محققان یک نانو واکسن جدید برای ملانوما (تهاجمی‌ترین نوع سرطان پوست) طراحی کرده‌اند. تاکنون، رویکرد این واکسن‌ها در پیشگیری از ملانوما در مدل‌های موشی و درمان تومورهای اولیه و متاستاز حاصل از ملانوما موثر بوده است.
تمرکز این تحقیق بر روی نانو ذره‌ای است که پایه‌ی واکسن جدید است. این مطالعه به رهبری پروفسور Ronit Satchi-Fainaro (کرسی دپارتمان فیزیولوژی و فارماکولوژی و سرپرست آزمایشگاه تحقیقات سرطان و نانو داروها در دانشکده‌ی پزشکی TAU’s Sackler) و پروفسور Helena Florindo (از دانشگاه Lisbon) بود.
مطالعه توسط دکتر Anna Scomparin (از آزمایشگاه پروفسور Satchi-Fainaro’s TAU) و همکار دیگری با درجه‌ی فوق دکتری، دکتر João Conniot انجام شد. نتایج مطالعه در مجله‌ی Nature Nanotechnology به چاپ رسیده است.
ملانوما در سلول‌های پوستی تولیدکننده‌ی ملانین یا رنگدانه‌ی پوست ایجاد می‌شود. پروفسور Satchi-Fainaro می‌گوید:
مبارزه علیه سرطان فراگیر است و به ویژه ملانوما، طی چندین سال از طریق روش‌های درمانی مختلف مانند شیمی‌درمانی، پرتودرمانی و ایمونوتراپی پیشرفت کرده است. ولی رویکرد واکسن که در برابر بیماری‌های ویروسی متنوعی موثر بوده است، تا کنون علیه سرطان تحقق نیافته است.
ما در مطالعه‌ی خود برای اولین بار نشان داده‌ایم که می‌توان یک نانو واکسن موثر علیه ملانوما تولید و سیستم ایمنی بدن را نسبت به ایمونوتراپی حساس کرد.
محققان، ذرات بسیار کوچکی به اندازه‌ی حدود ۱۷۰ نانومتر تهیه کردند که از پلیمری زیست تخریب‌پذیر ساخته شده بود. محققان در هر ذره، دو پپتید را بسته‌بندی کردند؛ این پپتیدها زنجیره‌های کوچک آمینواسیدی بودند که در سلول‌های ملانوما بیان می‌شوند. سپس محققان، نانو ذرات یا نانو واکسن‌ها را به یک مدل موشی مبتلا به ملانوما تزریق کردند.
پروفسور Satchi-Fainaro بیان می‌کند:
این نانو ذرات درست مانند واکسن‌های شناخته شده برای بیماری‌های ویروسی عمل می‌کردند. واکسن‌ها سیستم ایمنی موش‌ها را تحریک کردند و سلول‌های ایمنی یاد گرفتند که سلول‌های حاوی این دو پپتید (سلول‌های ملانوما) را شناسایی و به آن‌ها حمله کنند.
این بدان معنی است که از این پس، سیستم ایمنی موش‌های واکسینه شده در صورت حضور سلول‌های ملانوما در بدن، به آن‌ها حمله خواهد کرد.
سپس محققان اثربخشی واکسن را تحت ۳ شرایط مختلف آزمایش کردند.
در ابتدا، واکسن تاثیرات پیشگیری‌کننده نشان داد. این واکسن به موش‌های سالم تزریق شد و به دنبال آن، سلول‌های ملانوما به موش‌ها تزریق شد.
پروفسور Satchi-Fainaro می‌گوید:
نتیجه نشان داد که موش‌ها بیمار نشدند؛ این یعنی واکسن از بیماری پیشگیری کرده است.
در مرحله‌ی دوم، نانو ذرات برای درمان یک تومور اولیه به کار گرفته شدند: ترکیبی از واکسن جدید و داروهای ایمونوتراپی روی مدل‌های موشی ملانوما آزمایش شد. اثر هم‌افزایی این داروها به طور چشمگیری باعث تاخیر در پیشرفت بیماری و افزایش طول عمر موش‌های تحت درمان شد.
در مرحله‌ی آخر، محققان رویکرد خود را بر روی بافت‌های جدا شده از بیماران مبتلا به متاستازهای مغزی ملانوما مورد بررسی قرار دادند. این بررسی نشان داد که نانو واکسن می‌تواند برای درمان متاستازهای مغزی نیز مورد استفاده قرار گیرد.
همین وضعیت بالینی در مدل‌های موشی با متاستازهای مغزی ملانومای مراحل انتهایی، پس از برداشتن ضایعه‌ی ملانومای اولیه مشاهده شد.
تحقیقات مربوط به جراحی با تصویر از ملانومای اولیه با استفاده از کاوشگرهای هوشمند، سال گذشته توسط آزمایشگاه پروفسور Satchi-Fainaro’s منتشر شد.
پروفسور Satchi-Fainaro نتیجه می‌گیرد:
تحقیقات ما، در را به روی رویکردی کاملا جدید باز می‌کند؛ رویکرد واکسن برای درمان موثر ملانوما، حتی در پیشرفته‌ترین مراحل بیماری!
ما معقدیم که برنامه‌ی فکری ما می‌تواند برای سایر انواع سرطان نیز مناسب باشد و این کار ما یک پایه‌ی محکم برای توسعه‌ی سایر نانو واکسن‌های سرطانی است.
