بر اساس گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها، از سال ۲۰۱۱ تا کنون، ۱۱ درصد کودکان و بزرگسالان سنین ۴ تا ۱۷ سال به اختلال کم توجهی- بیش فعالی (ADHD) مبتلا بوده‌اند. تعداد زیادی از افراد مبتلا به ADHD، از متیل فنیدات (ریتالین) استفاده می‌کنند. ولی برخی افراد از اثرات جانبی این دارو رنج می‌برند. این اثرات عبارت اند از سرگیجه، کاهش اشتها، مشکلات خواب و مشکلات گوارشی. برخی بیماران هرگز از ریتالین رهایی نمی‌یابند. انتخاب گزینه‌های درمانی برای مقابله با ADHD دشوار است؛ ولی استفاده از داروهای طبیعی جایگزین ریتالین می‌تواند گزینه‌ای درمانی باشد که در این مقاله به بررسی آن‌ها خواهیم پرداخت.
درمان‌های جایگزین قرص ریتالین برای ADHD وجود دارد؛ ولی شواهد علمی کمی برای اثبات اثربخشی آن‌ها موجود است. رژیم‌های درمانی خاص به شما پیشنهاد می‌کنند که از مصرف غذاهای شکری، رنگ‌های مصنوعی خوراکی و افزودنی‌ها خودداری و منابع بیشتری از اسیدهای چرب امگا ۳ را مصرف کنید. یوگا و مدیتیشن نیز می‌تواند مفید باشد. تمرین بازخوردهای عصبی نیز گزینه‌ی دیگری است. تمامی این موارد می‌توانند علائم ADHD را بهبود دهند.
در ادامه به معرفی داروهای طبیعی جایگزین ریتالین می‌پردازیم.
گزینه‌های جایگزین ریتالین چیست
در ادامه مقاله به معرفی ۷ مورد از درمان‌های جایگزین ریتالین می‌پردازیم.
۱. چای‌های گیاهی
اولین درمان جایگزین ریتالین استفاده از چای‌های گیاهی است. مطالعه‌ای جدید نشان داده است که کودکان مبتلا به ADHD، مشکلاتی بیشتری در به خواب رفتن، بی صدا خوابیدن و بیدار شدن در صبح دارند. محققان توصیه کرده‌اند که داروهای اضافی برای درمان این مشکل می‌تواند مفید باشد.
چای‌های گیاهی حاوی بابونه، نعناع، برگ لیمو و سایر گیاهان و گل‌ها، معمولا گزینه‌ای بی خطر برای ایجاد آرامش در کودکان یا بزرگسالان هستند. این چای‌ها معمولاً به عنوان راهی برای ایجاد آرامش و خواب توصیه می‌شوند. مصرف این چای‌ها در رختخواب، به بدن کمک می‌کند که بهتر برای خواب آماده شود.
۲. جینسینگ
شهرت جینسینگ، این گیاه دارویی چینی، به خاطر تحریک عملکرد مغز و افزایش انرژی است. “جینسینگ قرمز” توانایی آرام کردن علائم ADHD را دارد.
مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۱، ۱۸ کودک مبتلا به ADHD را در سنین ۶ تا ۱۴ سال، مورد بررسی قرار داد. محققان به هر یک از کودکان به مدت ۸ هفته، ۱۰۰۰ میلی‌گرم جینسینگ دادند. گزارش‌های مطالعه نشان دهنده‌ی بهبود اضطراب، شخصیت و عملکرد اجتماعی در کودکان بود. پس به عنوان جایگزین ریتالین می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.
۳. جینکو بیلوبا (Ginkgo Biloba)؛ جایگزین ریتالین
مدت‌هاست که جنیکو بیلوبا برای بهبود حافظه و افزایش وضوح ذهنی توصیه می‌شود. نتایج مطالعات در مورد استفاده از جینکو در ADHD، کمی متناقض است.
برای مثال یک مطالعه نشان داده است که علائم ADHD در افراد مبتلا که عصاره جینکو مصرف کرده بودند، بهبود یافته است. کودکانی که روزانه ۲۴۰ میلی‌گرم عصاره جینکو بیلوبا را به مدت ۳ تا ۵ هفته مصرف کرده بودند، شاهد کاهش علائم ADHD و البته عوارض جانبی کمی بودند.
نتایج مطالعه‌ای دیگر در سال ۲۰۱۰، کمی متفاوت است. شرکت کنندگان این مطالعه به مدت ۶ هفته، جینکو یا متیل فنیدات (ریتالین) مصرف کردند. هر دو گروه شاهد بهبود علائم بودند؛ ولی ریتالین موثرتر بود. با این حال، این مطالعه فواید بالقوه جینکو را نشان داد.
جینکو بیلوبا با بسیاری از داروها، از جمله رقیق کننده‌های خون تداخل دارد. هم‌چنین گزینه‌ی درمانی مناسبی برای افراد مبتلا به بیماری‌های روده نیست. با این حال می‌تواند یکی از داروهای جایگزین ریتالین در نظر گرفته شود.
۴. باکوپای برگ باریک (براهمی) (Bacopa monnieri)
براهمی یک گیاه مردابی است که در هند می‌روید. این گیاه از برگ‌ها و ساقه‌ها تشکیل شده است. قرن‌ها این گیاه برای بهبود عملکرد مغز و حافظه مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج مطالعات این گیاه بر روی انسان‌ها کمی متناقض است؛ ولی برخی مطالعات نتایج مثبتی داشته‌اند. امروزه این گیاه معمولاً به عنوان داروی جایگزین ریتالین برای درمان ADHD توصیه می‌شود. مطالعات در مورد این گیاه در حال گسترش است.
مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۳ نشان داد بزرگسالانی که براهمی مصرف کردند، شاهد بهبود توانایی در حفظ اطلاعات جدید بودند. مطالعه‌ای دیگر نیز نشان دهنده‌ی فواید این گیاه بود؛ شرکت‌کنندگانی که عصاره براهمی مصرف کرده بودند، شاهد بهبود چشمگیری در عملکرد مغز و حافظه خود بودند.
۵. قدح مریم (کوتوگولا) (Centella asiatica)
کوتوگولا به طور طبیعی در آسیا، آفریقای جنوبی و اقیانوس آرام جنوبی رشد می‌کند. این گیاه سرشار از مواد مغذی مورد نیاز برای عملکرد سالم مغز است. این مواد مغذی عبارت‌اند از ویتامین B1، B2 و B6.
کوتوگولا می‌تواند برای افراد مبتلا به ADHD مفید باشد. این گیاه به افزایش شفافیت ذهن و درست فکر کردن و کاهش سطح اضطراب کمک می‌کند. مطالعه‌ای در سال ۲۰۰۰ نشان داده است که کوتوگولا باعث کاهش اضطراب در شرکت کنندگان می‌شود. بنابراین کوتوگولا یکی دیگر از گزینه‌های جایگزین ریتالین در طب سنتی است.
۶. جوی دو سر سبز
جوی دو سر سبز، در واقع جوی دو سر خام است. فرآورده‌ی آن به نام “عصاره یولاف وحشی” از گیاهان غیربالغ درو شده به دست می‌آید. جوی دو سر سبز تحت عنوان Avena sativa فروخته می‌شود. تصور می‌شود که این گیاه به آرامش اعصاب و درمان استرس و اضطراب کمک می‌کند.
مطالعات ابتدایی نشان می‌دهد که عصاره جوی دو سر سبز باعث تقویت تمرکز و توجه می‌شود. مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۱ نشان داد افرادی که از این عصاره استفاده می‌کردند، خطاهای کمتری در آزمایش سنجش توانایی حفظ وظایف داشتند.
هم‌چنین مطالعه‌ای دیگر نشان داد افرادی که از جوی دو سر سبز استفاده کرده بودند، عملکردهای شناختی بهتری داشتند.
۷. پوست درخت کاج (با نام تجاری Pycnogenol)
Pycnogenol عصاره‌ای گیاهی است که از پوست درخت کاج French maritime به دست می‌آید. در مطالعه‌ای در سال ۲۰۰۶، محققان به ۶۱ کودک مبتلا به ADHD، به مدت ۴ هفته، روزانه ۱ میلی‌گرم pycnogenol یا پلاسبو (دارونما) دادند. نتایج نشان داد که pycnogenol باعث کاهش بیش فعالی و بهبود تمرکز و توجه شد؛ در حالیکه دارونما هیچ فایده‌ای برای بیماران نداشت.
مطالعه‌ای دیگر نشان داد که این عصاره باعث کمک به طبیعی شدن سطح آنتی اکسیدان‌ها در کودکان مبتلا به ADHD می‌شود. مطالعه‌ای در سال ۲۰۰۷ نشان داد pycnogenol باعث کاهش هورمون‌های استرس به میزان ۲۶ درصد می‌شود. هم‌چنین این عصاره باعث کاهش حدود ۱۱ درصدی محرک مغزی دوپامین در افراد مبتلا به ADHD می‌شود.
ترکیب داروهای طبیعی جایگزین ریتالین می‌تواند موثرتر باشد
برخی مطالعات نشان داده‌اند که ترکیب گیاهان جایگزین ریتالین ، نتایج بهتری نسبت به مصرف هر یک از آن‌ها ایجاد می‌کند. مطالعه‌ای کوچک در کانادا، کودکان مبتلا به ADHD را مورد بررسی قرار داد که به مدت ۴ هفته، ۲ بار در روز جینسینگ آمریکایی را به همراه جینکو بیلوبا مصرف می‌کردند. شرکت کنندگان شاهد بهبود مشکلات اجتماعی، بیش فعالی و تکانشگری بودند.
هیچ مطالعه‌ی کاملی از اثربخشی دارو جایگزین ریتالین ADHD وجود ندارد. مطالعه‌ای مروری در سال ۲۰۱۱ از داروهای طبیعی ADHD نشان داد که ترکیب پوست درخت کاج و یک گیاه چینی می‌تواند موثر باشد. هم‌چنین استفاده از براهمی برای درمان ADHD امیدوارکننده است. ولی این نتایج نیاز به مطالعات بیشتر دارند.
با وجود گزینه‌های درمانی بسیار زیاد، بهترین راه این است که برای کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با جایگزین ریتالین در طب سنتی ، با پزشک خود، متخصص گیاهان دارویی یا متخصص نوروپات مشورت کنید. در مورد محل خرید داروهای طبیعی جایگزین ریتالین ، از شرکت‌هایی معروف راهنمایی بخواهید.
FDA نظارتی بر روی فرآروده‌های گیاهی ندارد و گزارش شده است که این محصولات ممکن است فاسد، دارای برچسب نادرست و یا عوارض خطرناک باشند؛ پس پیش از مصرف حتما با پزشک خود مشورت نمایید.
