مسمومیت غذایی در ۹۵ درصد مواقع صرفا با انجام درست اصول قابل پیشگیری است.
باکتری‌ها، ویروس‌ها یا انگل‌هایی که منجر به مسمومیت غذایی می‌شوند، در هر مرحله از رویش، بسته‌بندی، حمل و نقل، ذخیره و پخت‌وپز می‌توانند وجود داشته باشند؛ بنابراین کنترل مناسب مهم می‌باشد، مثل قرار دادن سالاد سیب‌زمینی در دستگاه خنک‌کننده بلافاصله بعد از استفاده. در غیر اینصورت، باکتری همه جا را فرا گرفته و منجر به آلودگی و بیماری اعم از استافیلوکوکوس اورئوس که طی یکی دو روز منتقل می‌شود تا عفونت‌های جدی مانند سالمونلا یا E. coli می‌شود.
اگر غذاها به درستی آماده و کنترل نشوند، بیماری‌های ناشی از آن‌ها می‌توانند بسیار گسترده‌تر باشند. مهم است که از منشا آلودگی‌ها آگاهی داشته باشیم.
اگرچه گوشت اغلب به دلیل شیوع عمومی عفونت E. coli به عنوان علت اصلی مسمومیت غذایی شناخته می‌شود، اما یکی دیگر از علل شایع آن بسته‌بندی میوه‌ها و سبزیجات است. از علل دیگر می‌تواند آب مورد استفاده برای آبیاری محصولات زراعی باشد؛ هنگامی که توسط مدفوع دام‌ها و انسان‌ها آلوده شده باشد. نگهدارندگان مواد غذایی نیز در صورت مریض بودن می‌توانند منجر به عفونت شوند، مانند عفونت نوروویروس.
خواربارفروشی‌ها نسبت به آشپزخانه خودمان کمتر احتمال دارد که علت بیماری‌های ناشی از مواد غذایی باشد، زیرا آن‌ها استانداردهای صنعتی سخت‌گیرانه‌ای دارند. شیوه‌های بازرسی بهتر شده است و بسیاری از مغازه‌دارها برنامه‌هایی برای جذب فعال تولیدکنندگان با برنامه‌های ایمن برای به حداقل رساندن آلودگی ناشی از آب و آفات دارند و از تولیدکنندگان معتبر مواد غذایی تهیه می‌کنند.
نکات پیشگیری از مسمومیت غذایی
توصیه می‌شود در خانه میوه و سبزیجات را سه بار با آب گرم یا داغ به مدت ۳۰ ثانیه بشویید. مواد غذایی را در یخچال نگه دارید. برخی میکروب‌ها مانند لیستریا در دمای پایین نیز رشد می‌کنند، بنابراین به تاریخ انقضا توجه داشته باشید.
نگهداری مواد غذایی مانند گوشت بسته‌بندی‌شده به مدت بسیار طولانی در فریزر نیز می‌تواند منجر به فاسدشدگی و رشد عوامل بیماری‌زایی خاص می‌شود. مانده‌های غذایی طی چند روز پس از آماده شدن باید تمام شوند. خوردن مواد غذایی زود فاسد شدنی مانند کاهو تا زمان شروع به قهوه‌ای شدن ایمن است، اما باید تا یک روز مصرف شود.
اگر فاسدشدگی شروع شود، سریع پیش می‌رود.
هنگامی که بیرون از خانه غذا می‌خورید، عاقلانه انتخاب کنید، زیرا رستورانها اغلب مشمول شیوع مسمومیت غذایی هستند. به رستوران‌هایی بروید که از بیرون و داخل تمیز باشند، سطح بالایی از اقدامات بهداشتی را داشته باشند و غذاهای خوب پخته‌شده سفارش دهید. حتی استیک کم یا متوسط پخته‌شده هم باید تا دمای ۶۳ درجه سانتی‌گراد حرارت ببیند.
درصورت ابتلا به مسمومیت غذایی…
اینکه بتوان با اطمینان گفت عامل درد شکم یا بیماری مربوط به شکم مسمومیت غذایی است نه آنفلوانزا دشوار است، زیرا علائم مشترکی مانند اسهال و استفراغ وجود دارد، اما اگر بیش از ۲۴ ساعت طول کشید به پزشک مراجعه کنید. علائم ممکن است یکسان باشد، اما ممکن است نیاز به درمان آنتی‌بیوتیکی داشته باشد و ما بدون تست‌های مناسب نمی‌توانیم تشخیص دهیم.
عفونت‌های جدی‌تر مانند E. coli و سالمونلا که می‌توانند در غذاهایی مانند گوشت خوب پخته نشده یا در یخچال قرار داده نشده، سوشی خوب تهیه نشده و محصولات شسته نشده زندگی کنند، می‌توانند طی یک تا سه روز توسعه یابند و منجر به اسهال خونی، استفراغ و در موارد جدی‌تر فشارخون پایین، آسیب کلیوی، گیجی و بیهوشی شوند.
توصیه نمی‌شود که بدون دانستن اینکه به چه نوع مسمومیت غذایی دچار شده‌اید از داروهای بدون نسخه اسهال استفاده کنید. می‌توانید خود را بیمارتر کنید.
درحالی که عفونت استاف طی چند ساعت از طریق استفراغ و اسهال از معده خارج می‌شود، بیماری‌های بسیار جدی‌تر مانند سالمونلا در روده رشد می‌کند و باعث هفته‌ها بیماری می‌شود. استفاده از داروهای ضد اسهال باعث کند شدن روده و نگه داشته‌شدن سالمونلا در سیستم می‌شود.
برای موارد خفیف مسمومیت غذایی مانند عفونت استاف درمان دارویی وجود ندارد. در این موارد توصیه می‌شود که استراحت کنید و برای جلوگیری از دهیدراته شدن آب بنوشید. با دفع و بیرون کردن آن از بدن، مسمومیت از بین می‌رود.
نکات آشپزخانه‌ای برای پیشگیری از مسمومیت غذایی
- از تخته برش پلاستیکی (نه چوبی) برای خرد کردن گوشت و ماهی استفاده کنید و در ماشین ظرف‌شویی بشویید. از آن برای برش مواد غذایی دیگر استفاده نکنید.
- مواد غذایی فاسدشونده را بیش از ۲۰ یا ۳۰ دقیقه در دمای اتاق قرار ندهید.
- برای شستن سطوح آشپزخانه از آب گرم و صابون‌دار استفاده کنید.
- برای شستن ظرف‌ها از برس تمیزکننده استفاده کنید، زیرا اسکاچ و اسفنج‌ها محلی برای رشد باکتری‌ها هستند. درصورت استفاده از اسکاچ روزانه آن را عوض کنید. اسفنج‌ها باید در فواصل استفاده از آن‌ها کاملا خشک شوند.
- مراقب باشید که از ظروف و بشقاب‌هایی که با گوشت خام در تماس بوده‌اند، قبل از شست‌وشو استفاده نکنید.
- میوه و سبزیجات را با آب شسته و سپس کاملا آبکشی کنید.
