این روزها کم نیستند افرادی که برای داشتن اندامی زیبا و عضلانی ورزش می کنند و در این بین برخی نیز برای سرعت بخشی به افزایش حجم عضلات به مصرف مکمل ها و هورمون رشد روی می آورند، اما این باور که برای داشتن اندام مناسب در بین ورزشکاران مصرف هورمون رشد، ضروری است یا خیر؟ استدلال ها و دلایلی علمی گوناگونی از سویی متخصصان پزشکی ورزشی مطرح می شود.
به گزارش دکتر مجازی و به نقل از سلامت نیوز به گفته دکتر سارا کاویانی متخصص پزشکی ورزشی ، غده هیپوفیز قدامی مسئول ترشح هورمون رشد در بدن است که ضمن تاثیر بر متابولیسم کربوهیدرات ها، پروتئین و چربی ها، باعث افزایش رشد استخوانی افراد تا قبل از سن ۱۸ سالگی می شود.
این متخصص پزشکی ورزشی در گفتگو با برنامه «نفس دوم» شبكه رادیويي رشد طولی افراد را مدیون ژنتیک، نوع تغذیه و هورمون رشد دانست و افزود: درصورتی که هورمون رشد بعد از ۱۸ سالگی به شکل مصرفی وارد بدن شود، نه تنها منجر به رشد طولی ورزشکاران نمی شود، بلکه باعث پهن شدن استخوان گردیده و به مرور زمان به علت افزایش فشار مغز، سردردهای دائمی در فرد بروز کرده و باعث پرخاشگری، بی خوابی، و ضخیم شده صدا در او می شود.
دکتر کاویانی همچنین در خصوص عوارض مصرف هورمون رشد پس از ۱۸ سالگی توسط افراد و ورزشکاران گفت: مصرف اضافه هورمون رشد، بی شک روی فعالیت سایر هورمون های بدن تاثیر سوء می گذارد، زیرا تحت چنین شرایطی به غده هیپوفیز پیام می رسد که ترشح هورمون رشد را متوقف کند.
این متخصص پزشکی ورزشی تاکید کرد: با توقف ترشح هورمون رشد توسط غده هیپوفیز، عملکرد غدد تیروئید و جنسی نیز دچار اختلال می شود .
وی به ورزشکاران توصیه کرد به هیچ عنوان هورمون رشد نباید بعد از ۱۸ سالگی، مصرف شود در غیر اینصورت مصرف هورمون رشد، دوپینگ محسوب می شود.
دکتر کاویانی همچنین درباره ورزش های مناسب دوران سالمندی گفت: برای تجویز نسخه ورزشی برای سالمندان ابتدا باید این قشر را در سه رده سنی ۶۰ تا ۷۰ سال، بین ۷۰ تا ۸۰ سال و بالاتر از ۸۰ سال در نطر گرفت اما نکته مهم پایه ریزی ورزش سالمندان بر دو اصل اساسی است، اینکه میزان افتادن و سقوط سالمندان کاهش یابد و نکته بعدی اینکه ورزش در سالمندان از عوارض بیماری های این دوران چون پوکی استخوان جلوگیری کند.
وی در ادامه از سالمندان خواست از حرکات ورزشی که منجر به چرخش ناگهانی در ناحیه ستون فقرات شده و یا حرکاتی که پیچ های ناگهانی دارند ،پرهیز کنند.
این متخصص پزشکی ورزشی در برنامه «نفس دوم» با بیان اینکه برای سالمندان ورزش های انعطاف پذیر و تعادلی حداقل ۵ روز در هفته و همینطور پیاده روی توصیه می شود افزود: ورزش های یوگا و تای چی نیز ورزش های درمانی اند که در کنار سایر ورزش های آبی به سالمندان توصیه می شود ،ضمن اینکه ورزش های مقاومتی با کش هایی به نام تراباند باید حداقل ۲ بار در هفته در برنامه ورزشی سالمندان در نظر گرفته شود.
وی در باره افراد سالمند مبتلا به بیماری آرتریت روماتوئید (روماتیسم مفصلی) گفت: در صورت التهاب و تورم مفصل، بهتر است فرد با چنین مفصلی ورزش نکند و ضمن مصرف منظم داروها سعی کند قبل از انجام هرگونه حرکت ورزشی بدن را با شدت کم گرم کندتا امکان خون رسانی به عضلات فراهم شود .
دکتر کاویانی با بیان اینکه سالمندان مبتلا به آرتریت روماتوئید به علت اینکه نیم تا یکساعت دچار خشکی صبحگاهی اند توصیه کرد: انجام هرگونه حرکت ورزشی در صبح همراه با درد است، بنابراین بهترین زمان ورزش در این افراد در ساعات میانه روز است.
وی همچنین به سالمندان بالای ۸۰ سالی که مبتلا به آرتروز بوده و توان انجام حرکات ورزشی را ندارند پیشنهاد کرد:
حرکاتی که همراه با سقوط نبوده و مفصل را درگیر نمی کند و نیز شنا برای این دست سالمندان مفید است علاوه بر آن حرکاتی به مانند پدال زدن حس خوبی برای مفاصل مچ و کف پا، ایجاد می کند که این وضعیت، کمک می کند تا فرمان ها و سیگنال های تحریکی به منظقه نخاع و ناحیه تعادلی مغز رسیده و به بهبودی آنها منجر شود.
این متخصص پزشکی ورزشی استفاده از جوراب واریس در زمان پیاده روی را ضروری دانست و تاکید کرد:
هرگاه قرار باشد یا فرد احتمال دهد که پیاده روی بالای ۲۰ دقیقه طول خواهد کشید، شخص ملزم به پوشیدن جوراب واریس است و اگر ضخامت این جورابها فرد را آزار می دهد، جوراب های ظریف و با برندهای شناخته شده، توصیه می شود.
دکتر کاویانی درمورد افزایش وزن در دختران نیز اظهار داشت: برای افزایش وزن در دختران ابتدا باید فرد به لحاظ کم خونی، شرایط فعالیت غده تیروئید و سایر بیماری ها بررسی شود، همینطور وضعیت روحی ، استرس و کم اشتهایی و شرایط بلوغ و قاعدگی او بررسی شود .
وی افزود: در ادامه اگر BMI و توده بدنی فرد زیر ۱۸/۵ باشد (یعنی ترکیب وزن در مجذور قد به متر) یعنی او لاغر است، بنابراین با در نظر گرفتن این موارد می توان به دختران لاغر ۳ جلسه ورزش مقاومتی با وزنه متوسط و با استراحت های ۲ تا ۳ ثانیه توصیه کرد.
به گفته این متخصص پزشکی ورزشی کاهش وزن نباید در طول هفته بیش از نیم تا یک کیلوگرم باشد و بهتراست کاهش وزن علاوه بر رژیم غذایی همراه با ورزش باشد.
وی درپایان به شناگرانی که شدت ورزش را به یکباره در طول هفته افزایش می دهند توصیه کرد: این عمل منجر به آسیب رساندن به شانه ها می شود لذا ورزشکاران باید میزان و شدت ورزش را ۱۰ تا ۱۵ در صد نسبت به جلسات قبل افزایش دهند .
