تعریف
خال‌ها نوع معمول‌ای از اجزای رشد کننده در پوست است که معمولاً به شکل نقاط کوچک و قهوه‌ای تیره هستند که ناشی از جمع شدن سلول‌های رنگدانه‌ای می‌باشد. خال‌ها به طور کلی در دوران کودکی و نوجوانی ظاهر می‌شوند. اغلب افراد ۱۰ تا ۴۵ خال دارند که بیشتر آنها تا قبل از ۴۰ سالگی ظاهر می‌شوند. برخی از خال‌ها ممکن است با بالا رفتن سن فرد ناپدید شوند.
علائم
خال عادی یک نقطه قهوه‌ای است. اما خال‌ها رنگ، شکل و اندازه‌های بسیار گوناگونی دارند:
- رنگ و بافت: خال‌ها می‌توانند قهوه‌ای، برنزه، سیاه، قرمز، آبی یا صورتی باشند. آنها می‌توانند نرم، چروکیده، صاف یا برآمده باشند. همچنین ممکن است روی آنان مو رشد کند.
- شکل: شکل آنها می‌تواند متفاوت و از بیضی تا گرد باشد.
- اندازه: قطر خال‌ها معمولاً کمتر از ۶ میلی‌متر است. ندرتاً، خال‌هایی که در هنگام تولد وجود دارند می‌توانند بسیار بزرگ‌تر باشند و نواحی وسیعی از صورت، تنه یا اندام‌ها را بپوشاند.
تغییرات هورمونی ناشی از نوجوانی و حاملگی ممکن است سبب تیرگی، افزایش اندازه یا تعداد خال‌ها شود.
خال‌های غیرمعمول که می‌توانند نشان دهنده ملانوما باشند
راهنمای ABCDE می‌تواند در تعیین اینکه یک خال یا نقطه ممکن است ملانوما باشد، کمک کند:
- A is for asymmetrical shape(شکل نامتقارن): اگر یک نیمه خال مانند نیمه دیگر نباشد.
- B is for border(لبه): خال‌هایی با لبه‌های نامنظم
- C is for color(رنگ): خال‌هایی که رنگ متغیر یا رنگ‌های بسیاری دارند
- D is for diameter(قطر): خال‌هایی بزرگ‌تز از ۶ میلی‌متر
- E is for evolving(رشد): خال‌هایی که اندازه، شکل و بلندی آنها تغییر می‌کند، به خصوص اگر قسمتی یا کل خال سیاه رنگ شود.
ظاهر خال‌های سرطانی بسیار متفاوت هستند. برخی از آنها همه ویژگی‌های نوشته شده در بالا را دارند. خال‌های دیگر تنها یک یا دو مورد آنها را دارند.
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم
اگر فرد دچار خال‌هایی با شرایط زیر شود باید به پزشک مراجعه کند:
- دردناک
- خارش دار یا سوزش آور
- خونریزی کننده یا ترشح کننده
- اگر ویژگی‌هایی از ABCDE را نشان دهد
- پس از برداشته‌شدن دوباره رشد کند
- اگر خال جدید باشد درحالیکه فرد بالای ۳۰ سال است
دلایل
خال زمانی ایجاد می‌شود که نوعی از سلول‌های پوستی به نام ملانوسیت‌ها به صورت خوشه‌ای رشد کنند. ملانوسیت‌ها در همه‌جای پوست منتشر هستند و رنگدانه‌ای به نام ملانین تولید می‌کنند که رنگ طبیعی پوست ناشی از آن می‌باشد.
عوارض
اصلی‌تریت عارضه ناشی از خال‌ها ملانوما می‌باشد. خطر سرطانی شدن خال‌ها و تبدیل آنها به ملانوما در برخی افراد بیشتر است.عواملی که خطر ابتلا به ملانوما را در افراد افزایش می‌دهند،عبارتنداز:
- داشتن خال‌هایی بزرگ از بدو تولد: خال‌هایی که قطر آنها بیش از ۲ سانتی‌متر است.
- داشتن خال‌هایی غیرعادی: خال‌هایی با اشکال غیرعادی و بزرگ که معمولاً ارثی هستند.
- داشتن خال‌های زیاد: اگر فرد در بدن خود بیش از ۵۰ خال داشته باشد.
- سابقه فامیلی در ابتلا به ملانوما
تشخیص
پزشک می‌تواند خال‌ها را با چشم غیر مسلح خال‌ها را بررسی کند. فرد می‌تواند از پزشک درخواست کند تا برنامه‌ای برای بررسی خال‌های وی ترتیب دهد. در این معاینات دوره‌ای، پزشک همه‌ی خال‌های فرد را از سر تا نوک پا بررسی می‌کند.
اگر پزشک مشکوک شود که خال فرد سرطانی است، ممکن است از بافت آن نمونه برداری کرده و آن را برای بررسی میکروسکوپی ارسال کند.
درمان
درمان اغلب خال‌ها غیرضروری می‌باشد. اگر پزشک فکر کند که خالی مشکوک است، از آن نمونه برداری کرده و از نظر سرطانی بودن بررسی خواهد کرد.
حذف خال
اگر خال فرد سرطانی باشد، پزشک آن را با جراحی حذف خواهد کرد.
خارج کردن خال زمان اندکی نیاز دارد و یک جراحی سرپایی می‌باشد. پس از جراحی یک جای زخم موقتی باقی خواهد ماند. گزینه‌های جراحی عبارتنداز:
- برداشتن خال
- تراش دادن خال
اگر فرد متوجه شود خال دوباره رشد کرده است باید فوراً به پزشک مراجعه کند.
