سرطان سر و گردن
سرطان سر و گردن اصطلاحی است برای توصیف گروهی از بدخیمی ها که در اطراف گلو، حنجره، بینی، سینوس ها و دهان رخ می دهد.
بسیاری از سرطان های سر و گردن ، کارسینوم سلول های سنگفرشی(HNSCCs) هستند. این نوع سرطان در ساول های سنگفرشی که لایه نازک بافتی روی سطح ساختارهای سر و گردن را ایجاد می کنند، به وقوع می پیوندد. بعضی از قسمت های سر و گردن بلافاصله زیر این لایه، که اپی تلیوم نامیده می شود، بافتی مرطوب به نام مخاط دارند. اگر سرطان فقط در لایه سلول های سنگفرشی دیده شود، کارسینوم درجا نامیده می شود. اگر سرطان در زیر این لایه سلولی رشد کند و به بافت های عمقی تر هم برود، کارسینوم سلول سنگفرشی مهاجم نام خواهد داشت.
اگر یک سرطان سر و گردن در غده بزاقی دیده شود، این تومور به طور معمول در دسته آدنوکارسینوما، آدنوئید کیستیک کارسینوما یا موکواپی تلیوئید کارسینوما قرار می گیرد.
HNSCCs مرتبط با hpv
کارسینومای سلول های سنگفرشی سر وگردن (HNSCCs ) در لایه مخاطی لوله گوارشی تنفسی فوقانی رخ می دهد. مصرف الکل و تنباکو با HNSCCs مرتبط است. عفونت با hpv های پرخطر نیز در سال های اخیر از عوامل بیماری زای کارسینوم سلول های سنگفرشی سر و گردن در نظر گرفته می شود. امروزه محققان بر این باورند که عامل تقریبا تمام سرطان های دهانه رحم و بعضی از HNSCC ها٬ hpv های پرخطر هستند. کارسینوم های سر و گردن مرتبط با hpv روز به روز در حال افزایش نیز هستند. HNSCCs مرتبط با hpv و غیرمرتبط با hpv به علت تفاوت در مکانیسم های مولکولی سرطانزا، باهم متفاوت هستند. HNSCCs مرتبط با hpv نسبت به غیرمرتبط با hpv ها، پیش آگهی بهتری در پاسخ به درمان دارند. برای افتراق این دو نوع کارسینوم سلول های سنگفرشی روش های مختلفی وجود دارد. مثل p16immunohistochemistry, FISH و انالیز ژنتیکی بیوپسی مایع و هیستوپاتولوژیک نمونه ها از لحاظ وجود ژن hpv.
انواع سرطان های سر و گردن
براساس محل درگیری، ۵ نوع اصلی سرطان سر و گردن وجود دارد:
- سرطان حنجره و هیپوفارنکس : حنجره ارگانی لوله ای شکل است که در گردن برای تنفس، صحبت کردن و بلع اهمیت دارد. این ارگان در بالای نای قرار دارد. هیپوفارنکس، گلوت نیز نامیده می شود و در اطراف حنجره قرار دارد.
- سرطان حفره بینی و سینوس های پارانازال : حفره بینی، فضایی دقیقا پشت بینی است که هوا از طریق آن به گلو می رسد. سینوس های پارانازال حفراتی پر شده از هوا هستند که اطراف حفره بینی قرار دارند.
- سرطان نازوفارنکس : نازوفارنکس فضایی است در پشت بینی و بخش بالایی گلو که محل عبور هوا است.
- سرطان دهان و اوروفارنکس : حفره دهانی شامل دهان و زبان است. اوروفارنکس، بخش میانی گلو از لوزه ها تا حنجره است.
- سرطان غدد بزاقی : غدد بزاقی، بزاق ترشح می کنند. بزاق مایعی است که به دهان ترشح می شود تا آن را مرطوب نگه دارد و حاوی آنزیم هایی است که هضم غذا را شروع می کنند.
سرطان های دیگری نیز می توانند در سر و گردن ایجاد شوند. اما تشخیص و درمان آن ها با موارد گفته شده متفاوت است. مثل تومور های مغزی، سرطان مری، سرطان چشم، سرطان پاراتیروئید و سرطان تیروئید.
سرطان دهان و اوروفارنکس
سرطان حفره دهان و سرطان اوروفارنکس دو سرطان شایع از انواع سرطان های سر و گردن هستند. بیش از ۹۰ درصد سرطان های دهان و اوروفارنکس از نوع کارسینوم سلول های سنگفرشی هستند.
شایع ترین نقاط دهان که درگیر سرطان می شوند:
- زبان
- لوزه ها
- اوروفارنکس
- لثه
- کف دهان
در سال های اخیر سرطان اوروفارنکس وابسته به hpv در لوزه ها و قاعده زبان بسیار شایع شده است. رابطه جنسی شامل سکس دهانی با کسی که مبتلا به HPV بوده است٬ شایع ترین راه انتقال hpv در این مورد است.
سرطان حنجره و هیپوفارنکس
حدود ۹۵ درصد از موارد سرطان های حنجره و هیپوفارنکس در دسته کارسینوم سلول های سنگفرشی قرار می گیرند. حدود ۶۰ درصد از این موارد در گلوت اتفاق می افتد، ۳۵ درصد در سوپراگلوت و موارد نادری هم در ساب گلوت. تخمین زده می شود که هرساله ۳۰۰۰ نفر در ایالات متحده با سرطان هیپوفارنکس تشخیص داده می شوند.
از ریسک فاکتورهای مهم ابتلا به این سرطان، مصرف الکل و تنباکو است. اما ویروس hpv نیز یکی از ریسک فاکتور هاست. اگرچه hpv در سر و گردن به طور عمده باعث سرطان های قاعده زبان و لوزه ها می شود، در موارد نادری علت سرطان حنجره و هایپوفارنکس ویروس hpv می تواند باشد.
سرطان حفره بینی و سینوس های پارانازال
سینوس های پارنازال٬ شامل:
- سینوس های ماگزیلاری
- سینوس های اتموئید
- سینوس های فرونتال
- سینوس های اسفنوئید
سرطان سینوس های پارانازال می تواند در هریک از این سینوس ها رخ دهد. اما به طور معمول در سینوس ماگزیلاری شروع می شود.سرطان نازوفارنکس
