بزرگی خوش خیم پروستات بیماری شایع در میان مردن محسوب می‌شود و می‌تواند توانایی دفع ادرار را در فرد تحت تأثیر قرار دهد. این خود می‌تواند کیفیت زندگی فرد را مختل می‌نماید. درمان بزرگی خوش خیم پروستات شامل بررسی و فالو آپ بیمار، دارو درمانی، استفاده از روش‌های حداقل تهاجمی و جراحی است. برخی تغییرات در سبک زندگی فرد نیزی می‌تواند در درمان و پیشگیری از بزرگی خوش خیم پروستات کمک کننده باشد. در این مقاله در ابتدا پرسش اولیه خود یعنی بزرگی خوش خیم پروستات یا bph چیست را بررسی کرده و سپس به تشریح گزینه‌های درمانی، تغییر سبک زندگی و راهکارهای طبیعی برای درمان خواهیم پرداخت.
بزرگی خوش خیم پروستات چیست
پروستات غده کوچکی است که بین آلت تناسلی و مثانه قرار می‌گیرد. پروستات این به عنوان بخشی از سیستم تولید مثلی مردان عمل می‌کند.
بزرگی خوش خیم پروستات، می‌تواند بر روی مثانه و مجرای ادراری فشار وارد کند. مجرای ادراری لوله‌ای است که ادرار را از مثانه از طریق آلت تناسلی از بدن خارج می‌کند. اصطلاح پزشکی بزرگ شدن پروستات، هیپرپلازی خوش خیم پروستات یا BPH می‌باشد.
بزرگی خوش خیم پروستات عارضه‌ای شایع در میان مردان کهنسال است. بر پایه اطلاعات به دست آمده از انستیتوی ملی دیابت، گوارش و بیماری‌های کلیوی (National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases) در ایالات متحده، حدود ۵۰ درصد از افراد در بین سنین ۵۱ تا ۶۰ سالگی و ۹۰ درصد از مردان ۸۰ سال به بالا مبتلا به بزرگی خوش خیم پروستات هستند.
علائم شایع بزرگی خوش خیم پروستات عبارتند از:
- نیاز به دفع ادرار بیش از هشت بار در روز
- عدم توانایی در به تأخیر انداختن ادرار
- بیدار شدن مکرر از خواب در شب برای ادرار كردن
- زور زدن هنگام ادرار یا مشکل در شروع ادرار
- جریان ضعیف ادراری یا ادرار متناوب
- عدم توانایی در تخلیه کامل مثانه، که به آن احتباس ادرار نیز گفته می‌شود
- ادرار ناگهانی یا بی اختیاری ادرار
- چکیدن کردن بعد از ادرار
شاید این مطلب نیزبرای شما مفید باشد: آزمایش ادرار چیست و چگونه انجام می‌شود؟
درمان بزرگی خوش خیم پروستات
بزرگی خوش خیم پروستات یک بیماری پیشرونده است، به این معنی که اگر فردی تحت درمان بزرگی خوش خیم پروستات قرار نگیرد، ممکن است علائمش با گذشت زمان تشدید یابد. گزینه‌های درمان بزرگی خوش خیم پروستات شامل موارد زیر است:
۱. فالو آپ بیمار (انتظار همراه با بررسی)
مرحله اول درمان بزرگی خوش خیم پروستات معمولاً فالو آپ بیمار است که انتظار همراه با بررسی نیز نامیده می‌شود. در طول این مدت درمان پروستات اقدامات زیر را انجام خواهیم داد:
- یادگیری در مورد بزرگی خوش خیم پروستات
- ایجاد تغییرات مثبت در شیوه زندگی فرردی مانند انجام فعالیت‌های جسمانی
- تا زمانی که علائم فرد تغییر نکند، اقدام دیگری انجام نمی‌دهیم
همچنین پزشک با فرد در ارتباط نزدیک خواهد بود و وضعیت سلامتی وی را بررسی خواهد کرد. بسیاری از افراد با شکایت بزرگی پروستات برای مدتی در این سطح از مراقبت قرار می‌گیرند.
۲. داروی درمان بزرگی خوش خیم پروستات
هنگامی که BPH پیشرفت کند، پزشک ممکن است استفاده از داروی درمان بزرگی خوش خیم پروستات را به فرد توصیه نماید. داروها می‌توانند در کنترل رشد پروستات و کاهش علائم بزرگی خوش خیم پروستات کمک کننده باشند. داروهای متداول مورد استفاده برای درمان پروستات شامل موارد زیر است:
بلوک کننده‌های گیرنده‌های آلفا: این داروها می‌توانند عضلات پروستات را شل کرده و از این طریق عملکرد دستگاه ادراری را بهبود ببخشند.
مهارکننده‌های فسفودی استراز ۵ (PDE5): پزشکان در وحله اول این دسته از داروها را برای درمان اختلال نعوظ تجویز می‌کنند. با این حال، مهار کننده‌های PDE5 می‌توانند عضلات مجاری ادراری را نیز شل نماید تا بدین ترتیب علائم بزرگی خوش خیم پروستات تسکین یابد.
مهار کننده‌های ۵-آلفا ردوکتاز: این دسته از داروها ممکن است در محدود شدن رشد غده پروستات در مبتلایان BPH کمک کننده باشد.
داروهای ترکیبی: پزشک ممکن است مصرف همزمان دو یا چند نوع مختلف از داروهای گفته شده را برای بهبود علائم بزرگی خوش خیم پروستات توصیه کند.
۳. روش‌های درمانی با تهاجم حداقلی
هنگامی که داروها به تنهایی علائم بزرگی خوش خیم پروستات را بهبود نبخشیدند، معمولاً مرحله بعدی درمان پروستات شامل اقدامات کم تهاجمی است. در طی این مراحل، پزشک وسیله‌ای را در مجرای ادرار یا رکتوم فرد وارد می‌کند تا بافت اضافی پروستات را از بین ببرد و یا مجرای ادرار را گشادتر کند.
۴. جراحی
اگر دارو درمانی و روش‌های کم تهاجمی نتوانند علائم BPH را به میزان کافی بهبود بخشند، ممکن است پزشک عمل جراحی را توصیه کند. همچنین در صورتی که علائم فرد تشدید شود یا عوارض بیشتری در فرد بروز یابد، عمل جراحی توصیه می‌شود. عوارض بالقوه عبارتند از:
- درد یا مشکل شدید در دفع ادرار
- عفونت‌های مكرر مجاری ادراری
- وجود خون در ادرار
- اختلال عملکرد جنسی
- سنگ مثانه
- آسیب کلیه
جراحی برای درمان بزرگی خوش خیم پروستات متداول نیست. براساس بنیاد مراقبت‌های ارولوژی (Urology Care Foundation)، سالانه حدود ۱۵۰۰۰۰ مرد در ایالات متحده تحت عمل جراحی برداشت پروستات از طریق مجرای ادراری (TURP) قرار می‌گیرند. TURP رایج‌ترین نوع جراحی مورد استفاده در آیالات متحده برای درمان بزرگی خوش خیم پروستات است، اما امروزه چندین گزینه‌ی دیگر نیز برای جراحی وجود دارد.
بعضی جراحی‌ها ممکن است تحت بی حسی موضعی یا به صورت سرپایی انجام شود، اما برخی دیگر به احتمال زیاد به بیهوشی کامل و بستری بیمارستانی نیاز دارند.
گزینه‌های جراحی برای افراد با بزرگی پروستات شامل موارد زیر است:
- TURP
- برش پروستات از طریق مجرای ادراری (TUIP)
- جراحی لیزر
- پروستاتکتومی باز (عمل برداشتن پروستات)
تغییر سبک زندگی فرد
افراد مبتلا به BPH می‌توانند برای تسکین علائم خود بدون استفاده داروی درمان بزرگی خوش خیم پروستات یا جراحی، خصوصاً در مرحله اول، اقدامات مخصوصی را انجام دهند.
می توان از استراتژی‌های زیر برای رفع علائم استفاده کرد:
- محدود کردن مصرف کافئین و الکل
- کاهش مصرف مایعات به مدت ۲ ساعت قبل از خواب و رفتن به توالت پیش از خواب، مسافرت‌های طولانی یا موارد دیگری که می‌تواند ادرار کردن را دشوار سازد
- تخلیه مثانه تا حد امکان در هر بار ادرار کردن
- انجام تمریناتی برای تقویت عضلات کف لگن
- صحبت و تمرین با پزشک برای این که فرد بتواند ادرار را برای مرت طولانی‌تری درمثانه نگه دارد
- مصرف فیبر بیشتر برای جلوگیری از یبوست، که می‌تواند علائم BPH را بدتر کند
- اجتناب از مصرف داروهایی که می‌توانند علائم بزرگی خوش خیم پروستات را تشدید کند، مانند آنتی هیستامین‌ها و مواد ضد احتقان
- رسیدن و حفظ وزن سالم
- اتخاذ یک رژیم غذایی سالم، کم چرب و محدود کردن مصرف غذاهای تند و ادویه دار
- فعالیت بدنی منظم
راهکار های طبیعی برای درمان بزرگی خوش خیم پروستات چیست
برخی از داروهای طبیعی در درمان علائم BPH اثرات مثبتی را نشان داده‌اند از جمله:
۱. گیاه نخل اره‌ای یا ساو پالمتو
دانه‌های نخل اره‌ای یک درمان طبیعی شناخته شده است برای درمان بزرگی خوش خیم پروستات است. طبق بررسی‌های انجام گرفته در سال ۲۰۱۶، برخی مطالعات حاکی از آن است که عصاره‌های دانه نخل اره‌ای می‌تواند به کاهش علائم BPH کمک کند. نویسندگان اظهار داشتند که این گیاه حتی ممکن است اثربخشی به اندازه فیناستراید، که یک داروی متداول برای درمان احتباس ادراری است، داشته باشد.
با این حال، یک بررسی کاکرین بر روی ۳۲ کارآزمایی که در سال ۲۰۱۲ انجام گرفت، نشان داد که گیاه نخل اره‌ای در هر شکلی هیچ یک از علائم مرتبط با بزرگی خوش خیم پروستات را بهبود نمی‌بخشد. به این معنی که مصرف این گیاه در درمان بزرگی خوش خیم پروستات اثر بخش نیست.
۲. گیلاس آفریقایی (پیجیوم آفریکانوم)
پزشکان طب سنتی از عصاره پوست درخت گیلاس آفریقایی، برای درمان انواع عارضه‌های پزشکی استفاده می‌کنند. طبق بررسی سال ۲۰۱۶، برخی مطالعات نشان داده‌اند که عصاره پوست این گیاه ممکن است برای تسکین علائم بزرگی خوش خیم پروستات مؤثر باشد.
بررسی کوکران نشان داده است که برای اثبات این اثر شواهد بیشتری لازم است، اما این گیاه ممکن است از اثرات تسکینی در افراد مبتلا به BPH داشته باشد.
۳. پلی فنول‌های رژیمی
پلی فنول‌های رژیمی مواد شیمیایی پیچیده‌ای هستند که در غذاهای خاصی وجود دارند، مانند:
- میوه‌ها و سبزیجات
- آجیل و دانه‌ها
- قهوه و چای
- شکلات
- شراب
عصاره‌ها و مکمل‌های حاوی پلی فنول‌های رژیمی اثرات مثبت بالقوه‌ای در درمان بزرگی خوش خیم پروستات داشته‌اند. طبق بررسی سال ۲۰۱۷، مطالعات نشان داده‌اند:
- مکمل‌های Equol، که حاوی منابع سویا هستند، ممکن است BPH را سرکوب کنند
- مکمل‌های لیکوپن، رنگدانه موجود در گوجه فرنگی، ممکن است پیشرفت BPH را کند‌تر سازد
- عصاره بذر کتان ممکن است علائم BPH را کاهش داده و کیفیت زندگی فرد را بهبود بخشد
۴. ویتامین D
در افراد مبتلا به بزرگی خوش خیم پروستات احتمال کمبود ویتامین D بیشتر است. طبق بررسی سال ۲۰۱۳، افزایش ویتامین D ممکن است باعث کاهش اندازه و سرعت رشد پروستات در افراد مبتلا به بزرگی خوش خیم پروستات شود.
شاید این مطلب نیز برای شما مفید باشد: آب انار: درمان سرطان پروستات؟
چشم انداز بزرگی خوش خیم پروستات
بزرگی خوش خیم پروستات می‌تواند طیف وسیعی از مشکلات ادراری را ایجاد کرده و کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد. با این حال، با استفاده از گزینه‌های مختلف درمان بزرگی خوش خیم پروستات و تغییر سبک زندگی می توان علائم بزرگی پروستات را تسکین داده و پیشرفت بیماری را به تعویق انداخت.
افراد مبتلا به BPH باید با پزشک خود برای اطمینان از این که علائم خود را به خوبی مدیریت می‌کنند، مشورت کنند تا از مناسب‌ترین روش درمان بزرگی خوش خیم پروستات استفاده کنند.
