“پوست چرب” زمانی اتفاق می‌افتد که غدد سباسه‌ی موجود در پوست، بیشتر از حد معمول سِبوم تولید می‌کنند.
سِبوم (sebum) ماده‌ای چرب و موم‌مانند است که هم از پوست مراقبت کرده و هم به آن آبرسانی می‌کند. سبوم برای حفظ سلامت پوست بسیار ضروری است اما مقدار بیش از اندازه‌ی آن منجر به پوست چرب، آکنه و منافذ درشت روی پوست می‌شود. لازمه‌ی کنترل پوست چرب این است که مراقبت از پوست به یک عادت روزانه تبدیل شود.
در این مقاله، از راه‌های خانگی کنترل پوست چرب صحبت خواهیم کرد تا بدون نیاز به داروهای قوی تا حدودی با آن مقابله کنیم.
پوست چرب معمولا صورت را درگیر می‌کند. نشانه‌های پوست چرب عبارتند از:
- ظاهر درخشان و چرب
- منافد واضح و مشخص روی پوست
- ضخیم و خشن به نظر رسیدن پوست
- جوش‌های مداوم یا غیرمداوم
- جوش‌های سرسیاه و منافذ مسدود شده
افرادی که پوستشان چرب‌تر از حالت معمول است احتمالا در یافتن آرایشی مناسب برای صورتشان هم مشکل دارند. آرایش قرار گرفته روی صورت ممکن است با چربی صورت ادغام شده و ثبات خوبی نداشته باشد.
عوارض ناشی از پوست چرب و شدت آن‌ها در افراد مختلف متفاوت است. ژنتیک افراد نیز در میزان چرب بودن پوست نقش موثری دارد. تغییرات هورمونی یا استرس زیاد هم ممکن است تولید چربی و سبوم را افزایش دهند.
درمان پوست چرب
در ادامه شش راه برای کنترل عوارض پوست چرب پیشنهاد شده است.
۱. پوستتان را مرتب بشویید.
شست‌وشوی مرتب می‌تواند میزان تولید چربی پوست را کاهش دهد. برای شست‌وشوی پوست چرب مواردی که در ادامه آمده است توصیه می‌شود.
- صورتتان را با صابون ملایم و آب گرم بشویید.
- از صابون‌های قوی و دارای رایحه که می‌توانند پوست را تحریک کرده یا آن‌را خیلی خشک کنند استفاده نکنید؛ چون در این صورت پوستتان چربی بیشتری تولید خواهد کرد.
- از حوله‌ها یا لیف‌های حمام خشن هم بپرهیزید. اصطکاک بیش از حد روی پوست می‌تواند تولید چربی را افزایش دهد.
اگر شست‌وشوی معمولی خیلی برایتان مفید نیست، می‌توانید از محصولات دارویی مراقبت و کنترل آکنه هم استفاده کنید. این محصولات حاوی اسید بوده و می‌توانند به کنترل چربی پوست کمک کنند. چنین محصولاتی شامل موارد زیر می‌شوند:
- سالیسیلیک اسید
- گلیکوئیک اسید
- بتا هیدروکسی اسید
- بنزوئیل پروکساید
این نکته را به یاد داشته باشید که چنین محصولاتی ممکن است برای برخی پوست‌ها تحریک‌کننده باشند. قبل از استفاده از یک محصول جدید، مقدار کمی از آن را روی بخش کوچکی از پوستتان امتحان کنید تا واکنش بدنتان را ببینید.
انتخاب یک شوینده‌ی صورت مناسب نیز ممکن است برای برخی مفید باشد. یکی از تحقیقات سال ۲۰۱۵ نشان داده است که یک شوینده‌ی صورت ملایم ساخته شده از سدیم لورِت کربوکسیلات و آکلیل کربوکسیلات برای درمان آکنه‌ی ملایم صورت مناسب است. هرچند این مواد نیز تولید سبوم را در برخی نواحی صورت افزایش می‌دهند.
در افرادی که پوستشان چرب است ولی آکنه ندارد، شستوشو با صابون گلیسیرین بدون رایحه و آب گرم می‌تواند مفید واقع شود.
۲. از یک تونِر (toner) مناسب استفاده کنید.
تونرهای جمع‌کننده ( astrigent پوست) حاوی الکل بوده و پوست را خشک می‌کنند. یکی از تحقیقات ۲۰۱۴ نشان داده است تونرهای طبیعی نظیر نارون کوهی (Witch hazel) می‌توانند خواص صاف‌کنندگی صورت نیز داشته باشند.
نارون کوهی تانن بالایی دارد که آن را تبدیل به یک ماده‌ی ضدالتهاب می‌کند.
بسیاری از افرادی که پوست چرب دارند از نارون کوهی به عنوان تنها متعادل‌کننده‌ی پوستشان استفاده می‌کنند. در برخی افراد astrigent های طبیعی به کوچک‌تر شدن منافذ پوست کمک کرده و موادی که باعث انسداد این منافذ می‌شوند را حذف می‌کنند.
در برخی افراد ممکن است استفاده از چنین موادی مفید نباشد. این مواد ممکن است باعث خارش پوست در برخی افراد شوند. اگر این اتفاق بیفتد، احتمال دارد پوستتان تحریک شده باشد که در این صورت، ترشح چربی پوستتان افزایش خواهد یافت.
برای جلوگیری از تحریک پوستتان قبل از استفاده از هر تونر جدیدی مقداری از آن را روی پوستتان امتحان کنید.
۳. صورتتان را آرام ماساژ دهید.
زمانی که دارید صورتتان را پس از شستوشو خشک می‌کنید، پوستتان را آرام با یک حوله‌ی خشک ماساژ دهید. استفاده از یک حوله‌ی خشن و خشک کردن پوست با شدت، تحریک پوست را بدنبال دارد که ترشح بیشتر چربی را در پی خواهد داشت.
۴. از کاغذها یا پدهای خشک‌کن بهداشتی استفاده کنید.
کاغذهای خشک‌کن، ترشح چربی پوست را کم نمی‌کنند ولی می‌توانند برای پاک کردن چربی اضافه پوست و جلوگیری از چرب به نظر رسیدن پوست در طول روز استفاده شوند.
پدهای پارچه‌ای که با مواد پاک‌کننده نظیر سالیسیلیک اسید آمیخته شده‌اند نیز می‌توانند بدین منظور مورد‌استفاده قرار گیرند. این پدها چربی اضافی پوست را پاک کرده و منافذ صورت را نیز تمیز می‌کنند.
۵. از ماسک‌های صورت استفاده کنید.
ماسک‌های صورت مخصوصی وجود دارند که می‌توانند برای کنترل چربی پوست استفاده شوند.
- خاک رس(Clay): ماسک‌های حاوی مواد معدنی نظیر bentonite و smectite می‌توانند چربی پوست را جذب کرده و بدون تحریک پوست، از چرب دیده شدن آن بکاهند. از چنین ماسک‌هایی کم استفاده کنید تا از خشک شدن بیش از حد پوستتان جلوگیری کنید. پس از استفاده از این ماسک‌ها هم از یک مرطوب‌کننده‌ی مناسب استفاده کنید.
- عسل: مطالعات نشان داده‌اند عسل خام خواص آنتی‌باکتریال دارد. قرار دادن ماسک عسل روی صورت به مدت ده دقیقه هم از چربی پوست می‌کاهد و هم آن را نرم می‌کند.
- جو دوسر (Oatmeal): ماسک‌های حاوی جو دوسر (Oatmeal) می‌توانند به پاک کردن چربی صورت کمک کنند. جو حاوی پاک‌کننده‌ی saponin و مواد ضدالتهاب و آنتی‌اکسیدان است که به بهبود پوست تحریک‌شده کمک می‌کنند.
۶. از مرطوب‌کننده‌های مناسب استفاده کنید.
با وجود اینکه خیلی از افرادی که پوست چرب دارند برای جلوگیری از چرب‌تر شدن پوست صورتشان، اصلا از مرطوب‌کننده‌ها استفاده نمی‌کنند، استفاده از یک مرطوب‌کننده‌ی مناسب می‌تواند برای این نوع پوست‌ها بسیار مناسب باشد.
در افرادی که پوستشان خیلی چرب است، استفاده از یک مرطوب‌کننده‌ی بدون چربی، هم به پوست رطوبت‌رسانی کرده و هم از چرب به نظر رسیدن آن جلوگیری می‌کند.
طبق مطالعات آلوئه‌ورا یک مرطوب‌کننده‌ی مناسب برای درمان آکنه‌ی پوست‌های چرب است. ترکیبات خاصی در آلوئه‌ورا وجود دارند که به صاف‌تر شدن پوست هم کمک می‌کنند. برای اینکه یک مرطوب‌کننده اثر خوبی داشته باشد، حداقل باید ده درصد آن را آلوئه‌ورا تشکیل دهد.
برخی افراد ترجیح می‌دهند از ژل خالص آلوئه‌ورا برای رطوبت‌رسانی پوستشان استفاده کنند. این افراد باید ترکیبات پنهان آلوئه‌ورا بخصوص الکل‌های غیراشباع موجود در آن را نیز در نظر داشته باشند. چنین ترکیباتی منجر به خشکی زیاد پوست می‌شود.
