کلاستروفوبیا نوعی فوبیای موقعیتی است که با ترس غیرطبیعی و شدید از فضاهای بسته و شلوغ بروز پیدا می‌کند. قرارگرفتن در اتاق‌های کوچک، آسانسورها و اماکن شلوغ می‌تواند سبب تحریک این فوبیا شود.
کلاستروفوبیا یکی از رایج‌ترین انواع فوبیا است که نشانه‌هایی شبیه اختلال اضطراب دارد. دربرخی از بیماران، این فوبیا خود به خود درمان می‌شود؛ اما برخی دیگر، به درمان تحت نظر پزشک نیازمند هستند.
نشانه‌ها
بروز نشانه‌های کلاستروفوبیا، با قرار گرفتن در فضای تنگ بروز پیدا می‌کنند و به شدت بیماری وابسته‌اند.
برخی نشانه‌های این بیماری عبارت‌اند از:
- عرق کردن
- لرزیدن
- گر گرفتگی
- استرس
- تنگی نفس
- احساس خفگی
- ضربان قلب شدید
- تهوع
- سرگیجه
- از دست دادن تعادل
چه شرایطی سبب بروز کلاستروفوبیا می‌شوند؟
از مواردی که سبب بروز این فوبیا می‌شوند می‌توان به قرارگرفتن در شرایط و اماکن زیر اشاره کرد:
- اتاق‌های کوچک و بدون پنجره
- ماشین، هواپیما و سایر وسایل نقلیه‌ی بسته
- تست‌های CT اسکن و MRI
- فضاهای بسیار شلوغ مانند سالن کنسرت یا مهمانی
- تونل و غار
شرایط متنوع دیگری می‌توانند از سبب بروز این بیماری شوند که در بالا ذکر نشده‌اند.
دلایل ابتلا به کلاستروفوبیا
علت دقیق ابتلا به این بیماری هنوز کاملاً شناخته نشده‌است. شرایط محیطی می‌توانند در ابتلا به این بیماری نقش اساسی ایفا کنند.
اغلب مبتلایان به این بیماری در سنین کودکی و یا نوجوانی، اولین نشانه‌ها را بروز می‌دهند.
کلاستروفوبیا می‌توانند مرتبط با نقص عملکرد بخش آمیگدال در مغز باشد که وظیفه‌ی عمده‌ی آن، کنترل واکنش‌های مرتبط با ترس است.
فوبیا می‌تواند ناشی از حادثه‌ای هولناک در گذشته‌ی فرد، همانند گیرافتادن در فضایی محدود به مدتی طولانی یا تجربه‌ی یک پرواز ناخوشایند نیز باشد.
درمان
رایج‌ترین روش درمان کلاستروفوبیا، روان‌درمانی می‌باشد. انواع متفاوتی از مشاوره‌های تخصصی می‌توانند به بیمار کمک کنند که بر ترس خود غلبه کند.
سایر روش‌های درمانی عبارت‌اند از:
درمان‌های شناختی-رفتاری (CBT)
در این روش، تراپیست به بیمار آموزش می‌دهد که بر افکار منفی و ترس‌های خود غلبه کند چرا که تغییر تفکر فرد، تغییر واکنش‌های وی به موقعیت تنش‌زا را درپی دارد.
ریلکسیشن و تصویرسازی
آموزش این تکنیک‌ها، به بیمار کمک می‌کند تا خونسردی خود را در شرایط فوبیا حفظ کند.
اکسپوژر
این روش درمانی، به‌طور معمول در بیماران مبتلا به اختلالات اضطراب و انواع فوبیا استفاده می‌شود و شامل قرار دادن فرد در شرایط تنش‌زا می‌شود تا بدین وسیله، بیمار به‌تدریج با ترس‌های خود کنار بیاید.
دارو درمانی
تجویز داروهای آنتی‌دپرسانت و ضد اضطراب می‌تواند به بهبود نشانه‌های فوبیا کمک کند.
