کشیدن دندان به معنی درآوردن کل دندان از فک است. مردم به دلایل زیادی دندان‌های خود را می‌کشند؛ به طور مثال پوسیدگی دندان یا کوچکی فک و بی نظمی دندان‌ها. دندانپزشک عمل خارج کردن دندان را انجام داده و مراقبت های بعد از کشیدن دندان را به فرد آموزش می‌دهد.
قبل از کشیدن دندان، پزشک با استفاده از یک داروی بی‌حس کننده‌ی قوی، محل مورد نظر را بی‌حس می‌کند تا بیمار درد وحشتناک آن را حس نکند. سپس به کمک ابزار خاصی، دندان مورد نظر را شل کرده و از محل خود در می‌آورند.
بعد از این که دندان از محل خود بیرون آمد، گاز استریلی بر روی آن می‌گذارند تا از خونریزی زیاد و تشکیل لخته پیشگیری شود.
مراقبت های بعد از کشیدن دندان
مراقبت های بعد از کشیدن دندان به فاکتورهای مختلفی بستگی دارد. یکی از این فاکتورها، نوع دندان است. برخی از دندان‌خا مثل دندان عقل ریشه‌ی عمقی تری دارند و زمان زیادی طول می‌کشد تا جای خالی آنها پر شود. درد ناشی از کشیدن معمولا بعد از سه روز کاهش می‌یابد.
یکی از کارهای مهمی که باید انجام شود، حفظ لخته‌ی خون در حفره‌ی خالی بعد از کشیدن دندان است. وجود این لخته در روند بهبود زخم تاثیرگذار است؛ مثلا از درد ناشی از حفره‌ی خشک پیشگیری می‌کند.
روزهای ۲-۱
مدت زیادی از روزهای اول بعد از کشیدن دندان، صرف مراقبت از لخته‌ی خون و بهداشت دهان می‌شود. طبق گفته‌ی پزشکان، حونریزی خفیف در ۲۴ ساعت اول بعد از کشیدن دندان، نرمال است. شدید بودن خونریزی نیازمند درمان اورژانسی می‌باشد. مواردی که باید در دو روز اول رعایت شوند:
- استراحت کافی: حداقل ۲۴ بعد از کشیدن دندان، استراحت کافی داشته باشید و از فعالیت‌های سنگین و حرف زدن خودداری کنید.
- تعویض گاز در صورت نیاز: اولین گازی که روی حفره‌ی خالی قرار می‌گیرد، بهتر است تا چند ساعت همانجا بماند. در صورت زیادبودن خونریزی می‌توانید گاز را عوض کنید.
- پرهیز از آبکشی: با اینکه آبکشی دهان وسوسه انگیز است، اما از آبکشی، قرقره کردن و تف کردن در ساعت‌های اول خودداری کنید. این کار باعث جلوگیری از تشکیل لخته شده و در بهبود زخم اختلال ایجاد می‌کند.
- عدم مصرف نی: تا بهبود کامل زخم، از نی برای نوشیدن استفاده نکیند. زیرا فشار زیادی به حفره وارد می‌کند.
- پرهیز از عطسه و فین کردن: اگر دندان خارج شده، از فک بالا باشد، عطسه کردن و فین کردن فشار زیادی به مغز وارد می‌کند که لخته‌ی خون را نابود می‌کند.
- عدم مصرف سیگار: سیگار کشیدن فشاری به اندازه‌ی نوشیدن با نی به دهان وارد می‌کند. بهتر است در طول بهبود کامل زخم، سیگار نکشید تا احتمال عفونت و خونریزی به حداقل برسد.
- مصرف مسکن: مسکن‌هایی که بدون نسخه به فروش می‌رسند، برای تسکین درد و التهاب مناسب اند.
- کمپرس آب سرد: گذاشتن پک یخ یا کمپرس آب سرد روی صورت، درد را کاهش داده و از تورم جلوگیری می‌کند.
- بالا نگه داشتن سر: به هنگام خوابیدن، از چند بالش دیگر برای بالا نگه داشتن سر خود استفاده کنید. پایین بودن سر باعث ایجاد استخر خونی در حفره‌ی دندان کشیده شده می‌گردد.
- مصرف داروهای تجویزی توسط دندانپزشک: داروهای تجویزی برای جلوگیری از التهاب و عفونت محل زخم می‌باشند. بهتر است تا پایان پروسه‌ی ترمیم زخم، آنها را مصرف کنید.
روزهای ۴-۳
بعد از تشکیل لخته، محافظت از آن و رعایت بهداشت دهان برای جلوگیری از عفونت و پارگی، ضرورت دارد. مواردی که باید بین روزهای سوم تا دهم رعایت شود، بدین ترتیب است:
- غرغره با آب نمک یا سرم نرمال سالین: برای ازبین بردن باکتری‌های دهان و پیشگیری از عفونت، محیط دهان با سرم آب نمک گرم شسته شود. سرم نباید بیش از حد گرم باشد.
- مسواک زدن و استفاده از نخ دندان: رعایت بهداشت دندان مثل همیشه ضرورت دارد. استفاده از مسواک نرم و خمیردندان مناسب توصیه می‌شود. حواستان باشد که به اشتباه، حفره‌ی دندان کشیده شده را مسواک نزنید. شستن با آب نمک برای تمیز کردن این ناحیه، کافی است.
- مصرف غذاهای نرم و آبکی: در طول پروسه‌ی ترمیم زخم، افراد باید از خوردن غذاهایی که نیاز به جویدن زیاد دارند، یا غذاهای چسبنده و خشک خودداری کنند. غذاهایی مثل سوپ، ماست، پوره‌ی سیب و ازین قبیل در این دوره مناسب هستند. خوردن چیپس، نان و میوه‌های دانه دار ممکن است به زخم آسیب برساند.
مراقبت های بعد از کشیدن چندین دندان
کشین چندیدن دندان به طور همزمان، امری دردناک است که اغلب افراد تحمل آن را ندارند. در این شرایط دندانپزشکان معمولا فرد را تحت بیهوشی عمومی قرار می‌دهند. بعد از انجام عمل جراحی، پزشک توصیه‌های لازم را به فرد می‌دهد که باید چند روز استراحت کافی داشته و غذاهای خاصی مصرف کند.
مراقبت از چندین حفره‌ی توخالی در دهان، چالش برانگیز است. پروسه‌ی درمان در این جراحی، نیاز به فالوآپ مکرر دارد. تجهیزاتی برای ایجاد لخته وجود دارند که متشکل از مواد طبیعی بوده و به لخته شدن کمک می‌کنند. بدن، این ابزار را با گذشت زمان جذب می کند.
مراقبت های بعد از کشیدن دندان عقل
به طور معمول دندانپزشکان بهترین زمان برای کشیدن دندان عقل را در سنین جوانی توصیه می‌کنند، زیرا پروسه‌ی ترمیم و درمان کوتاهتر و بهتر است.
با این حال، مدت زمان ترمیم زخم ناشی از کشیدن دندان عقل، به مراتب طولانی تر و دردناک‌تر از سایر دندان‌هاست. در صورت کشیدن چند دندان عقل به طور همزمان، ممکن است فرد تحت بیهوشی عمومی قرار بگیرد.
در اغلب موارد، دندانپزشکان از تکنیک‌هایی برای بهبود سریع زخم استفاده می‌کنند، نظیر بخیه‌های قابل جذب و تجهیزات ایجاد لخته. مراقبت های بعد از کشیدن دندان عقل شبیه سایر دندان‌هاست، با این تفاوت که به علت عمیق بودم حفره و دور از دسترس بودن، باید دقت بیشتری درمراقبت از آن به کار برد.
مراقبت از دندان ها در کودکان
کودکانی که نیاز به کشیدن دندان دارند، باید پروسه‌ی متفاوتی را بگذرانند. پزشکان معمولا برای اینکار، کودکان را تحت بیهوشی عمومی قرار می‌دهند. بدین صورت که کودک به هنگام جراحی دندان، چیزی را حس نمی‌کند.
با این وجود، پروسه‌ی ترمیم زخم همانند بزرگسالان است. والدین باید مراقب بهداشت دهان و دندان کودک باشند و در صورتی که متوجه خونریزی غیرطبیعی و تورم شدند، به دندانپزشک مراجعه کنند.
روش های خانگی تسکین درد دندان
درد و تورم بعد از کشیدن دندان امری طبیعی است. برخی از درمان‌های خانگی برای تسکین درد کمک کننده است. بعضی از این روش‌ها عبارتند از:
- داروهای NSAIDs: مثل ایبوپروفن (آدویل)، ناپروکسن که در کاهش درد موثر هستند.
- کمپرس آب سرد: قرار دادن پک یخ و یا حوله‌ی سرد بر روی صورت در ناحیه‌ی دندان کشیده شده، به کاهش درد و تورم کمک می‌کند.
- غرغره با آب نمک: دو ساعت بعد از کشیدن دندان، غرغره کردن با آب نمک باعث از بین رفتن باکتری‌ها و کاهش احتمال عفونت و تورم می‌شود.
چه زمانی به دندانپزشک مراجعه شود؟
بهبودی محل زخم معمولا به فاکتورهای مختلفی مثل سن فرد، سیگاری بودن و بیماری‌های زمینه‌ای بستگی دارد. علائمی که در صورت بروز، باید به دندانپزشک مراجعه کرد عبارتند از:
- درد و تورم که رفته رفته بدتر می‌شود
- عدم توقف خونریزی
- تب بالا
- تهوع و استفراغ
- درد شدید منتشره به گوش
- ترشحات چرکی بدبو از محل زخم
خلاصه ی کلام
کشیدن دندان برای جلوگیری از گسترش پوسیدگی دندان و بروز عوارض مختلف، به کار می‌رود. بعد از درآوردن دندان، مراقبت‌های مناسبی باید در جهت بهبود زخم و پرشدن حفره‌ی ایجاد شده، انجام گیرد. محل زخم معمولا بین ۷ تا ۱۰ روز بهبود می‌یابد.
اگر بیشتر ازاین زمان طول بکشد و یا خونریزی متوقف نشود، حتما باید با دندانپزشک مراجعه کرد.
