زمانيكه جانور صوتی را توليد میكند منتظر پژواك آن پس از بازتاب از اشيا موجود در محيط ميماند تا اطراف خود را شناسايی كند.
با وجود اينكه ديدن جهان بوسيله حس شنوايی يك مهارت طبيعی برای انسانها نيست، مطالعات نشان دادهاند كه افراد دچار مشكلات بينايی میتوانند با تمرين اين توانايی خفاشها را در خود ايجاد كنند.
مشهورترين فرد دارای اين توانايی دنيل كيش است كه بينايی خود را در يك سالگی از دست داده است. كيش با كوهنوردی، دوچرخه سواری و به تنهايی زندگی كردن در حياتوحش با استفاده از توانايی كليك دهانی برای تجسم محيط اطراف با دقت بسيار زياد، در اينترنت تاثير گذار بوده است.
مشخص شده است كه براي بدست آوردن اين توانايی نيازی به ناتوان بودن در حس بينايی نيست. در مطالعهای نشان داده شده است كه افراد با قدرت بينايی نرمال میتوانند ياد بگيرند با استفاده از پژواكسازی اندازه اتاقهای مجازی را تشخيص دهند.
با وجود اينكه دهههاست درمورد پژواك سازی در انسانها با خبريم اما هنوز الگوهای شنوايی كليكهای دهانی و يا آنچه را كه هنگام توليد اين كليكها در مغز رخ میدهد، نمیدانيم.
با توجه به اين مسائل تالر و تيمش با كمك سه فرد نابينا كه برای انجام كارهای روزانه خود از پژواك سازی استفاده میكنند، توصيف كاملی از كليكهای دهانی نوشتند.
هر شركتكننده در يك اتاق خالی قرار داده شده و از آنها خواسته شده بود صدای كليكی را كه به طور معمول انجام میدهند، توليد كنند. محققين كليكها را ضبط و ويژگی صدای آنها، مانند توزيع فضايی و محدوده فركانس توليد شده را آناليز كردند.
زمانكيه تيم طول كليكها را بررسی كردند فهمیدند كه اين كليكها در حد سه ميلی ثانيه كوتاه هستند، كوتاهتر از آنچه در مطالعات پيشين گزارش شده بود. در طول اين سه ميلی ثانيه كليكها شروع بلند و ناگهانی و كاهش تدريجی با شيب ملايم داشتند.
همچنين الگوی تيم از كليكها نشان داد كه اين كليكها گيراتر از سخن گفتن هستند و به راحتی توسط هر شخص بازتوليد میشوند. تالر در گفتوگو با sciencealert گفت:
يك راه برای تشخيص الگو پيچيده كليكهای دهانی اين است كه آن را با طريقه پخش نور در چراغ قوه مقايسه كنيم.
برای درك بهتر عملكرد پژواك سازی در انسان محققان احتياج به نمونه بزرگتری برای بررسي دارند، اما مشكل اين است كه افراد با توانايی بالای پژواك سازی كم بوده و دنبال كردن آنها سخت است.
براي مقابله با اين مشكل تيم از نتايج دقيق خود برای ساخت مدل رياضی كه بتواند كليكهای دهانی انسان را به طور مصنوعی بسازد، استفاده كردند. بدين ترتيب محققان میتوانند بدون نياز به افراد با مهارت بالا، پژواك سازی را بررسی كنند.
طبق گفته تالر استفاده از محركهای مجازی به محققان اجازه خواهد داد پژواك سازی در انسان را بررسی كنند و دانستن اين مكانيسم برای تكنولوژی الهامبخش خواهد بود.
- Lore Thaler
- Daniel Kish