آیا زندگی امروز بهتر از زندگی ۵۰ سال پیش است؟ جواب سؤال بستگی دارد به کسی که سؤال از او پرسیده می‌شود. تقریباً ۹ نفر از هر ۱۰ ویتنامی پاسخ‌شان مثبت است ولی این نسبت در ونزوئلا فقط یک از ۱۰ می‌باشد. قریب به دو سوم آلمانی‌ها و سوئدی‌ها پاسخ‌شان آری است و کمتر از نصف بریتانیایی‌ها و یک سوم آمریکایی‌ها با آن موافق اند. به طور جهانی، اکثریت ناسالم (۵۷ درصد)، فکر می‌کنند کیفیت زندگی بدتر شده یا حداقل در رکود مانده است.
این نتایج از نظرسنجی چهل و سه هزار نفری در ۳۸ کشور دنیا به‌دست آمده که ماه پیش توسط مرکز تحقیقات Pew در واشنگتن منتشر شد. این آمار با وجود پیشرفت‌های حاصله در علم، تکنولوژی و پزشکی از ۱۹۷۰ مأیوس‌کننده می‌نماید.
همان طور که در گزارش آمده است، ۵۰ سال پیش، بسیاری از کشورها حتی تصوری هم از منافع سلامتی و امید به زندگی که با واکسیناسیون، انقلاب‌های سبز و امثاله به‌دست آمده، نداشتند. به موازات همین اتفاقات، تکنولوژی نیز به طور معناداری استانداردهای زندگی را بهبود بخشیده است.
پس چرا به نظر می‌آید مردم متوجه نشده‌اند؟ یا شاید اهمیت نمی‌دهند؟ به قول بیل کلینتون “این اقتصاد، احمق است”. بنا بر گزارش Pew تنها چیز مهمی که پاسخ‌دهندگان متوجه آن بوده‌اند، اقتصاد کشور خودشان است. در کره‌ی جنوبی، هند، ویتنام، اندونزی و ترکیه که شاهد تحولات اقتصادی مثبتی بوده‌اند، اکثریت مردم گفته‌اند که زندگی بهتر شده است.
با این حال، وقتی معیشت با سختی همراه است، پیشرفت‌های تدریجی به راحتی به فراموشی سپرده می‌شوند. نتیجه این می‌شود که یکی از عالی‌ترین جهش‌ها در راستای زندگی سالم در تاریخ بشریت، اعطایی در نظر گرفته می‌شود.
این وضع، هشداری برای آینده هم هست. اخیراً مشاهده شده دستاوردهای علم و تکنولوژی کند و حتی عکس شده است. چالش‌هایی مثل تغییرات اقلیمی و مقاومت آنتی‌بیوتیکی، دستیابی به پیشرفت‌های بیشتر را سخت‌تر هم کرده. بدبختانه‌تر از همه، تهدید ضدعلم‌هاست که کارشان از انکار علم به به مقابله با آن رسیده است.
مرکز توجهات هم، کاخ سفیدی است که رهبری‌اش را دونالد ترامپ بر عهده دارد. یکی از آخرین توهین‌های او، ممنوعیت استفاده از الفاظی مثل “evidence-based” (مبتنی بر شواهد) و “science-based” (مبتنی بر علم) در مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) است. کار همین جا تمام نمی‌شود؛ رژیم اقتداگرای ترکیه به مهار تبادل ایده‌ها ادامه می‌دهد. دولت هند در حال تقویت تحقیقاتی است که الهام گرفته از افسانه‌های هندوست! (فوائد سلامتی مدفوع و ادرار گاو، برای مثال!). دنیای علم و دانشمندان شدیداً نیازمند آنند که یاد بگیرند باید به یاد دنیا بیاورند، رفاه امروز را مدیون علم هستند؛ رفاه که چه عرض کنم، در واقع همه چیز را.
البته علم هم ضعف‌های خودش را دارد. نباید هر کسی سردمدار آن باشد ولی با قدم گذاشتن به سال جدید میلادی، باید بیش از پیش روی کارهایی که علم برای ما انجام داده و می‌دهد، تأکید کنیم. اگر در این کار سهل‌انگاری نمائیم و اجازه دهیم علم را بی‌فایده و حتی تهدیدگر جلوه دهند، شاید ۵۰ سال آینده از ۵۰ سال پیش بدتر هم گردد. البته برای کشور ما هنوز این حرف‌ها زود است؛ ما پیش از آن که نگران داشته‌هایمان باشیم، باید داشته‌ای، داشته باشیم!
