مالش دست‌ها با ضدعفونی‌کننده‌های الکلی می‌تواند دفاعی قدرتمند علیه عفونت با ویروس آنفولانزا ایجاد کند. این ویروس می‌تواند در بازق و مخاط گسترش یابد. اما یافته‌های جدید این مفهوم را به چالش می‌کشد و نشان می‌دهد هنوز فضا برای ارتقای رویکرد بهداشتی دست‌ها وجود دارد.
محققان دانشگاه علوم پزشکی Kyoto در ژاپن گزارش می‌کنند که ویروس آنفولانزای نوع A (IAV)، حتی در شرایطی که به مدت ۲ دقیقه در معرض ضدعفونی‌کننده‌های اتانولی (EBD) قرار گیرد، در مخاط مرطوب بیماران آلوده، به صورت عفونی باقی می‌ماند. آن‌ها دریافتند که ویروس برای این که کاملا غیرفعال شود، باید حدود ۴ دقیقه در معرض EBD قرار گیرد.
محققان دریافتند راز بقای ویروس، ضخامت زیاد خلط است. ساختار هیدورژلی ضخیم این ماده، از رسیدن اتانول به IAV و غیرفعال کردن آن جلوگیری می‌کند.
دکتر Ryohei Hirose (پزشک و متخصص گوارش مولکولی) که همرا با دکتر Takaaki Nakaya (محقق بیماری‌های عفونی) سرپرستی مطالعه را بر عهده داشت، می‌گوید:
ویژگی‌های فیزیکی مخاط، از ویروس در برابر غیرفعال شدن محافظت می‌کند. تا زمانی که مخاط کاملا خشک نشود، IAV حتی پس از مالش مناسب دست‌ها با ضدعفونی‌کننده، به صورت عفونی روی دست‌ها و انگشتان باقی می‌ماند.
مطالعه نشان می‌دهد که پاشیدن و مالش سریع یک ضدعفونی‌کننده، برای غیرفعال کردن IAV کافی نیست.
Hirose می‌گوید:
کارمندان مراقبت‌های بهداشتی باید بسیار محتاط باشند؛ زیرا اگر ویروس را به اندازه‌ی کافی بین بیماران از بین نبرند، باعث کمک به گسترش ویروس می‌شوند.
محققان ابتدا ویژگی‌های فیزیکی مخاط را مطالعه کردند و همان طور که پیش‌بینی می‌کردند، دریافتند که سرعت گسترش اتانول از خلال یک ماده‌ی چسبناک، بسیار آهسته‌تر از سرعت گسترش آن از خلال یک محلول نمکی است.
سپس در آزمایشگاه، خلط جمع‌آوری شده از بیماران آلوده به IAV را که روی انگشتان پاشیده شده بود، مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند.
Hirose می‌گوید:
هدف از این کار، شبیه‌سازی شرایطی است که در آن پزشکان بتوانند ویروس را منتقل کنند.
پس از دو دقیقه مواجهه با EBD، ویروس IAV در مخاط موجود بر روی نوک انگشتان به صورت فعال باقی ماند. با این حال پس از ۴ دقیقه، ویروس غیرفعال شد.
مطالعات قبلی نشان داده است که ضدعفونی‌کننده‌های اتانولی (EBD)، علیه IAV موثر هستند. مطالعه‌ی جدید، آن نتایج را به چالش می‌کشد. Hirose گمان می‌کند که بداند چرا بیشتر مطالعات در مورد EBD ها، مواد ضدعفونی‌کننده را روی مخاطی که قبلا خشک شده است، آزمایش می‌کنند.
هنگامی که او و همکارانش آزمایش‌های خود را بر روی مخاط‌های کاملا خشک تکرار کردند، دریافتند که مالش دست‌ها با ماده‌ی ضدعفونی‌کننده به مدت ۳۰ ثانیه، ویروس را غیرفعال کرد. به علاوه، آزمایش مخاط نوک انگشتان که توسط Hirose و همکارانش انجام شد، ممکن است دقیقات اثرات مالش دست‌ها با ضدعفونی‌کننده‌ها را تکرار نکند؛ زیرا در هنگام مالش دست‌ها، حرکات رفت و برگشتی انگشتان می‌تواند بر گسترش EBD موثر باشد.
برای پیشگیری از آنفولانزا، مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها و هم‌چنین سازمان جهانی بهداشت، اقدامات بهداشتی دست‌ها را توصیه می‌کنند که شامل استفاده از EBD ها به مدت ۱۵ تا ۳۰ ثانیه است.
Hirose می‌گوید:
این میزان مالش دست برای پیشگیری از IAV کافی نیست!
این مطالعه فقط شامل خبرهای بد نبود! محققان یک استراتژی برای بهداشت دست‌ها شناسایی کردند که توسط WHO و CDC ضمانت اجرایی گرفته است. این استراتژی ساده است؛ به این صورت که دست‌ها را بشویید، نه این که فقط با ضدعفونی‌کننده مالش دهید!
محققان دریافتند شستن دست‌ها با یک صابون ضدعفونی‌کننده، صرف نظر از این که مخاط به صورت مرطوب باقی مانده باشد یا خشک شده باشد، ویروس را در ۳۰ ثانیه غیرفعال می‌کند.
