لارنگومالاسی یک بیماری مادرزادی است که در آن نرمی بافت حنجره نوزاد در بالای طناب‌های صوتی اتفاق می‌افتد. لارنگومالاسی شایع‌ترین علت تنفس پرصدای نوزادان است. در این حالت ساختار حنجره بدشکل و سست می‌شود و در نتیجه این بافت‌های سست روی ورودی مسیرهای هوایی می‌افتد و بخشی از این ورودی را مسدود می‌کند و همین انسداد باعث صدا دار شدن تنفس نوزاد می‌شود.
در اغلب موارد، لارنگومالاسی نوزادان مشکل جدی و خطرناکی محسوب نمی‌شود؛ یعنی اگرچه نوزادان تنفس پرصدایی دارند اما قادر به خوردن و رشد کردن طبیعی هستند. در این نوزادان بیماری لارنگومالاسی بدون جراحی خود به خود تا ۱۸ الی ۲۰ ماهگی برطرف می‌شود. با این وجود، درصد کمی از نوزادان مبتلا به نرمی حنجره هم در تنفس و هم در خوردن غذا مشکل دارند و وزن نمی‌گیرند. این علائم نیازمند توجه دقیق‌تر به شرایط نوزاد و پیگیری درمان است.
زمان مراجعه به پزشک
در صورتی که علائم زیر مشاهده شد، فوراً نوزاد خود را به بیمارستان ببرید :
- بیش از ۱۰ ثانیه نفس نوزاد قطع شود.
- در حالی که نوزاد پرصدا نفس می‌کشد، اطراف لب‌هایش کبود شده باشد.
- نوزاد به خاطر تقلا کردن برای تنفس، گردن و قفسه سینه خود را می‌کشد که این کشیدگی حتی با تغییر وضعیت نوزاد یا بیدار شدن نوزاد هم، تسکین پیدا نکند.
علت لارنگومالاسی
علت دقیق نرمی حنجره در نوزادان هنوز مشخص نیست. شل بودن و کم بودن تون عضلانی در عضلات مجاری هوایی فوقانی ممکن است یکی از دلایل لارنگومالاسی باشد. بدشکلی ساختار حنجره معمولاً هنگام تولد وجود دارد و یا در طول ماه اول زندگی ایجاد می‌شود. رفلاکس معده (GE reflux) نوزاد می‌تواند با شدت علائم لارنگومالاسی همراهی داشته باشد. تنفس پرصدا معمولاً زمانی که نوزاد به پشت خوابیده یا گریه می‌کند بیشتر می‌شود.
علائم لارنگومالاسی
کودکی که با لارنگومالاسی به دنیا می‌آید، ممکن است علائم آن را در همان ابتدای تولد نشان دهد. البته این علائم می‌تواند در هفته‌های اول زندگی واضح تر دیده شوند. ممکن است پیش از آن که تنفس پرصدا و نرمی حنجره در نوزاد خود به خود خوب شود، در یک مقطع علائم آن شدیدتر شود. به عبارت بهتر اگرچه نرمی حنجره نوزاد در ۱۸ تا ۲۰ ماهگی خوب می‌شود، ممکن است در ۴ الی ۸ ماهگی علائم لارنگومالاسی بدتر شود.
علائم نرمی حنجره شامل:
- تنفس پر صدا یا استریدور (stridor): یک خس خس قابل شنیدن در زمانی که کودک دم انجام می‌دهد و هوا را به داخل ریه خود می‌کشد. این صدا زمانی که نوزاد بی‌قرار است، شیر میخورد، گریه می‌کند یا به پشت خوابیده است بیشتر شنیده می‌شود.
- تنفس با صدای بلند
- مشکلات شیردهی
- وزن نگرفتن نوزاد
- پریدن شیر در گلو هنگام شیردهی
- آپنه (Apnea) یا قطع تنفس
- کشیدن گردن و قفسه سینه با هر تنفس
- سیانوز یا کبود شدن
- رفلاکس معده (تف کردن، استفراغ کردن و برگرداندن غذا)
- آسپیراسیون (وارد شدن مواد غذایی به ریه به جای مری)
تشخیص لارنگومالاسی
پزشک با پرسیدن چند سؤال در رابطه با مشکلات کودک شما ممکن است درخواست انجام یک آزمایش را بدهد. این آزمایش، نازوفارنگولارنگوسکوپی (NPL) نام دارد که وضعیت بینی، حلق و حنجره را با انجام آن می‌سنجد.
این آزمایش در مطب پزشک انجام می‌شود و به این صورت است که یک دوربین بسیار کوچک همراه با یک رشته نازک که شکل ماکارونی باریک است، از راه بینی نوزاد وارد می‌شود و به آرامی پایین برده می‌شود تا به حنجره برسد. در انتهای این رشته هم یک لامپ برای روشن کردن مسیر برای تصویربرداری وجود دارد. با این آزمایش پزشک می‌تواند حنجره نوزاد را ببیند و ارزیابی کند.
اگر نرمی حنجره نوزاد تشخیص داده شد، ممکن است لازم باشد آزمایش‌های تشخیصی دیگری هم انجام داد تا گستردگی مشکلات نوزاد شما به دقت ارزیابی شود و نیز مشخص شود که آیا مسیر هوایی تحتانی هم درگیر است یا خیر. این آزمایشات تکمیلی شامل:
- تصویربرداری با اشعه X از گردن
- فلوروسکوپی مسیر هوایی
- میکرولارنگوسکوپی و برونکوسکوپی (MLB)
- آندوسکوپی از دستگاه گوارش فوقانی (EGD) و pH سنجی
- ارزیابی انعطاف پذیر آندوسکوپی بلع (FEES)
درمان لارنگومالاسی
در ۹۰ درصد موارد، نرمی حنجره کودکان بدون درمان تا ۱۸ الی ۲۰ ماهگی خود به خود بهبود پیدا می‌کند. با این حال، اگر لارنگومالاسی شدید است، کودک نیازمند درمان دارویی یا جراحی خواهد بود.
درمان دارویی
پزشک برای کودک شما داروهای ضد رفلاکس تجویز می‌کند تا به کاهش رفلاکس معده نوزاد کمک کند. این درمان از این جهت اهمیت دارد که رفلاکس معده نوزاد به دلیل انقباض مزمن عضلات گردن و قفسه سینه (به خاطر لارنگومالاسی) بدتر می‌شود. همچنین رفلاکس اسید معده به بالا و رسیدن اسید معده به حنجره باعث تورم طناب‌های صوتی و شدیدتر شدن صدای تنفس نوزاد می‌شود. به همین دلیل باید رفلاکس معده نوزاد را با دارو تعدیل کرد.
جراحی
سوپراگلوتوپلاستی یک نوع عمل جراحی است که اگر شرایط نوزاد شدید شد، راه درمانی مناسبی به حساب می‌آید. در صورتی که علائم زیر مشاهده شود، نیاز به جراحی وجود دارد:
- آپنه های خطرناک و تهدید کننده حیات
- کبود شدگی واضح
- وزن نگرفتن نوزاد با شیردهی
- انقباض مزمن و قابل ملاحظه عضلات گردن و قفسه سینه
- احتیاج به اکسیژن بیشتر برای نفس کشیدن
- مشکلات قلبی و ریوی به خاطر ناتوانی در دریافت مقدار کافی اکسیژن
این عمل جراحی ممکن است نتواند به طور کامل تنفس پرصدا را از بین ببرد اما باید بتواند موارد زیر را ایجاد کند:
- شدت علائم را کاهش دهد.
- آپنه ها یا قطع شدن تنفس را کاهش دهد.
- نیاز به اکسیژن اضافی را کم کند.
- بلع نوزاد را بهبود دهد.
- نوزاد بهتر از قبل وزن بگیرد.
توجه داشته باشید که بلع نوزاد باید پس از جراحی مجدداً مورد ارزیابی پزشک قرار بگیرد.
