همه ی بزرگسالان در هر سنی که باشند انتظار ریزش مو را دارند، ولی ریزش مو در کودکان می‌تواند نشان دهنده‌ی موضوع مهمی باشد. خصوصا زمانی که موهای کودکان نازک شده و یا نقاطی از سر، ریزش موی واضح دارد.
ریزش مو در کودکان دلایلی مختلفی از ریزش مو در بزرگسالان دارد. به طور مثال، آلوپسی آندروژنتیک و طاسی الگویی، علت عمده‌ی ریزش موی بزرگسالان است. در کودکان، علت اصلی نازک شدن و ریزش مو، عفونت‌های قارچی و باکتریایی، ریزش موی ناشی از استرس یا Telogen effluvium و آلوپسی ناشی از کشش می‌باشد.
با این وجود، علت اصلی ریزش موی کودکان، کرم حلقوی پوست سر است که نوعی عفونت قارچی قابل درمان می‌باشد.
علل و درمان ریزش مو در کودکان
این مطلب دلایل احتمالی ریزش مو در کودکان و روش‌های درمان آنها را بررسی می‌کند.
کرم حلقوی پوست سر
کرم حلقه‌ای یک عفونت قارچی مسری پوست است. باعث ایجاد بثورات قرمز و حلقوی می‌شود. هنگامی که کرم حلقوی روی پوست سر تأثیر می‌گذارد، به عنوان tinea capitis شناخته می‌شود.
لکه‌های قرمز خارش دار بر روی پوست سر ظاهر می‌شود. والدین و همراهان کودک ممکن است متوجه شوند که کودک، پوست سر خود را خارانده و زخمی کرده باشد. با خاراندن قاط قرمز، باعث نفوذ عفونت به ریشه‌ی مو شده و این خود باعث ریزش مو می‌گردد. بعضی از کودکان برای خلاص شدن از شر خارش، موی سرشان را می‌کشند. ریزش مو اغلب در نقاط خاصی رخ می‌دهد که کودک آنجا را زیاد می‌خاراند.
پزشک با تجویز پماد ضد قارچی، خارش را تا حد زیادی کاهش می‌دهد. بعد از رفع عفونت، رشد مو دوباره به حالت اول برمی‌گردد.
Alopecia Areata
آراتا آلوپسی نوعی از ریزش مو است که در آن، سیستم ایمنی بدن نسبت به فولیکول مو واکنش نشان می‌دهد. این بیماری به تدریج باعث طاسی کل سر و یا نازکی مو می‌شود. بعضی از کودکان ممکن است موی ابرو و مژه‌ها را نیز از دست بدهند.
کودکان مبتلا به آلوپسی آراتا در دوره‌هایی که موها از بین می‌روند، دچار گر گرفتگی و قرمزی می‌شوند. پزشکان انواع مختلفی از این بیماری را شناسایی کرده‌اند که در آن، الگوی ریزش مو ها از فردی به فرد دیگر متفاوت است.
هیچ درمان مشخصی برای آراتا آلوپسی وجود ندارد، ولی علائم آن را تا حدودی می‌توان درمان کرد. پزشکان برخی داروهای OFF-LABEL را برای این مورد تجویز می‌کنند تا بدن، فولیکول‌های مو را مورد هدف قرار ندهد.
بعضا نور درمانی می‌تواند رشد موها را بهبود بخشد. در بسیاری از موارد، در صورت قطع مصرف دارو، علائم آلوپسی عود می‌کنند. پس بهتر است دوره‌ی درمانی به مدت طولانی بوده و حتی بعد از رفع علائم، درمان ادامه داشته باشد.
کشیدن موهای سر کودکان
در کودکانی که عادت دارند موهای خود را بکشند، فولیکول‌های مو تضعیف شده و به راحتی می‌ریزد. کشیدن مو در اثر استرس و عصبانیت است که پزشکان به آن تریکوتیلو مانیا trichotillomania می‌گویند.
بعد از ترک عادت کشیدن مو، رشد موها به حالت طبیعی برمی‌گردد. کشیدن مو نوعی اختلال رفتاری است که فرد در حالت اضطراب، نگرانی و عصبانیت از خود نشان می‌دهد و یا ممکن است یک علت زمینه‌ای داشته باشد. بیماران به کمک جلسات روانشناسی و دارو درمان می‌شوند.
طاسی ناشی از کشش یا Traction Alopecia
طاسی ناشی از کشش زمانی رخ می‌دهد که پوست سر به مدت طولانی در معرض کشش قرار گیرد. بستن محکم و سفت کش مو و یا استفاده از اکستنشن‌های موی بی‌کیفیت، با کشیدن موها، ریشه‌ی آنها را تضعیف کرده و منجر به ریزش در قسمت‌های تحت کشش می‌شود.
طاسی ناشی از کشش با اصلاح مدل مو قابل ترمیم است، ولی موها زمان زیادی برای رشد نیاز دارند. اگر پوست سر در نقاط ریزش فردی دچار عفونت شود، پزشک آنتی بیوتیک تجویز می‌کند.
ریزش مو در کودکان در اثر آسیب به پوست سر
آسیب به پوست سر در اثر تروما یا سوختگی، بعضی از فولیکول‌های مو را از بین می‌برد. درمان فوری این صدمات ضروری است، زیرا باعث نفوذ عفونت به لایه‌های زیرین و نابودی فولیکول‌‌ها می‌شود.
Telogen Effluvium
تلوژن افلوویم نوعی از ریزش موی موقت است که بعد از یک شوک فیزیکی یا احساسی اتفاق می‌افتد. الگوی رشد موی سالم قابل پیش‌بینی است. رشد برخی از موها ممکن است ۲ الی ۶ سال طول بکشد که فاز آناژن نام دارد. سپس مو وارد دوره‌ی استراحت می‌شود که فاز تلوژن نام دارد. این فاز ۲ الی ۴ ماه قبل از ریزش مو و رشد موی جدید می‌باشد. وقتی فولیکول مو سالم است، ۷۰ الی ۸۰ درصد موها رشد مداوم دارند. تلوژن افلوویم زمانی رخ می‌دهد که تعداد زیادی از موها در فاز تلوژن ساکن بمانند.
برخی از علل ریزش مو در کودکان ناشی از تلوژن افلوویم عبارتند از:
- آسیب‌های فیزیکی
- استرس و احساسات
- تب و عفونت
- جراحی تحت بیهوشی عمومی
- برخی داروها مثل آکوتان
- اختلالات ناشی از ویتامین در بدن، مثل زیاد بودن ویتامین A
گاها تلوژ افلوویم درمان نمی‌شود، زیرا اکثر مردم از وجود آن اطلاعی ندارند. ریزش مو در فاز تلوژن، ممکن است ماه ها طول بکشد و فرد از آن بی‌خبر باشد. لذا اقدام برای درمان دیر شروع می‌شود. در اغلب موارد، رشد موها خودبه خود به حالت اول باز می‌گردد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
ریزش مو در کودکان یک مشکل جدی تلقی می‌شود که نیازمند درمان دارویی است. البته ریزش مقدار کمی مو در هر انسان با هر سنی طبیعی است، لذا در شرایط زیر لازم است به پزشک مراجعه شود:
- وقتی کودک از خارش سر و یا دردناک بودن آن اظهار ناراحتی می‌کند.
- موی ابرو و مژه‌های کودک دچار ریزش شود.
- نقاط طاس واضحی روی سر کودک به وجود آید.
- ریزش موی کودک نسبت به قبل کمتر شده باشد.
- ریزش مو بعد از مصرف داروی خاص و یا بر اثر نوعی بیماری باشد.
- آسیبی به پوست سر کودک وارد شود.
کودکانی که از آلوپسی آرارتا و یا طاسی رنج می‌برند، بهتر است مشاوره‌ی روانشناسی شوند تا نسبت به ریزش موی خود احساس بدی نداشته باشند.
خلاصه کلام
ریزش مو در کودکام مرسوم نیست. فاکتورهای زیادی نظیر استرس، عفونت،فشار و کشش باعث این اتفاق می‌شوند. اغلب این عوامل قابل درمان هستند که باید برای درمان به پزشک مراجعه کرد.
