آبله یک بیماری واگیردار، بد شکل کننده ظاهر فرد و اغلب کشنده است که هزاران سال انسان ها را تحت تاثیر قرار داده است. ریشه کنی آبله در سال ۱۹۸۰ به طور جهانی انجام شد که نتیجه کمپین بین المللی بی سابقه ایمن سازی بود.
نمونه هایی از ویروس آبله با هدف انجام تحقیقات نگه داشته شده است. این موضوع باعث ایجاد نگرانی هایی شده است: می توان از آبله به عنوان سلاح بیولوژیکی استفاده کرد.
هیچ علاج و درمانی برای این بیماری وجود ندارد. واکسن می تواند از آن جلوگیری کند. اما خطر عوارض جانبی واکسن آبله بیش از آن است که بخواهیم واکسیناسیون روتین را برای افرادی که احتمال مواجهه کمی با ویروس واریولا دارند، انجام دهیم.
علائم
اولین علائم آبله معمولا ۱۰ تا ۱۴ روز پس از عفونی شدن فرد ظاهر می شود. در طول دوره کمون ۷ تا ۱۷ روزه، فرد احساس سلامت می کند و سالم به نظر می رسد و نمی تواند به بقیه بیماری خود را انتقال دهد.
بعد از دوره کمون، به طور ناگهانی علائم شبه آنفولانزا شروع می شود. این علائم شامل:
- تب
- احساس ناراحتی
- سردرد
- خستگی مفرط
- درد پشت شدید
- احتمالا حالت تهوع
چند روز بعد، نقاط قرمز و صافی ابتدا روی صورت، دست ها و ساعد ها و سپس روی تنه ظاهر می شوند. طی یک یا دو روز، بسیاری از این زخم ها به تاول های کوچک پر از مایع شفاف که سپس تبدیل به چرک خواهد شد، تبدیل می شوند. ۸ تا ۹ روز بعد پوسته پوسته شدن شروع می شود و درنهایت تاول ها کوچک شده و جای آن ها به صورت اسکار های عمیق و چاله ای باقی می ماند.
علل
آبله بیماری عفونی است که از طریق ویروس واریولا ایجاد می شود. انتقال آبله و ویروس از طرق زیر می تواند اتفاق بیفتد:
- به طور مستقیم از انسان به انسان . انتقال مستقیم ویروس واریولا از طریق تماس چهره به چهره طولانی اتفاق می افتد. ویروس می تواند از طریق هوا با قطرات تنفسی که هنگام سرفه، عطسه یا صحبت کردن فرد بیمار در هوا پخش می شود، منتقل شود.
- به طور غیرمستقیم از فرد آلوده : انتقال آبله می تواند از طریق تماس با تخت خواب و ملافه و لباس آلوده اتفاق بیفتد. اگرچه ریسک انتقال آبله از این طریق کمتر است.
- به طور بالقوه به عنوان سلاح تروریستی : آزاد شدن عمدی این ویروس یک تهدید دور است. با وجود این، چون با آزاد شدن ویروس به هر نحوی، بیماری می تواند به سرعت شیوع پیدا کند، مسئولین دولتی اقدامات پیشگیرانه زیادی برای محافظت مردم علیه این فاجعه احتمالی انجام داده اند. مثل انبار کردن واکسن آبله.
عوارض
بسیاری از افرادی که به آبله مبتلا می شوند، زنده می مانند. با این وجود، تعداد کمی از انواع نادر آن تقریبا همیشه کشنده اند. این انواع شدیدتر، بیشتر زنان باردار و افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف را مبتلا می کنند.
افرادی که از این بیماری نجات پیدا می کنند معمولا اسکار(جای زخم) های شدیدی دارند. بخصوص در صورت، بازوها و پاها. در بعضی موارد ممکن است باعث کوری شود.
پیشگیری
هنگامی که آبله شیوع داشت، افراد مبتلا به آن در قرنطینه نگهداری می شدند تا از شیوع ویروس واریولا جلوگیری شود. هرکسی که با فرد مبتلا تماس داشت، باید واکسن آبله می زد. زیرا واکسن آبله اگر طی ۴ روز مواجهه با ویروس واریولا داده شود، می تواند از بیماری پیشگیری کند یا شدت آن را کمتر کند.
واکسن از ویروس زنده مرتبط با آبله تهیه شده است و می تواند گاهی عوارض جدی نظیر عفونت هایی که مغز و قلب را تحت تاثیر قرار می دهند، ایجاد می کند. برای همین در حال حاضر یک برنامه عمومی واکسیناسیون برای همه توصیه نمی شود. خطر بالقوه واکسن بیشتر از نفع آن در غیاب شیوع آبله است.
تست های آزمایشگاهی داروهای آنتی ویروس خاصی را پیشنهاد کرده اند که ممکن است علیه ویروس واریولا موثر باشد. این داروها در افرادی که مبتلا به آبله بوده اند آزمایش نشده اند، بنابراین مشخص نیست که آیا این داروها گزینه های درمانی موثری هستند یا نه.
اگر در کودکی واکسن آبله زده اید
ایمنی یا ایمنی نسبی بعد از واکسن آبله تا ۱۰ سال ممکن است باقی بماند. و اگر مجددا واکسن زده شود، تا ۲۰ سال می ماند. اگر شیوع این بیماری مجددا رخ دهد، افرادی که قبلا در کودکی واکسینه شده اند احتمالا باید دوباره بعد از مواجهه مستقیم با فرد مبتلا به ویروس واکسینه شوند.
