رحم دوشاخ زمانی رخ می‌دهد که یک زن رحمی قلبی شکل داشته باشد. از این رو، این اختلال گاها به عنوان “رحم قلبی شکل” نیز خوانده می‌شود. رحم در بدن زن ارگانی است كه تخم بارور شده در آن رشد كرده و به جنین تبدیل می‌شود. شکل رحم یک خانم می تواند در هنگام تلاش برای تصور و همچنین در دوران بارداری قابل توجه باشد. زنی که رحم دو زایمان دارد ممکن است دریابد که نوزادش در وضعیت نامنظم قرار دارد و این می تواند بر زایمان تأثیر بگذارد.
حقایقی در مورد رحم دوشاخ:
- مشخص نیست که آیا داشتن رحم دو شاخه ای روی باروری تأثیر می‌گذارد یا خیر.
- تنها درمان این بیماری جراحی برای اصلاح شکل رحم است.
- بی نظمی‌های دیگری نیز وجود دارد که می تواند بر رحم زن نیز تأثیر بگذارد.
رحم دوشاخ در بارداری
کسانی که رحم دوشاخ دارند می‌توانند باردار شوند، اما ممکن است خطر سقط جنین افزایش یابد. برخی از گزارش‌ها نشان می‌دهد که وقتی زن در حال تلاش برای باردار شدن است، این تغییر در رحم، ایجاد هیچ تفاوتی با بقیه نمی‌کند. تصور می‌شود داشتن رحم قلبی شکل تاثیری در لانه گزینی جنین ندارد.
با این حال، تحقیقات قبلی نشان می‌دهد که داشتن ناهنجاری رحمی در زنانی که نتوانسته‌اند باردار شوند، شایع تر است. رحم دوشاخ همچنین می‌تواند خطر ابتلا به سقط جنین در مراحل بعدی بارداری و زایمان زودرس نوزاد را افزایش دهد. تصور می‌شود این مشکلات ناشی از انقباضات نامنظم رحم یا کاهش ظرفیت رحم به‌دلیل شکل نامنظم رحم باشد.
احتمال سقط جنین در رحم دوشاخ
تخمین آمار دقیق در مورد افزایش خطر سقط جنین و زایمان زودرس دشوار است. وجود آمار گسترده در این ارقام باعث می‌شود که یک زن نفهمد احتمال سقط جنین چقدر است. به عنوان مثال، در یک گزارش، اعلام شده است که سقط جنین‌های مکرر در زنان دارای نقص رحم ممکن است بین ۱.۸ تا ۳۷.۶ درصد باشد. یک زن با رحم دوشاخ در مرحله زایمان نیز در مقایسه با یک زن با رحم عادی، شانس بیشتری برای تولد نوزاد با نقص در هنگام تولد دارد.
در یک مطالعه، گزارش شده است که خطرات ناهنجاری هنگام تولد در نوزادان متولد شده از زنی که دارای رحم دوشاخ است، چهار برابر بیشتر از یک زن با رحم عادی بود. اگر زنی که رحم دوشاخ دارد باردار شود، وضعیت وی پرخطر تلقی می‌شود. این بدان معناست که بررسی‌های مربوط به سلامتی و رشد کودک در بارداری بیشتر انجام شود تا هرگونه مشکل زودتر شناسایی شده و خطرات را به حداقل برساند. اگر کودک قبل از تولد در یک وضعیت بریچ(حالت نشسته) قرار بگیرد، ممکن است لازم باشد که سزارین انجام شود.
علائم رحم دوشاخ چیست
معمولاً رحم دو شاخه ای هیچ علامتی ایجاد نمی‌کند و این بدان معنی است که تشخیص داده نمی شود. حدود ۳ درصد از زنان دچار نامنظمی‌های رحمی هستند. این بی نظمی‌ها می‌تواند در اندازه رحم، ساختار آن یا شکل آن باشد. داشتن رحم دوشاخ یکی از رایج ترین انواع بی‌نظمی‌ها است. غالباً زنی که با رحم دوشاخ متولد می شود، ممکن است از آن آگاهی نداشته باشد، زیرا هیچ علائم دیگری وجود ندارد یا این علائم مانند چیزی غیر عادی احساس نمی‌شود. بسیاری از خانمها تنها پس از آزمایش سونوگرافی یا تصویربرداری متوجه می‌شوند که این اختلال را دارند.
علایم شایع در رحم دوشاخ چیست
- مقاربت دردناک
- درد یا ناراحتی در شکم
- خونریزی نامنظم واژن
- درد قاعدگی
- سقط جنین‌های مکرر
علل رحم دوشاخ چیست
اگر رحم زن در دوران جنینی به طور عادی رشد نکند، ممکن است نقص رحمی ایجاد شود. این به عنوان یک ناهنجاری مادرزادی شناخته می‌شود، یعنی یک زن از بدو تولد آن را دارد. جلوگیری از وقوع این وضعیت غیرممکن است. رحم دوشاخ به دلیل رشد غیر طبیعی مجاری پارامزونفریک اتفاق می‌افتد. هنگامی که مجاری به درستی بهم نپیوندند، رحم به دو شاخ تقسیم شده و قلبی شکل می‌شود.
تشخیص رحم دوشاخ چیست
به دلیل ظرافت علائم، ممکن است یک زن با رحم دو شاخ هرگز متوجه این اختلال نشود تا زمانی که در حین بارداری یا به دلایل دیگری، سونوگرافی شود. همچنین در بعضی اوقات، ممکن است هرگز تشخیص داده نشود.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنید:
- تکنیک فشردن ژل روی اسکنر سونوگرافی.
- پس از انجام سونوگرافی ممکن است تشخیص رحم دو شاخه ای ایجاد شود.
- اگر زنی سقط جنین مکرر ، خونریزی نامنظم یا دوره های غیرمعمول دردناک را تجربه کند ، دیدن وی به پزشک ایده خوبی است.
آزمایش‌های زیر ممکن است برای تشخیص رحم دو شاخه ای انجام شود:
- معاینه لگن
- هیستروسالپنگوگرام پس از تزریق یک رنگ خاص یا استفاده از اشعه ایکس برای تصویربرداری از رحم و لوله‌های فالوپ.
- سونوگرافی که در آن از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ایجاد تصویری از رحم استفاده می‌شود.
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) با استفاده از میادین مغناطیسی قوی و امواج رادیویی برای تولید تصاویر دقیق از رحم.
سایر ناهنجاری‌های رحمی
برخی دیگر از ناهنجاری‌های رحمی شامل موارد زیر است:
سپتوم رحم
در این اختلال باند عضله یا بافتی به نام سپتوم، رحم را به دو قسمت تقسیم می‌کند. این مورد نیز می‌تواند منجر به سقط جنین مكرر شود. عمل جراحی اغلب برای ترمیم رحم توصیه می‌شود.
رحم تک شاخ
همچنین به عنوان یک رحم یک طرفه شناخته می‌شود. این نیز یک نوع ناهنجاری رحم است که در آن فقط نیمی از رحم تشکیل می‌شود.
درمان رحم دوشاخ چیست
ممکن است یک زن هرگز نیازی به درمان رحم دوشاخ نداشته باشد. در صورت نیاز، این عمل جراحی به عنوان یک کلان شهر استراسمن شناخته می شود. اگر زن دچار سقط جنین مكرر شود و به نظر برسد كه علت سقط، رحم دوشاخ باشد، ممكن است این عمل جراحی توصیه شود. انجام این روش، به عنوان یک راه حل برای ناباروری، بحث برانگیز است، زیرا اکثر تحقیقات انجام شده نشان می‌دهد که داشتن رحم دوشاخ روی شانس بارداری خانمها تأثیر نخواهد گذاشت.
چشم انداز رحم دوشاخ چیست
برخی شواهد نشان می دهد که مشکلاتی مانند سقط جنین و تولد زودرس در زنان با این اختلال بیشتر است، هرچند که حاملگی موفق و زایمان طبیعی را نیز نفی نمی‌کند. خانم‌هایی که با رحم دوشاخ متولد می‌شوند و باردار می‌شوند باید در طول بارداری خود نظارت و معاینات دیگری داشته باشند تا خطر را به حداقل برسانند و هرگونه مشکل را به موقع تشخیص دهند.
