در ۲۸ ژانویه سال ۲۰۲۰ گفته شد که تا ماه آوریل (مصادف با فروردین یا اردیبهشت سال ۹۹ هجری شمسی) قادر به ساخت واکسنی علیه «کرونا ویروس چینی» خواهند بود. اما باید در نظر داشت که برای آماده‌سازی این واکسن جهت استفاده گسترده از آن زمان زیادی لازم است.
واکسنی که برای این بیماری پیشنهاد شده‌است احتمالا بر پایه تکنولوژی جدید خواهد بود. در این روش، آزمایشات ابتدا بر روی حیوانات بوده و در در مراحل اولیه آزمایشات انسانی قرار دارد اما باید تصدیق قانونی لازم علیه بیماری‌ها را کسب کند.
انتظار می‌رود واکسنی که اصطلاحا «واکسن mRNA» نام گرفته است بسیار سریع‌تر ساخته شود زیرا این واکسن برخلاف برخی از واکسن‌ها (مانند واکسن آنفلوآنزا) نیازی به کشت در تخم مرغ ندارد. کمپانی‌ای در منطقه بوستون هم اکنون نیز مشغول کار بر روی واکسن mRNA می‌باشد. این واکسن بر پایه توالی ژنی کرونا ویروس جدید معرفی شده توسط دولت چین خواهد بود.
آنتونی فاسی، پزشک و سردبیر مؤسسه ملی آلرژی و بیماری‌های عفونی و یکی از اعضای مؤسسه سلامت ملی می‌گوید:«این نوع واکسن، تنها واکسن پیشنهادی ما برای مبارزه با کرونا ویروس نخواهد بود اما پیشرفت ما در این مورد تا کنون سریع‌تر بوده است.»
آزمایشات اولیه انجام گرفته در انسان‌ها نشان می‌دهد که چنین واکسنی می‌تواند باعث برانگیختن واکنش سیستم ایمنی شود. اما این روش تا کنون در مرحله درگیری امتحان نشده‌است.
طرز کار واکسن mRNA چگونه است؟
به گفته تال زکس، پزشک و PHD، واکسن‌هایی که توسط دانشمندان ساخته میشود، دارای ساختار‌های مشابه با پروتئین‌های سطح خارجی ذرات ویروسی هستند. این ساختار‌های پروتئینی باعث تحریک سیستم ایمنی بدن می‌شوند و بدن را وادار به ساخت آنتی‌بادی علیه ذرات ویروسی می‌کنند. در نتیجه تولید این آنتی‌بادی‌ها، بدن آمادگی مبارزه با نسخه واقعی ویروس شبیه‌سازی شده را پیدا می‌کند.
دکتر زکس همچنین به عنوان مدیر ارشد پزشکی در Moderna Inc کمبریج و نیز در شرکت بیوتکنولوژی MA-based که در تلاش برای دستیابی به واکسن mRNA هستند، فعالیت دارد. طبق گفته او، کار اصلی واکسن‌ها سوار کردن ذرات شناسایی‌شونده ویروسی می‌باشد تا سیگنال حضور یک عفونت را در سیستم ایمنی القا کند.
تجربیات ما از سارس، یا همان نشانگان تنفسی حاد، که ویروسی به غایت کشنده بود و باعث ایجاد یک طغیان در هنگ کنگ ، کانادا و دیگر نقاط جهان در سال ۲۰۰۲ و ۲۰۰۳ گردید، نشان می‌دهد که این ویروس از طریق تدابیر بهداشت جهانی و قبل از دستیابی به یک واکسن کارآمد، محدود و کنترل گردید. اما این ویروس جدید که به نظر می‌آید از یک فروشگاه حیوانات وحشی در شهر ووهان چین در اواسط دسامبر آغاز شده و به سرعت کل چین را فراگرفته، به قدری گسترش یافته است که کنترل آن از طریق همان تدابیر بهداشتی بعید به نظر می‌رسد.
به گفته زکس ، نشانه‌های اولیه در مورد اقدامات انجام شده در مورد واکسن mRNA تا کنون مثبت بوده‌اند. حدودا ۱،۰۰۰ نفر از افراد در هفت کلینیک پیشگیری از ویروس‌های تنفسی، ورژن‌های مختلفی از واکسن mRNA را دریافت نموده‌اند. این ویروس‌های تنفسی شامل نژاد‌هایی از آنفلوآنزا، ویروس سین‌سیشیال تنفسی (RSV) و ویروس متاپنومو انسانی (HMPV) می‌شوند.
از میان افرادی که واکسن را دریافت کرده‌اند، برخی دارای عوارض معمولی مانند درد در ناحیه دست و علائم مشابه آنفلوآنزا به مدت یک یا چند روز بودند، اما عارضه‌ای جدی مشاهده نشد. در نتیجه در برابر ۱،۰۰۰ کیس مورد آزمایش هیچ مورد غیرمنتظره و نامساعدی وجود نداشت.
زکس معتقد است قدرت پاسخ ایمنی که این واکسن ایجاد می‌کند قابل قیاس با شرایط ایمنی افرادی است که پس از ابتلا به نوع واقعی این ویروس جدید، بهبود یافته‌اند.
این واکسن برای سنین بالا که طبیعتا دارای ایمنی ضعیف‌تری نسبت به افراد جوان‌تر هستند، به میزان برابری با افراد جوان مفید خواهد بود. بر اساس ایمونولوژی بنیادی و اطلاعات اولیه‌ای که داریم، انتظار داریم که تاثیر یکسانی از این واکسن در هر دو گروه مسن‌ها و جوان‌ها ببینیم.
زکس
اما همچنان یک مسئله صریح و حیاتی وجود دارد: به گفته CDC (مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها) افراد بزرگسال، خصوصا کسانی که دارای شرایط خاص سلامتی هستند مانند افراد دیابتی، احتمالا بیشتر از دیگر افراد از COVID-19 رنج خواهند برد و این ویروس باعث ایجاد بیماری‌ها و مرگ‌های زیادی خواهد شد.
بازبینی بیماری سارس (SARS)
به گفته وینیت مناچری (Vineet Menachery) ، PhD و استادیار دانشگاه تگزاس ، بخش رشته پزشکی در گالوستون که تمرکز اصلی کارش روی واکسن کرونا می‌باشد یادآور میشود که سارس حدود ۱۰٪ از تمامی کسانی را که آلوده کرده بود، به کام مرگ کشاند اما نکته مهم اینجاست که حدودا نصف این افراد، از میان سنین بالای ۵۰ سال بود. در این کیس‌ها، سیستم ایمنی فرد واکنش بیش از حد نشان می‌دهد و باعث تجمع مایع در ریه‌ها میشود.
یکی از چالش‌هایی که در Moderna برای گسترش واکسن جدید با آن روبه‌رو خواهند بود پی بردن به چگونگی طراحی mRNAای است که باید وارد سلول شود. به گفته زکس طراحی چنین mRNA کارآمد حدود ۴ سال به طول انجامید و پیاده کردن آن روی نمونه‌های انسانی بیشتر از ۴ سال.
آزمایشات جدید واکسن کرونا که به گفته زکس و فوسی تا ماه آوریل ممکن خواهد بود، حدودا روی ۲۰ الی ۲۵ نفر از افراد سالم پیاده میشود تا از لحاظ امنیت و میزان قدرت پاسخ سیستم ایمنی مورد بررسی قرار گیرد. فوسی همچنین بیان کرد که چنین مطالعه‌ای حدود ۳ ماه به طول خواهد انجامید و برای دستیابی به نتایج بهتر آزمایشات بیشتر و گسترده‌تری پس از آن آغار خواهند کرد.
فوسی می‌گوید مطالعات خط اول واکسن پیشنهادی سارس دارای امنیت و کارکرد پاسخ سیستم ایمنی مطلوبی بود ولی مشکل اپیدمیک آن اساسا رفع شد و اصلا نیازی به واکسن وجود نداشت.
تجربه‌های بحران‌های ضروری گذشته
کمبود فرآیند follow-through ( دنبال کردن پروسه تا پایان) باعث ناامیدی پیتر هوتز میشود. پیتر، پزشک و رئیس دانشکده ملی دارو‌های گرمسیری در دانشگاه بیلور هوستون و مدیرعامل بیمارستان مرکزی کودکان تگزاس در حوزه واکسن می‌باشد.
اگر می‌توانستیم واکسنی را که روی آن مشغول به کار بودیم به شکل قابل قبولی گسترش دهیم، شاید حتی می‌توانست در مبارزه با کرونا ویروس نیز مفید باشد ولی هیچ حمایت مالی برای وارد کردن این واکسن به چرخه فروش وجود نداشت. پس از ساخت کامل واکسن مذکور، سرمایه کافی برای پیاده کردن آن در ضمینه‌های کلینیکی در دست نبود.
پیتر
وی شرایط کنونی را به بازی فوتبال بچه‌ها تشبیه می‌کند؛ «همه دنبال توپ می‌دوند و کسی برای ایجاد خط دفاعی در پشت نمی‌ایستد!»
او معتقد است دریغ کردن سرمایه گسترش واکسن در چنین شرایطی که اپیدمی موجود در چنین بهایی به مراتب بیشتر را طلب می‌کند، کوته‌فکری محض است! اگر حمایت مالی اندک لازم برای واکسن به درستی تامین می‌شد، امروزه واکسنی آماده برای مقابله با شرایط فعلی در دست داشتیم.
از آغاز قرن ۲۱ تقریبا هر ده سال یکبار شاهد طغیانی فجیع از کرونا ویروس هستیم. بیماری سارس در سال ۲۰۰۰ و ویروس سندرم تنفسی خاورمیانه (MERS) که در سال ۲۰۱۲ قریب به ۲۵۰۰ نفر را آلوده کرده و بیش از ۸۵۰ نفر را به کام مرگ کشید. موقع آن رسیده که واکسن کرونا ویروس‌ها را جدی بگیریم و زیرساخت‌های آن را فراهم کنیم.
پیتر هوتز
به گفته فوسی، هیچ درمان قابل قبولی برای مقابله با کرونا ویروس جدید در دست نیست، گرچه راه‌های درمانی ویروس سارس به تازگی وارد مرحله آزمایش شده تا میزان کارآیی آن بررسی شود.
به قول جین مرزو (Jeanne Marrazzo)، پزشک و مدیر دانشکده تکثیر بیماری‌های عفونی در آلابامای بیرمنگام، تا زمان کشف یک واکسن کارآمد و امن ، تنها راه در امان ماندن «شستن دست‌ها» می‌باشد.
بهداشت دست‌ها هیچوقت در این حد مهم نبوده‌است. در شرایط فعلی دست دادن و موارد مشابه آن توصیه نمی‌شود. به گفته CDC، شستن دست‌ها با آب و صابون و مالیدن دست‌ها به هم به مدت حداقل ۲۰ ثانیه ضروری است.
دکتر جین همچنین بیان داشت که اگر حتی علائم تنفسی را تجربه کردید ممکن است علت آن موارد عادی سرماخوردگی یا آنفلوآنرا باشد نه لزوما کرونا ویروس جدید! با اینکه آنفلوآنزا هم سالانه باعث مرگ ده‌ها هزار نفر از آمریکایی‌ها میشود ( آمار مربوط به مرگ ۵۴ کودک در طی همین فصل نیز قابل توجه است).
واکسن آنفلوآنزا کیفیت و امنیت خود را ثابت کرده‌است. دکتر جین اقرار داشت با اینکه ساخت واکسن علیه COVID-19 راه طولانی را در پیش دارد، اما پیشرفت‌های زیادی حاصل شده‌است. سرمایه‌گذاری‌های انجام گرفته روی فناوری واکسن از سارس تا به اکنون یکی از جنبه‌های امیدوارکننده ماجرا بوده‌است.
