پزشکان به منظور تشخیص طیف گسترده‌ای از مشکلات پزشکی، از سی تی اسکن و ام آر آی استفاده می‌کنند. هر دو نوع اسکن کاربردهای مشابهی دارند؛ اما روش تهیه‌ی تصاویر متفاوت است. در سی تی اسکن، از اشعه‌ی ایکس برای تولید تصویر و در ام آر آی، از میدان مغناطیسی و امواج رادیویی برای تولید تصویر استفاده می‌شود. سی تی اسکن رایج‌تر و کم هزینه‌تر است؛ با این حال ام آر آی تصاویر دقیق‌تری را تهیه می‌کند. در این مقاله به بررسی بیشتر تفاوت سی تی اسکن با ام آر آی پرداخته و با کاربردها و عوارض هر یک از روش‌های تصویر برداری بیشتر آشنا خواهیم شد.
تفاوت سی تی اسکن با ام آر آی چیست؟
سی تی اسکن و اسکن ام آر آی، دو روش متفاوت تصویربرداری پزشکی هستند که تصاویری از قسمت‌های داخلی بدن، مانند استخوان‌ها، مفاصل و اندام‌ها تهیه می‌کنند. ابتدا به تعریف مختصری از هر کدام از روش‌ها می‌پردازیم.
سی تی اسکن چیست ؟
برخی افراد از CAT که مخفف توموگرافی محوری کامپیوتری است، به جای سی تی اسکن استفاده می‌کنند؛ درحین انجام سی تی اسکن، فرد درون دستگاه پرتونگار(CT) قرار گرفته و اسکنر تصاویر به کامپیوتر ارسال می‌شود.
ام آر آی چیست ؟
ام آر آی، مخفف عبارت تصاویر رزونانس مغناطیسی است. در این نوع تصویربرداری، از امواج رادیویی و مغناطیس، برای تصویر برداری استفاده می‌شود. در حین انجام ام آر آی، فرد درون اسکنر ام آر آی دراز می‌کشد. دستگاه، یک میدان مغناطیسی ثابتی ایجاد کرده و با استفاده ازانعکاس امواج رادیویی از مولکول‌های آب و سلول‌های چربی تصاویر ایجاد می‌شوند.
از دیگر تفاوت سی تی اسکن با ام آر آی می‌توان به این مورد اشاره کرد که سی تی اسکن رایج‌تر و ارزان‌تر از ام آر آی است اما ام آر آی تصاویر بهتری فراهم می‌کند.
تفاوت ct و mri از نظر کاربرد پزشکی
سی تی اسکن و ام آر آی کاربردهای مشابهی دارند. پزشکان برای بررسی تصاویر دقیق‌تر از بدن، اسکن ام آر آی را توصیه می‌کنند.
کاربرد سی تی اسکن
- تومورها
- شکستگی‌های استخوانی
- خونریزی داخلی
- تشخیص متاستاز سرطانی و پاسخ به درمان
کاربرد ام آر آی
پزشکان معمولاً از اسکن ام آر آی، برای تشخیص مشکلات مربوط به استخوان، اندام‌ها و مفاصل استفاده می‌کنند. از جمله:
- مچ پا
- پستان
- مغز
- قلب
- مفاصل
- مچ دست
- رگ‌های خونی
روش تصویر برداری
در هر دو روش باید فرد روی تخت دراز بکشد و سپس به داخل اسکنر حرکت کند. برای تهیه تصاویر واضح فرد باید ساکن درون دستگاه دراز بکشد.
در هر دو حالت، تکنسین‌ها هنگام اسکن از اتاق خارج می‌شوند؛ اما فرد می‌تواند از طریق میکروفون با بیرون در ارتباط باشد.
دستگاه CT توسط اشعه‌ی ایکس، چندین تصویر از زوایای مختلف بدن می‌گیرد. دیگر تفاوت سی تی اسکن و ام آر آی این است که سی تی اسکن نسبتاً بدون صدا است؛ اما اسکنرهای ام آر آی بسیار پر سروصدا هستند به طوری که تکنسین‌ها برای کاهش آلودگی صوتی، هدفون یا گوش گیر به افراد می‌دهند.
عوارض ام آر آی و سی تی اسکن چیست؟
سی تی اس اسکن و ام آر آی، هردو روش بسیار بی خطری هستند؛ با این وجود ممکن است خطرات جزیی داشته باشند که این خطرات تفاوت‌های جزئی با یکدیگر دارند.
عوارض سی تی اسکن
حین انجام سی تی اسکن، فرد اشعه بسیار کمی را دریافت می‌کند که پزشکان معمولاً این مقدار را مضر نمی‌دانند.
در سی تی اسکن از اشعه‌ی یونیزان استفاده می‌شود که ممکن است تاثیر مخفی بر بافت‌های بیولوژیکی بگذارد. بر اساس گفته‌های موسسه ملی تصویربرداری زیست پزشکی و مهندسی زیستی، به طور کلی خطر ابتلا به سرطان به علت تابش کمتر است.
درهنگام بارداری ممکن است سی تی اسکن و پرتوهای ایکس خطرناک باشند؛ بنابراین پزشکان ممکن است به
جای آن‌ها، ام آر آی یا سونوگرافی را توصیه کنند. به منظور احتیاط اما بهتر است از انجام ام آر آی، به خصوص در سه ماه اول بارداری خودداری شود.
عوارض ام آر آی
در تصویربرداری ام آر آی، به جای استفاده از اشعه، از میدان مغناطیسی قوی استفاده می‌شود. افراد باید پزشکان خود را از وجود هر گونه ایمپلنت پزشکی از قبیل تنظیم کننده‌ی ضربان قلب، پمپ انسولین و کاشت حلزون با خبر سازند.
اسکن‌های ام آر آی، صداهای بلندی تولید می‌کنند؛ بنابراین افراد برای کاهش صدا، از هدفون یا گوش گیر استفاده می‌کنند. افراد مبتلا به کلاستروفوبیا (تنگنا هراسی) تحمل اسکنرهای ام آر آی دشوار می‌دانند؛ اگرچه چندین نوع اسکنر ام آر آی برای حل این مشکل وجود دارد. در هر دو نوع اسکن سی تی و ام آر آی پزشک ممکن است برای واضح‌تر شدن تصاویر پیشنهاد استفاده از رنگ کنتراست را بدهد. بعضی افراد ممکن است نسبت به انواع خاصی از رنگ‌ها واکنش نشان دهند.
انتخاب گزینه تصویر برداری مناسب
پزشک با توجه به شرایط بیمار و طیف وسیعی از فاکتورهای دیگر، در مورد مفیدترین و موثرترین روش تصویربرداری تصمیم خواهد گرفت؛ مانند:
- علت پزشکی درخواست اسکن
- میزان جزيیات که درتصاویر لازم است
- فرد مبتلا به کلاستروفوبیا ویا هرموردی که تحمل ام آر آی برایش دشوار باشد
- باردار بودن زنان
اسکن‌های ام آر آی، تصاویر دقیق‌تری از بافت‌های نرم، رباط‌ها یا اندام‌ها ایجاد می‌کنند. مشکلاتی که تشخیص آن‌ها توسط اسکن ام آر آی آسان‌تر است عبارتند از: آسیب بافت‌های نرم، پارگی رباط‌ها و فتق دیسک.
پزشکان برای تهیه تصویر کلی از قسمتی از بدن یا تهیه تصاویر متعدد، از سی تی اسکن استفاده کنند.
