طی اولین مشاهدات قانعکننده در نوع خود، ستارهشناسان توانستند یک سیارهی تازه متولد را که هنوز در مدار ستارهاش در حال تشکیل بود، مستقیماً به تصویر بکشند. این سیاره که از هر سیارهای در منظومهی ما داغتر است، از باور طولانیمدت ستارهشناسان پشتیبانی میکند: چنین اجرامی از دیسک گازی و غباری به وجود میآیند که در اطراف ستارههای جوان متراکم میشوند.
کوین هنگ، ستارهشناس دانشگاه برن در سوئیس که در این مطالعه نبوده است میگوید:
پس از دههها حدس و گمان، جالب است که یکی را واقعاً ببینیم. این بسیار دلپذیر است.
خبر مهم: دانشمندان برای اولین بار بلعیده شدن ستاره توسط یک سیاهچاله را مشاهده کردند
این تصویر تماشایی از تجهیزات SPHERE متعلق به تلسکوپ بزرگ ESO، اولین تصویر واضح از یک سیاره است که در لحظهی تولد در مدار ستاره کوتولهی PDS 70 میباشد. این سیاره به صورت یک نقطهی درخشان در سمت راست مرکز تصویر دیده میشود. دایرهی سیاه مرکزی، ماسک کورونوگرافی است که برای مسدود کردن نور کورکنندهی ستارهی مرکزی استفاده میشود.
اکتشاف اولیه توسط ستارهشناس مؤسسهی ستارهشناسی ماکس پلانک در آلمان، Miriam Keppler به انجام رسید. تیم او از سال ۲۰۱۵، مرتباً صدها ستارهی جوان را به منظور یافتن سیارات فراخورشیدی با ابزارهای تصویربرداری نسل جدیدی که SPHERE نام دارند، رصد میکردند. یکی از آن ستارهها به نام PDS 70، کوتولهی سفیدی بود با عمری ۱۰ میلیون ساله که ۳۷۰ سال نوری با زمین فاصله دارد.
سال ۲۰۱۶، این تیم دوباره رصد PDS 70 را در ۲۰۱۵ مورد بازبینی قرار دادند. پس از پردازش بیشتر اطلاعات، آنها نشانههای نقطهای درخشان را نزدیک این ستاره مشاهده کردند که در خلأ دیسک کاملاً واضح بود. این رؤیای هر ستارهشناسی است که به دنبال سیارههاست. این گونه شناساییها معمولاً محل بحث و تناقض واقع میشوند؛ به همین خاطر محققان رصدهای جدید با استفاده از تجهیزات VLT و اطلاعات بایگانی شده را دنبال کردند. همان طور که در مقالهی Astronomy & Astrophysics توصیف شده، این سیاره با نام PDS 70b، در همهی طول موجها دیده میشود. دانشمندان این بار مطمئن اند که سراب ندیدهاند.
این نتایج بسیار جالب و قانعکننده هستند—یک شناسایی قابل اعتماد
-بروس ماکینتاش از دانشگاه استنفورد
طی مقالهای دیگر، گروهی، جداگانه اندازه، جرم، دما و مدار این سیاره را با اعمال همهی اطلاعات به مدلهای مختلف مداری و اتمسفری تخمین زدند. به نظر میرسد PDS 70b چندین برابر مشتری جرم دارد. اتمسفر ابری آن ۱۰۰۰ درجهی سانتیگراد دما دارد، در حالی که مدارش شبیه به مدار اورانوس به دور خورشید میباشد. علاوه بر این، مدل آنها پیشنهاد میکند که خود PDS 70b، یک دیسک دور سیارهای از ماده دارد که توأماً با سطح آن رشد میکند. توانایی چنین پیشبینیهایی فصل جدیدی در علم تشکیل سیارات خواهد گشود.
دیگر محققان میگویند چنین تخمینهایی قطعی نیست؛ چون اعمال چنین مدلهای به چنین ستارههای جوانی مستلزم برونیابی زیادی است. وقتی سیارهای جوان است، این محاسبات بسیار لغزنده میشود.
به هر حال، شناسایی PDS 70b امیدها را برای آشکار کردن رمز و راز شکلگیری و تکامل سیارات زنده نگه میدارد. این نشانهی خوبی است که سیارات در این سنین هنوز درخشان و قابل تشخیص اند و میتوانند دیسک را کنار زده و قابل رؤیت شوند. کپلر میگوید تیم به مشاهدهی این سیاره با SPHERE ادامه خواهد داد و با بقیهی تجهیزات، امیدوارند آن را در حال حرکت در مدار ۱۲۰ سالهاش رصد کنند.