نگاهی کلی به گره‌خوردگی زبان
گره زبان (انکیلوگلوسیا) یک مشکل مادرزادی است و محدوده حرکت زبان را محدود می‌کند.
گره زبان، یک بند غیر معمول کوتاه، ضخیم یا محکم از بافت (فرنوم زبانی) است که نوک زبان را به کف دهان می‌چسباند، بنابراین ممکن است در شیردهی اختلال ایجاد کند. ممکن است شخصی که زبان گره دارد نتواند زبانش را بیرون بیاورد. گره زبان همچنین می‌تواند بر نحوه غذا خوردن، صحبت کردن و بلعیدن کودک تأثیر بگذارد.
برخی اوقات گره زبان مشکلی ایجاد نمی‌کند. برخی از موارد نیز ممکن است به یک عمل جراحی ساده برای اصلاح نیاز داشته باشند.
علائم گره خوردگی زبان
علائم و نشانه‌های انکیلوگلوسیا عبارتند از:
- مشکل در بالابردن زبان تا دندان‌های بالایی یا مشکل در حرکت دادن زبان به طرفین
- مشکل در بیرون آوردن زبان از خلال دندان‌های پایینی
- زبان به هنگام خارج شدن از دهان به شکل شکاف‌دار یا قلبی شکل به نظر می‌رسد.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنید
در شرایط زیر باید به پزشک مراجعه کنید:
- کودک شما دارای علائم گره زبانی است که منجر بروز مشکلاتی، مانند مشکل در شیردهی شده است.
- یک کارشناس گفتاردرمانی تشخیص می‌دهد که گره زبانی، در صحبت‌کردن و گفتار فرزند شما اختلال ایجاد کرده‌است
- فرزند بزرگتر شما از مشکلات زبانی که در غذا خوردن، صحبت کردن یا رساندن زبان به دندان‌های پشتی ایجاد می‌کند، شکایت دارد
- شما خودتان از علائم گره زبانی رنج می‌برید.
علل انکیلوگلوسیا
به طور معمول، فرنوم زبانی قبل از تولد از جدا میشود و اجازه می‌دهد زبان محدوده حرکتی نرمال را داشته باشد. در انکیلوگلوسیا، فرنوم زبانی در پایین زبان همچنان باقی می‌ماند. دلیل این رخداد تا حد زیادی ناشناخته است، اگرچه در برخی موارد گره زبان با برخی عوامل ژنتیکی مرتبط بوده است.
عوامل خطر
گرچه گره زبان ممکن است هر کسی را تحت تأثیر قرار دهد، اما در نوزادان پسر بیشتر از دختران بوجود می‌آید. گره زبان گاهی مشکلی خانوادگی است و به ارث می‌رسد.
عوارض گره زبان
گره زبان می‌تواند بر تکامل دهانی کودک و همچنین نحوه غذا خوردن، صحبت کردن و بلعیدن او تأثیر بگذارد.
به عنوان مثال ، گره زبان می‌تواند منجر به موارد زیر شود:
- مشکلات مربوط به شیرخوردن نوزاد: کودک نیاز دارد تا هنگام مکیدن، زبان خود را روی لثه پایینی نگه دارد. اگر نوزاد قادر به حرکت زبان یا نگه داشتن آن در موقعیت مناسب نباشد، ممکن است کودک به جای مکیدن نوک پستان، گاز بگیرد که می‌تواند منجر به ایجاد درد قابل توجه در نوک سینه شود و در توانایی کودک برای شیرخوردن اختلال ایجاد کند. درنهایت، تغذیه ضعیف با شیر مادر می‌تواند منجر به کمبود مواد مغذی و اختلال در رشد شود.
- مشکلات گفتاری: گره زبان می‌تواند بر توانایی فرد در ایجاد صداهای خاص – مانند “”T ، “d” ، “z” ، “s” ، “th” ، “r” و”l” تاثیر منفی داشته باشد.
- بهداشت دهان و دندان ضعیف: برای کودک یا در بزرگسالی، گره زبان باعث میشود تا باقی مانده مواد غذایی از بین دندان‌ها به راحتی تمیز نشوند که این مسئله می‌تواند به پوسیدگی دندان و التهاب لثه‌ها کمک کند. گره زبان همچنین ممکن است منجر به ایجاد فاصله بین دو دندان جلویی فک پایین شود.
- مشکل در انجام سایر فعالیت‌های دهانی: گره زبان می‌تواند در فعالیت‌هایی مانند لیس زدن بستنی قیفی، لیسیدن لب‌ها، بوسیدن یا نواختن یک ساز بادی اختلال ایجاد کند.
تشخیص گره خوردگی زبان
گره زبان معمولاً در طی معاینه ظاهری تشخیص داده میشود. برای نوزادان، پزشک ممکن است از یک ابزار غربالگری برای مشاهده دقیق زاویه‌های مختلف زبان و توانایی حرکت آن استفاده کند.
درمان
درمان گره زبان یک مسئله بحث برانگیز است. برخی پزشکان و مشاوران شیردهی اصلاح بی‌درنگ آن را توصیه می‌کنند – حتی قبل از‌ترخیص یک نوزاد به دنیا آمده از بیمارستان. برخی دیگر‌ترجیح می‌دهند از روش انتظار و مشاهده نتیجه (wait-and-see) استفاده کنند.
فرنوم زبانی ممکن است با گذشت زمان شل شود و مشکل گره زبان را حل کند. در موارد دیگر، گره زبان بدون ایجاد مشکل باقی می‌ماند. در بعضی موارد، مشاوره با یک مشاور شیردهی می‌تواند به شیردهی کمک کند، و گفتاردرمانی با یک کارشناس گفتاردرمانی زبان ممکن است به بهبود تلفظ صداها و گفتار کمک کند.
اگر گره زبان باعث ایجاد مشکلاتی شود ممکن است نیاز به جراحی برای نوزادان، کودکان و بزرگسالان بوجود بیاید. روش‌های جراحی شامل فرنوتومی یا فرنوپلاستی است.
فرنوتومی
یک عمل جراحی ساده به نام فرنوتومی که بدون نیاز به بی حسی در بیمارستان یا مطب پزشک قابل انجام است.
پزشک فرنوم زبانی را معاینه می‌کند و سپس با استفاده از یک قیچی استریل در فرنوم برش ایجاد می‌کند. این عمل سریع انجام میشود و ناراحتی و درد ناشی از آن حداقل است زیرا تعداد اندکی انتهای عصبی یا رگ‌های خونی در دیواره فرنوم زبان وجود دارد.
در صورت بروز هرگونه خونریزی، احتمالاً فقط یک قطره یا دو قطره خون خواهد بود. بعد از انجام عمل، کودک می‌تواند فوراً از شیر مادر تغذیه را شروع کند.
عوارض ناشی از فرنوتومی بسیار نادر است اما می‌تواند شامل خونریزی یا عفونت یا آسیب به زبان یا غدد بزاقی باشد. همچنین ممکن است سبب بوجودآمدن جای زخم شود و امکان اتصال مجدد فرنوم به پایه زبان نیز وجود دارد.
فرنوپلاستی
در صورت نیاز به عمل‌ترمیمی‌بعداز فرنوتومی، یا مواقعی که فرنوم زبانی بیش از حد ضخیم است و امکان انجام فرنوتومی نیست، فرنوپلاستی انجام میشود.
فرنوپلاستی همراه بیهوشی عمومی‌با ابزار جراحی انجام میشود. پس از جداشدن فرنوم، معمولاً زخم با بخیه‌های جذبی بسته میشود که به محض بهبودی زبان، خود به خود جذب می‌شوند.
عوارض احتمالی فرنوپلاستی شبیه به فرنوتومی است و بسیار هم نادر است . خونریزی یا عفونت، یا آسیب به زبان یا غدد بزاقی. بوجودآمدن جای زخم به دلیل ماهیت گسترده‌تر عمل، و همچنین بروز واکنش به مواد بیهوشی از جمله این موارداند.
بعد از فرنوپلاستی، انجام تمرینات زبان برای تقویت حرکت زبان و کاهش احتمال ایجاد زخم ممکن است توصیه شود.
آماده شدن برای قرار ملاقات پزشک
در اینجا برخی از اطلاعات به شما کمک می‌کند تا برای قرار ملاقات خود آماده شوید و بدانید که از پزشک چه انتظاری باید داشته باشید.
آنچه شما می‌توانید انجام دهید
قبل از موعد لیستی از سوالات تهیه کنید، مانند:
- گره‌خوردگی زبان چقدر شدید است؟
- آیا درمان لازم است؟
- گزینه‌های درمانی کدامند؟
- آیا نیاز به انجام جراحی وجود دارد؟
- جراحی شامل چه میشود؟ خطرات جراحی کدامند؟
- آیا بیهوشی لازم است؟
- آیا انجام جراحی توانایی فرزند من برای دریافت شیر بیشتر در دوران شیردهی را بهبود می‌بخشد؟
- آیا می‌توان این جراحی را در مطب یا بیمارستان انجام داد؟
- آیا لازم است با پزشک گوش و حلق و بینی یا متخصص دیگری مشورت کنم؟
چه انتظاراتی از پزشک باید داشته‌باشید
- احتمالاً پزشک تعدادی سؤال از شما می‌پرسد. مثلا:
- اگر شیرخوار شما گره‌خوردگی زبان دارد، آیا در هنگام شیر دادن به او با مشکل مواجه می‌شوید؟
- اگر فرزند بزرگتر شما گره‌خوردگی زبان دارد، آیا او در ایجاد صداهای خاص یا مراقبت از دندان‌های خود مشکل دارد؟
- آیا فاصله بین دو دندان جلوی فرزند شما درحال افزایش است؟
- اگر خودتان دچار گره‌خوردگی زبان هستید، آیا نگران فعالیت‌هایی هستید که به دلیل محدود بودن زبان قادر به انجام آن‌ها نیستید؟
تهیه و پیش بینی سؤالات به شما کمک می‌کند تا بیشترین استفاده را از وقت خود با پزشک ببرید.
