درمان بیماران سرطانی غالبا محدود به شیمی درمانی است. این درمان، تقریبا همه سلولهایی را که به سرعت تکثیر میشوند، مورد حمله قرار میدهد. اخیرا، بیومارکرهای پیشبینی کننده (predictive biomarkers)، روشهای جدیدی را برای تطابق نوع هدف گیری درمانی با بیولوژی مخصوص هر بیماری ارائه کردهاند. با توجه به ماهیت قابل سنجش بودن فرایندهای بیولوژیکی، بیومارکرها میتوانند جزئیاتی را در مورد بیماری، پیشرفت آن و میزان پاسخ تومور به درمان آشکار کنند.
یکی از این بیومارکرها میزان جهش در تومور (Tumor Mutation Burden= TMB) است. زمانی که سلولهای توموری شروع به جهش میکنند، بخشی از این جهشها باعث تولید پروتئینهایی میشوند که در سطح سلول قرار میگیرند. این پروتئینها نئوآنتیژن (neoantigen) نام دارند و احتمال بیگانه تشخیص داده شدن تومور توسط سیستم ایمنی را افزایش میدهند.
مقاله مرتبط: چرا بعضی از انواع سرطان های سینه نسبت به درمان مقاوم هستند؟
دانشمندان نشان دادهاند که TMB با تعداد سلولهای ایمنی و خصوصا T سلهایی که تومور را شناسایی میکنند، رابطه دارد. تومورهایی که حاوی تعداد جهشهای بیشتری باشند، پاسخ بهتری به ایمونوتراپی خواهند داد؛ چون سیستم ایمنی آنها را بیشتر بیگانه تلقی میکند و Tسلهای بیشتری را علیه آنها به کار میگیرد.
TMB همچنین میتواند به درک این موضوع که چرا پاسخ انواع سرطان به ایمونوتراپیها متفاوت است، کمک کند. به عنوان مثال، تومورهایی که حامل جهشهای مربوط به نور خورشید و سرطان هستند، پاسخ بهتری به این نوع درمان میدهند. این در حالی است که سایر انواع تومور که جهشهای کمتری دارند مانند سرطانهای پانکراس و کولون، پاسخ ضعیفتری میدهند.
با این حال، وجود بیش از ۳ میلیارد جفت نوکلئوتید در ژنوم انسان، چالش بزرگی را پیش روی دانشمندان قرار میدهد: چگونه میتوان این بیومارکر را که تحت تاثیر فاکتورهای گوناگونی قرار دارد، استاندارد سازی کرد؟
تعیین استانداردها
برای این که TMB از لحاظ بالینی قابل استفاده باشد، باید استانداردهای مشخصی برای اندازهگیری آن تعیین شود. تلاش بیشتر و تکنولوژی پیچیدهتری برای تبدیل این متد به گزارشهای تشخیصی دقیق و قابل استفاده مورد نیاز است. گزارش اطلاعات به صورت استاندارد شده، استفاده از بیومارکرها را سودمندتر میکند، چون امکان مقایسه را بین مطالعات مختلف فراهم میآورد.
در سال ۲۰۱۳، Gad Getz و تیم بزرگی از محققان، بیش از ۱۰۰۰ اختلاف در هر کدام از جهشهایی که در سرطانها دیدهشدهاند، گزارش کردند. این میزان از اختلاف، استانداردسازی TMB را دشوار میکند. برای اینکه ارتباط بین میزان TMB و پاسخ درمانی مشاهده شده مشخص شود، باید محدودهای برای مقدار آن تعیین شود. تعیین این محدوده نیاز به ارزیابی میزان آن در جمعیتهای مختلف بیماران دارد. پیشرفتهایی در این زمینه انجام شده است؛ با این حال تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.
برای غلبه بر این مشکل دانشمندان نیاز به اطلاعات دارند. محققان Bristol-Myers Squib، اطلاعات فراوانی را از نمونههای اهدا شده توسط افراد سالم و مبتلا به سرطان به دست آوردهاند. این اطلاعات به آنها در تعیین ارتباطات بین تعداد و انواع جهشها و نوع سرطان کمک میکند. آنها همچنین در حال بررسی ارتباط جهشها با میزان پاسخ بیمار به داروی مورد استفاده هستند. مجموعه این اطلاعات، با معرفی روش یک اندازهگیری برای TMB، میتواند منجر به تعیین درمانهای اختصاصی و فردی برای انواع سرطان شود.
TMB علاوه بر اینکه یک ابزار تشخیصی است، میتواند به عنوان وسیلهای برای بررسی تومور در طول درمان نیز مورد استفاده قرار گیرد. به این ترتیب پزشکان خواهند توانست جهشهای جدید را شناسایی کرده و از درمانهایی مطابق آنها استفاده کنند.
آینده TMB
گامهایی به سوی آینده در حال برداشتهشدن هستند. به عنوان مثال، FDA اخیرا با استفاده از TMB برای تشخیص نوع دارو موافقت کرده است. این روش میتواند باعث انتخاب درمان بهتر برای هر یک از انواع سرطان شود. پیشبینی شدهاست که بیومارکرها در آینده علاوه بر TMB ، عناصر دیگری نیز خواهند داشت.