تعریف
کاهش وزن بدون دلیل مشخص یا کاهش ناخواسته‌ی وزن، در صورتی که جدی و مداوم باشد، می‌تواند به‌علت بیماری‌های جدی زمینه‌ای به وقوع بپیوندد. با این حال کاهش وزن ناخواسته در تمامی موارد نشانه‌ای از عارضه پزشکی نمی‌باشد.
با این حال بر اساس پیشنهاد پزشکان بررسی به منظور علت کاهش وزن ناخواسته، زمانی مورد نیاز است که فرد بیش‌از ۵ درصد وزن خود را در مدت ۶ ماه تا یک سال از دست داده باشد. این موارد در بالغین و افراد سالخورده از اهمیت ویژه‌ای برخوردار خواهد بود.
به‌طور مثال در فردی که ۷۲ کیلوگرم وزن دارد، از دست دادن ۳.۶ کیلوگرم ورن طی ۶ ماه بدون تلاشی از سوی فرد نیاز است تا مورد ارزیابی قرار گیرد.
وزن شما با میزان کالری دریافتی، شدت فعالیت، میزان کلی سلامتی، و جذب مواد مغذی متناسب خواهد بود. در این میان فاکتور‌های اقتصادی و اجتماعی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار اند.
علل کاهش ناخواسته‌ی وزن
کاهش ناخواسته‌ی وزن ممکن است علل بسیار گوناگونی داشته باشد. این علل شامل موارد پزشکی و غیر پزشکی می‌باشند. با این حال در اغلب موارد علت مشخصی را نمی‌توان برای کاهش وزن نمی‌توان یافت.
غالباً، سرطان با نشانه‌ها و ناهنجاری‌های دیگری همراه بوده و بررسی آن‌ها از طریق تست‌های آزمایشگاهی ممکن خواهد بود.
علل بالقوه کاهش وزن ناخواسته شامل موارد زیر خواهند بود:
- بیماری آدیسون (Addison’s disease)
- سرطان
- بیماری سلیاک (به‌سبب مصرف گلوتن)
- تغییرات در اشتها و وعده‌های غذایی
- تغییرات در حس چشایی
- تغییرات در حس بویایی
- بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) و سایر عارضه‌های ریوی
- التهاب بافت کیسه‌ی صفرا (Cholecystitis)
- بیماری زوال عقل
- مشکلات دندانی
- افسردگی (بیماری افسردگی ماژور)
- بیماری دیابت
- نارسایی‌های قلبی
- ایدز/HIV
- هایپرتیروئیدیسم (افزایش فعالیت غده تیروئید)
- هیپوتیروئیدیسم (کاهش فعالیت غده تیروئید)
- برخی از دارو‌ها
- بیماری پارکینسون
- زخم‌های معده
- مصرف بی‌رویه برخی مواد از جمله الکل و کوکائین
- بیماری سل
- التهاب روده‌ی بزرگ به سبب زخم
چه زمان باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورتی که در حال کاهش وزن بدون تمایل تلاش شخصی هستید و از علت این موضوع نیز آگاهی ندارید و میزان کاهش وزن نیز بیش از مقادیر اشاره شده است، بهتر است به پزشک مراجعه کرده و علت را جویا شوید. در صورتی که بدنی ظریف داشته ویا سالخورده هستید، بهتر است به دقت خود را بیشتر کرده و تغییرات کم‌تر را نیز جدی تلقی کنید.
پزشکان در ابتدا به دریافت شرح حال کامل و سابقه بیمار پرداخته و سپس ممکن است درخواست انجام تست‌های بخصوصی را نمایند. ارزیابی کامل بدن به منظور شناسایی تومور‌های سرطانی احتمالی نیز در صورتی که سایر شواهد کمک‌کننده نباشند، می‌تواند راهگشا باشد.
در برخی شرایط، هنگامی که ارزیابی نتیجه منفی را به‌دنبال داشته است، صبر کردن به مدت چند ماه قدم منطقی خواهد بود. همچنین دریافت رژیم غذایی مناسب به‌منظور جلوگیری از روند کاهش وزن نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار خواهد بود.
