۷ راه برای اینکه نشان دهید واقعا شرمنده‌اید!

حتما دلیلی دارد که ترانه‌ی معروف، “Hard to say i’m sorry” نامیده شده است. عذرخواهی کردن برای اغلب افراد، از جمله خود من، کار خیلی راحتی نیست. اغلب اوقات ما آنقدر در زندگی و احتیاجات خود غرق می‌شویم که از یاد می‌بریم تا چه اندازه می‌توانیم، آگاهانه یا ناآگاهانه، دیگران را آزار دهیم. در این‌جور مواقع، یک عذرخواهی خوب، نه تنها بسیار ضروری است بلکه احتمالا تنها راه ممکن برای تعمیر رابطه‌ای است که با مشکل مواجه شده است. به عنوان کسی که همیشه سعی کرده‌ام از کسانی که دوستشان دارم خوب عذرخواهی کنم، توصیه هایی برایتان دارم که به شما کمک خواهند کرد در گفتن “معذرت می‌خواهم” بهتر عمل کنید.

بدانید چه کار اشتباهی انجام داده‌اید.

به عقیده‌ی دکتر الیزابت مینِی ( Dr. Elizabeth M. Minei)، اولین گام برای عذرخواهی این است که خطایتان را توضیح دهید. فردی که اشتباه را مرتکب شده، باید بداند و نشان دهد دلیلی را که باعث ناراحتی و آزار دیگران شده است، می‌داند. دکتر مینِی در این باره می‌گوید:

دلیل این گام این است که عذرخواهی، بدون اینکه بدانید کدام کارتان باعث آزار بقیه شده است، بر شنونده تاثیر خیلی کم‌تری دارد.

صادق باشید.

این نکته خیلی واضح به نظر می‌رسد اما ما در فرهنگی زندگی می‌کنیم که عذرخواهی‌های تصنعی کار روزمره‌ی سیاست‌مداران و افراد مختلف در جامعه محسوب می‌شود. این افراد اغلب از این جملات استفاده می‌کنند: اگر باعث آزارتان شدم، عذر می‌خواهم یا من معذرت می‌خواهم اما… . به عقیده‌ی نویسنده‌ی نیویورک سیتی، یک معذرت‌خواهی صادقانه و متواضعانه، به دنبال توجیه کردن کار اشتباه انجام شده نیست. بلکه به دنبال این است که به طرف مقابل بفهماند شما بخش آزاردهنده‌ی کارتان را شناخته‌اید، مسئولیتش را پذیرفته‌اید و به دنبال تغییر وضعیت هستید.

تقاضای بخشش کنید.

زمانی که از طرف مقابلتان تقاضای بخشش می‌کنید، فرصتی برای واکنش نشان دادن و پاسخ دادن به او می‌دهید. به او فرصت دهید. دکتر کِبا ریچموند گرین ( Keba Richmond-Green) معتقد است این اقدام بسیار مهم است چون اگر شما این کار را بکنید، حتی اگر دیگر طرف مقابلتان را نبینید، توپ را در زمین او انداخته‌اید. در واقع شما به او این فرصت را می‌دهید که همه چیز را فراموش کند یا اینکه موضوع را ادامه دهد.

مقاله‌ی مرتبط: ۳۳ درس مهمی که باید در زندگی یاد بگیرید

عذرخواهی کردن را برد یا باخت تلقی نکنید.

کارولین کُول ( Carolyn Cole)، مشاور خانواده و ازدواج، زوج‌های بسیاری را دیده است که فقط خواسته‌اند در یک مشاجره، برنده و در جایگاه حق باشند. اما بدانید که گفتن “معذرت می‌خواهم“، زمانی که یک خط قرمز را رد کرده‌اید، به معنی گفتن “تو در این دعوا در جایگاه حق هستی” نیست! این عذرخواهی درواقع به این معناست که شما به رابطه‌تان بیش از خودتان ارزش می‌دهید.

آن‌ها را سرزنش نکنید.

این نکته در عذرخواهی‌های خود من، یکی از سخت‌ترین نکاتی است که باید رعایت کنم؛ چون من همیشه می‌خواهم کاری را که آن‌ها انجام داده و باعث شده من اشتباه کرده و آزارشان دهم، بهشان گوشزد کنم. روندا میلراد (Rhonda Milrad)، متخصص روابط، می‌گوید:

گفتن اینکه “اگر تو این کار را نمی‌کردی، من هم فلان کار را نمی‌کردم” به این معنیست که شما مسئولیت کارتان را نپذیرفته‌اید.

به عبارت دیگر سرزنش کردن دیگران، عذرخواهی شما را باطل می‌کند.

آماده باشید چندین مرتبه عذرخواهی کنید.

بعضی اوقات فقط یک معذرت‌خواهی کافی نیست. رابی شلومو سلاتکین (Rabbi Shlomo Slatkin)، متخصص روابط، برای نشان دادن شرمندگی واقعی، توصیه می‌کند چندین مرتبه عذر خواسته و به کسانی که دوستشان دارید، احساس اطمینان بدهید؛ مخصوصا وقتی خطای بزرگی مرتکب شده‌اید. وی می‌گوید:

اینکه یک بار عذرخواهی کرده و انتظارداشته باشید پس از آن زندگیتان به حالت اول بازگردد، خیلی غیرمنطقی است.

این جور عذر خواستن، عصبانیت طرف مقابلتان را فرو می‌نشاند و به بازسازی اعتماد بین شما کمک می‌کند.

به آن‌ها بگویید چگونه تغییر خواهید کرد.

اکثرمان معتقدیم عذرخواهی بدون اینکه چیزی تغییر کند، بی‌معنی است. دکتر جِس متیوز (Dr. Jesse Matthews) می‌گوید:

به همین دلیل لازم است شما برنامه‌ای را که برای تغییر رفتار و جلوگیری از چنین پیشامدهایی در آینده دارید، به دقت دنبال کنید.

در واقع، شما باید همیشه تغییر را دنبال کنید. این تنها راهی است که طرف مقابلتان بفهمد شما واقعا شرمنده هستید.

اگر شما را نبخشد چه؟؟؟

این قسمت، سخت‌ترین بخش عذرخواهی کردن است. گاهی اوقات فرقی نمی‌کند چه بگویید یا چه کاری انجام دهید، به هر حال از نظر طرفتان کافی نخواهد بود. دکتر مینِی در مطالعه‌اش فهمیده است یک عذرخواهی مناسب و با قاعده، دوازده برابر بیشتر احتمال دارد از طرف فرد گیرنده موردقبول واقع شود. اما اگر عذرخواهیتان مورد پذیرش قرار نگرفت، وی توصیه می‌کند تلاش کنید تا دلیلش را بفهمید. اگر طرفتان بگوید که زمان بیشتری نیاز دارد تا فکر کند بهتر است جواب دهید: “می‌فهمم و درک می‌کنم که زمان بیشتری نیاز داری. اگر برایتان مشکلی ندارد، می‌توانم هفته‌ی بعد با شما تماس بگیرم؟“

مینِی می‌گوید گاهی اوقات افراد در بخشش تردید می‌کنند چون فکر می‌کنند شرایطی که برای بخشیدن بیان شده کافی نیستند. در چنین مواردی بهتر است اینگونه پاسخ دهید: “من دوست دارم بدانم چه کاری می‌توانم انجام دهم تا نشان دهم واقعا شرمنده هستم. می‌شود شما هم به من کمک کنی؟” این جملات نشان خواهند داد شما آماده هستید تا هر کاری را که برای جبران لازم است انجام دهید.

گاهی اوقات فرقی نمی‌کند عذرخواهی شما چقدر صادقانه و درست باشد، طرف مقابلتان در هر صورت عذرخواهیتان را نمی‌پذیرد. مینِی در چنین شرایطی توصیه می‌کند شما فقط علاقه و اشتیاقتان را برای بازگرداندن رابطه‌تان به حالت اول نشان دهید. در چنین مواردی می‌توانید بگویید: “من درک می‌کنم که نمی‌خواهی مرا ببخشی و دیگر با من کاری نداری؛ واقعا شرمنده هستم که اشتباه من ما را به اینجا رسانده است. من نمی‌خواهم دوستی‌مان را پایان دهم و هر وقت نظرت را عوض کردی، من مایل خواهم بود تا دوستی‌مان را از سر گیریم.” بعد از این باید او را تنها بگذارید.

عذرخواهی هیچوقت آسان نبوده است، اما امیدوارم این نکته‌ها آن را برای شما راحت‌تر کنند.

مقاله‌ی مرتبط: چرا بعضی از افراد آسان‌تر از اشتباه کسی گذشت می‌کنند؟