کم‌خونی همولیتیک (Hemolytic Anemia) شرایط ویژه‌ای است که در آن گلبول‌های قرمز خون زودتر از حالت طبیعی تخریب و از جریان خون حذف می‌شوند.
گلبول‌های قرمز بشقابی‌شکل هستند و وظیفۀ انتقال اکسیژن به بافت‌های بدن و حذف دی‌اکسیدکربن (و سایر مواد دفعی) از بدن را برعهده دارند. این سلول‌ها در مغز استخوان تولید شده، و عمر متوسط ۱۲۰روزه دارند. وقتی سلول‌های خونی می‌میرند، مغز استخوان با تولید سلول‌های خونی جدید به جایگزینی سلول‌های مرده می‌پردازد. در کم‌خونی همولیتیک، مغز استخوان نمی‌تواند با سرعت کافی گلبول‌های قرمز تخریب‌شده را جایگزین کند.
کم‌خونی همولیتیک می‌تواند منجر به مشکلات سلامتی متعددی از قبیل خستگی، درد، بزرگی عضلۀ قلبی، آریتمی و نارسایی قلبی شود.
بررسی اجمالی
در کل، “کم‌خونی” به شرایطی اطلاق می‌گردد که در آن سطح گلبول‌های قرمز خون کمتر از سطح معمول باشد. همچنین کاهش هموگلبین گلبول‌های قرمز نیز می‌تواند دلیلی بر کم‌خونی باشد. هموگلبین یک پروتئین غنی از آهن است که اکسیژن با اتصال به آن از ریه‌ها به سایر قسمت‌های بدن می‌رود.
کم‌خونی سه دلیل عمده دارد:
- خونریزی
- کاهش تولید گلبول‌های قرمز
- تخریب بیش از حد گلبول‌های قرمز
اختلالات کم‌خونی می‌توانند ارثی یا اکتسابی باشند. گاهاً هم اختلال کم‌خونی همولیتیک ناشناخته باقی می‌ماند.
دورنما
کم‌خونی همولیتیک انواع مختلفی دارد و درمان و چشم انداز هرکدام بستگی به نوع و شدت آن دارد. این کم‌خونی معمولاً به راحتی درمان یا کنترل می‌شود، مثلاً کم‌خونی همولیتیک خفیف عمدتاً نیازی به درمان ندارد، اما حالت وخیم آن به درمان سریع و مناسب نیاز دارد، در غیر این صورت می‌تواند کشنده باشد.
به‌طور کلی، انواع ارثی این کم‌خونی به کنترل مادام‌العمر و مداوای ادامه‌دار نیاز دارند، در حالی که انواع اکتسابی را می‌توان با اصلاح دلیل آن درمان کرد.
علائم
از مهم‌ترین علائم کم‌خونی همولیتیک می‌توان به یرقان، درد در ناحیۀ فوقانی شکم، زخم و درد در پا و آریتمی قلبی اشاره کرد.
درمان
مهم‌ترین روش‌های درمانی این بیماری عبارتند از: انتقال خون، استفاده از داروهای کورتیکواستروئیدی مثل پردنیزون، جراحی طحال و پیوند سلول‌های بنیادی مغز استخوان
