کاهش توانایی یادگیری در تابستان بدین معنا است که فرد در طول تابستان توانایی کسب مهارت و یادگیری را از دست می‌دهد. کودکان معمولا هنگامی که سال تحصیلی‌شان به اتمام می‌رسد٫ این واقعیت را تجربه می‌کنند.
با اینکه بسیاری از محققان علت اصلی این پدیده و اینکه چه کسانی بیشتر در معرض دچار شدن به این پدیده هستند را نمی‌دانند اما بسیاری از معلمان از کند بودن یادگیری کودکان در ابتدای هر سال تحصیلی شکایت دارند..
بسیاری از کشورها برنامه‌های متعددی مانند فرصت‌هایی برای یادگیری در طول تابستان٬ برای جلوگیری از وقوع این پدیده ارائه داده‌اند. بعضی از افراد معتقدند که علت این پدیده می‌تواند تغییر عادت غذایی افراد در طول تابستان باشد.
والدین می‌توانند با فراهم کردن شرایطی برای یادگیری به کودکان خود در این زمینه کمک کنند. به عنوان مثال می‌توانند نظرات کودکان خود را درباره‌ی حوادث روز بپرسند و یا به کودکان خود کمک کنند تا روزانه ۳۰ دقیقه را به مطالعه اختصاص دهند.
به نظر برخی از معلمان زوال یادگیری کودکان در تابستان واقعی بوده اما این پدیده همه‌ی کودکان را به صورت یکسان تحت تاثیر قرار نمی‌دهد.
این زوال یادگیری بیشتر در زمینه‌هایی اتفاق می‌افتد که کودک از همان ابتدا در آن زمینه مشکل داشت. به عنوان مثال اگر کودک در برقراری ارتباط با دیگران مشکل دارد ٬ این زوال یادگیری در پاییز( آغاز سال تحصیلی) بیشتر در همین زمینه بروز می‌کند.
به نظر معلمان به علت اینکه آن‌ها در طول سال تحصیلی سعی در حل مشکلات مختلف کودکان نموده‌اند و با پایان سال تحصیلی و شروع تابستان این مهارت‌های کسب شده توسط کودکان دیگر به کار گرفته نمی‌شود٬ در نتیجه زوال یادگیری در شروع سال تحصیلی جدید مشاهده می‌شود.
اگر حمایت‌های لازم برای رشد و پیشرفت این مهارت‌ها وجود نداشته باشد و حتی اگر کودک در طول تابستان با عوامل اولیه‌ی ایجاد کننده‌ی مشکل خود مواجه شود٬ می‌تواند در معرض پدیده‌ی زوال یادگیری قرار بگیرد.
این مهارت‌ها می‌توانند شامل مهارت‌های یادگیری درس نیز بشوند. به عنوان مثال فرض کنید در طول سال تحصیلی کودک خود را مجبور به خواندن بیشتر به منظور کسب نمره‌ی بهتر کرده‌اید٬ اگر شما در طول تابستان پیگیر این مسئله نشوید مانند این است که در واقع هیچ کاری نکرده‌اید و تمام زحمات شما برای متمرکز کردن فرزند خود نسبت به درسش به هدر رفته است!
در کل می‌توان گفت در نتیجه‌ی این پدیده٬ فرد به گونه‌ای سال تحصیلی جدید خود را آغاز می‌کند که نه تنها عقب‌تر از مرتبه‌ی خود در سال قبل است بلکه باید خود را به شاگردانی که با این زوال یادگیری مواجه نشده‌اند نیز رقابت کنند.
کودکان بیشتر تحت تاثیر قرار می‌گیرند
جالب است بدانید جدا از علت‌های گوناگون برای توضیح زوال یادگیری٬ اغلب کودکانی که دچار این پدیده می‌شوند از خانواده‌هایی می‌آیند که معمولا کم‌درآمد هستند بنابراین اکثرا اطلاعاتی از راهکارهای مانع شدن از این پدیده را ندارند.
همانطور که اشاره شد یکی از نگرانی‌های معلمان و محققان ٬تغذیه‌ی کودکان است. بسیاری از کودکان به وسیله‌ی اعتماد به بودن و استفاده از تغذیه‌های سالم و رایگان در مدرسه سالم بوده و می‌توانند یادگیری بهتری داشته باشند بنابراین نبود این برنامه‌ی تغذیه‌ای کودکان را در معرض گرسنگی قرار داده که این می‌تواند علت دیگری برای زوال یادگیری باشد.
علاوه بر موارد گفته شده بسیاری از موارد کسب مهارت مانند سخن گفتن با دیگران و یا مهارت‌های کسب شغل که به صورت رایگان در مدرسه در اختیار کودکان قرار می‌گیرد٬ در طول تابستان وجود نداشته و بنابراین کودک با فراموشی مهارت‌ها سال جدید را با همان مشکلات آغاز می‌کند.
نقش والدین برای مانع شدن از وقوع این پدیده:
بهتر است والدین امکانات کسب مهارت و یادگیری را در محل زندگی خود پرس‌وجو کرده و نسبت به آن اقدام کنند.در بعضی از کشورها بسیاری از مدارس برنامه‌های رایگان برای کسب مهارت و همچنین برنامه‌های غذایی سالم برای کودکان دارند که والدین می‌توانند از آن‌ها نیز استفاده کنند.
علاوه بر مورد گفته شده٬ کمک گرفتن از معلمان نیز گزینه‌ی بسیار خوبی است. زیرا اکثرا معلمان با مشکلات کودکان آشنایی داشته و بنابرآن می‌توانند به والدین در نحوه‌ی رفع مشکل کودک کمک کنند. این روش برای خانواده‌هایی که توانایی هزینه برای کلاس‌های متفرقه‌ی کسب مهارت ندارند٬ بسیار مفید است.
فعالیت‌های درون خانه:
خانواده‌های مختلف مشکلات متفاوتی دارند که ممکن است این مشکلات مانع کمک آن‌ها به کودکان خود شود اما پیشنهادات متعددی در زمینه‌ی جلوگیری از پدیده‌ی زوال یادگیری مطرح شده است که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم:
- استفاده از یک شخص راهنما برای حل یک مشکل به‌خصوص کودک
- روزانه ۳۰ دقیقه مطالعه( در هر زمینه‌ای) و یا کسب مهارت در درس ریاضی
- تهیه‌ی کتاب تمرین ( در هر زمینه‌ای) و مجبور کردن کودک به کامل کردن آن ۵ روز در هفته و هرروز ۳۰ دقیقه
- بردن کودک به موزه٬ گالری و یا مراکز علمی و توضیح خواستن از کودک درباره‌ی هریک از آثار
- عضو کردن کودک در برنامه‌های مطالعاتی کتاب‌خانه ها
- می‌توان به منظور تشویق کودک از کتاب‌های رنگ کردنی کمک گرفت بدین صورت که هر موقع ۳۰ دقیقه مطالعه‌ی کودک به پایان رسید و او متن مطالعه شده را به شما توضیح داد٬ بخشی از صفحه را رنگ کند و با اتمام صفحه جایزه‌ای مانند بستنی و یا تفریحی مانند دچرخه‌سواری به او تعلق گیرد.
- درباره‌ی اخبار روز مناسب سن کودک با او بحث کرده و او را به چالش بکشید.
- به کودکان خود بیاموزید که چگونه پول خود را خرج و یا پس‌انداز کنند. سوال‌های محاسباتی درباره‌ی خرید لوازم و قیمت آن‌ها بپرسید
مهم‌ترین نکته این است که والدین باید این فعالیت‌ها را هرروز تحت نظر داشته باشند و نسبت به انجام گرفتن آن‌ها حساسیت به خرج دهند!
برای جلوگیری از زوال یادگیری نیازی نیست که تمام اطلاعات کسب شده در گذشته را یادآوری کنید و کودک احساس کند در مدرسه است! بلکه با انجام فعالیت‌های گفته شده در ۵ یا ۴ روز از هفته می‌توان از این پدیده جلوگیری کرد.
