در شرایط نرمال سیستم ایمنی ما از بدن در برابر بیماریها و عفونت ها محافظت میکند. اما در افراد مبتلا به بیماری التهابی روده ، سیستم ایمنی غذا، باکتریهای مفید و محتویات داخل روده را با عوامل خارجی اشتباه گرفته و به سلول‌های روده حمله میکند.
در طول مدت حمله سیستم ایمنی،بدن گلبول‌های سفید را به سمت مخاط روده هدایت میکند و این گلبول‌ها پاسخ التهابی مزمن ایجاد میکنند که علائم و نشانه‌های مختلفی در پی دارد.
بیماریهای التهابی روده پیچیده هستند، اختلالاتی که باعث از بین رفتن تحمل بدن نسبت به میکروارگانیسم‌های روده میشود و عوامل مختلفی مسبب ایجاد آن میباشند.
IBDدر هر سنی میتواند اتفاق بیفتد اما بروز آن معمولا در سن ۱۵ تا ۳۰ سالگی بیشتر است.
دو بیماری شایع از بیماریهای التهابی روده (IBD)، بیماری کرون (CD) و بیماری کولیت زخمی (UC) هستند. هر دو بیماری با التهاب دستگاه گوارش توصیف میشوند که شباهت‌های بسیار و همچنین تفاوت های اساسی دارند.
شباهت های بیماری کرون و کولیت
- هردو بیماری سبب کاهش تحمل سیستم ایمنی نسبت به باکتریهای روده میشوند
- معمولا در نوجوانان و جوانان شایع تر هستند
- علت هردو بیماری ناشناخته است، اما عوامل محیطی، ژنتیک و پاسخ نابجای سیستم ایمنی در هردو بیماری دخیل است.
- شیوع این دو بیماری در مناطق شهری بیشتر از روستاهاست
- بروز بیماری در عرض های جغرافیایی کمتر،کاهش یافته‌است که احتمالا مربوط به سطح ویتامین D بدن ساکنین این نواحی است.
- هردو بیماری علائم مشترکی مانند اسهال، دردهای شکمی، کاهش وزن و کاهش تراکم مواد معدنی استخوانها دارند. همچنین علائمی چون خون‌ریزی از رکتوم، احساس نیاز سریع به دفع، یبوست و احساس دفع ناقص در دو بیماری مشترک است.
- هر دو با درد مفاصل، سوزش چشم‌ها، سنگ‌های کلیوی و بیماریهای کبدی ارتباط دارند.
تفاوتها
- بیماری کرون میتواند هر قسمت از دستگاه گوارش را درگیر کند؛ درحالیکه کولیت محدود به روده بزرگ است
- در‌بیماری کرون نواحی ملتهب به صورت پیوسته نیستند بلکه نواحی سالم در قسمت هایی از دستگاه گوارش دیده میشوند؛ اما کولیت التهاب پیوسته و سراسری روده بزرگ است.
- کولیت تنها درونی‌ترین لایه روده را درگیر میکند؛ درحالیکه کرون تمامی لایه های دستگاه گوارش را میتواند درگیر کند
- کرون ممکن است عوارضی از قبیل مشکلات پوستی و کیسه صفرا به همراه داشته باشد؛ درحالیکه کولیت ریسک پوکی استخوان را افرایش میدهد و اگر کل روده بزرگ را به مدت ۸ الی ۱۰ سال درگیر کند، ممکن است موجب سرطان کولون شود
- بیش از ۵۰ درصد مبتلایان به کرون کمبود فولات(نوعی ویتامین B) و ویتامین D دارند درحالیکه بیش از نصف مبتلایان به کولیت از کمبود آهن رنج میبرند
ملاحظات تغذیه‌ای کولیت و کرون
رژیم غذایی نقشی در ابتلا و درمان هیچکدام از بیماریهای کولیت و کرون ندارد اما تغذیه مناسب میتواند در کنترل و بهبود علائم بیماری بسیار موثر باشد.تهیه جدولی از غداهای مصرفی به یافتن غذاهایی که موجب تشدید علائم بیماری میشوند کمک میکند
پیشناهاداتی برای کنترل بهتر علائم در دوره های فعال بیماری
- وعده های بیشتر با حجم کمتر مصرف کنید
- غذاهای سرخ‌شده و چرب کمتری مصرف کنید
- مصرف شیر و لبنیات را محدود کنید
- مواد غذایی با فیبر بالا مانند آجیل، ذرت و … را کمتر مصرف کنید
کرون و کولیت، هردو، چالش و پیچیدگی مخصوص خود را دارند اما با این وجود میتوان زندگی شاد و مفیدی را همراه با این بیماری تجربه کرد. یافتن متخصص باتجربه در زمینه درمان این بیماری میتواند در حفظ سلامت بسیار مفید باشد.
