انتشار این مقاله


کرۀ آبی؛ زادگاه کرۀ زمین امروزی

احتمال دارد زمین در ابتدا یک کرۀ تماماً آبی بوده باشد. دقیقاً مانند “دنیای آبی” (Waterworld) کوین کاستنر (Kevin Coster)، ممکن است قاره‌ها زمانی زیر آب بوده باشند؛ که متعاقباً به این معنی است که کرۀ زمین در ابتدا کرۀ آبی بوده است؛  (تقریباً) تماماً آب. نتایج مطالعات پیشین نشان داده است که بخش خشکی کرۀ […]

احتمال دارد زمین در ابتدا یک کرۀ تماماً آبی بوده باشد.

دقیقاً مانند “دنیای آبی” (Waterworld) کوین کاستنر (Kevin Coster)، ممکن است قاره‌ها زمانی زیر آب بوده باشند؛ که متعاقباً به این معنی است که کرۀ زمین در ابتدا کرۀ آبی بوده است؛  (تقریباً) تماماً آب. نتایج مطالعات پیشین نشان داده است که بخش خشکی کرۀ زمین در طول تاریخ ژئولوژیک تقریبا دست‌نخورده باقی مانده و تغییری به خود ندیده است.

قاره‌ها در حدود چند صد میلیون سال قبل روی سطح آبی زمین ظاهر شدند؛ پیش از آن سطح زمین (تقریباً) تماماً از آب پوشیده شده بود. منبع: Science News
قاره‌ها در حدود چند صد میلیون سال قبل روی سطح آبی زمین ظاهر شدند؛ پیش از آن سطح زمین (تقریباً) تماماً از آب پوشیده شده بود. منبع: Science News

به عقیدۀ سین‌تای لی (Cin-Ty Lee)، دانشمند زمین‌شناس از دانشگاه رایس (Rice University)، قاره‌ها در حدود ۷۰۰ میلیون سال پیش و در پی خنک‌شدن کافی گوشتۀ زیرین به وجود آمدند. با این که خیلی‌ها این فرضیه را نپذیرفته‌اند؛ دیدگاه لی می‌تواند توجیه بسیاری خوبی برای “انفجار کامبرین” (Cambrian Explosion) باشد که به عنوان مبدأ آغاز تنوع جانداران شناخته می‌شود.

اولین پوستۀ قاره‌ای میلیارد‌ها سال پیش به‌وجود آمد و در ادامه همانند کوه‌ یخ (Iceberg) روی گوشتۀ زیرین خود شناور شد؛ با ریشه‌هایی که تا ده‌ها کیلومتر نیز به درون این گوشته (Mantle) نفوذ کرده بود. بالا آمدن قاره (به روی سطح آب) به اندازۀ این ریشه‌ها و هم‌چنین چگالی گوشته بستگی دارد.

در ابتدای عمر زمین که گوشته داغ‌تر بود و چگالی کم‌تری هم داشت، قاره‌ها زیر سطح آب مستقر بودند و صرفاً قله‌های مرتفع به صورت پراکنده بالاتر از سطح آب حضور داشتند. حنک‌تر شدن گوشته طی زمان منجر به افزایش چگالی و در نتیجه افزایش خاصیت شناوری (Buoyancy) قاره‌ها شد و آن‌ها را بالاتر کشید. با در نظر گرفتن سرعت خنک‌شدن گوشته، پیش‌بینی می‌شود که فرآیند صعود قاره‌ها در حدود یک میلیارد الی ۵۰۰ میلیون سال قبل آغاز شد و تا ۱۰۰ میلیون سال نیز به درازا انجامید. این خشکی جدید طبیعتاْ می‌توانست بر چرخۀ کربن و مولکول‌های آلی مؤثر باشد. تغییرات صورت گرفته در این چرخه‌ها باعث تغییر گستردۀ آب‌و‌هوای زمین و شروع انفجار کامبرین (آغاز متنوع‌شدن گونه‌ها) شد و در نتیجه طی این برهه، ۵۴۰ تا ۵۰۰ میلیون سال قبل، گونه‌های غالب جانوری – از حشرات گرفته تا پستان‌داران – ظاهر شدند.

البته این دیدگاه خیلی ساده به نظر می‌رسد و می‌توان با افزودن عوامل موثر بر صعود قاره‌ها نظیر: جرم قاره‌ها، حجم آب موجود در اقیانوس‌ها و هم‌چنین سرعت ساخته‌شدن پوستۀ جدید در اعماق آب، آن را کامل‌تر نمود. این دیدگاه ارزش بررسی دارد ولی با این حال شواهد قدرتمندی جهت تأیید نمودن آن در دست نیست.

میلاد شیرولیلو


نمایش دیدگاه ها (0)
دیدگاهتان را بنویسید