گلبولهای قرمز اکسیژن را به بافتهای بدن و اندامها انتقال میدهند. هر گلبول قرمز در بدن حاوی آهن در هموگلوبین خود است، آهن به هموگلوبین توانایی حمل کردن اکسیژن در خون را میدهد، بنابرین اکسیژن به هر جا که نیاز هست میرود.
بدون آهن کافی، بدن نمیتواند هموگلوبین بسازد و تعداد گلبولهای قرمز کم میشود. این بدان معناست که بافتها و ارگانها اکسیژن مورد نیاز را دریافت نخواهند کرد.
افراد میتوانند آهن را از راه خوردن غذاهایی مانند گوشت و سبزیجات بدست بیاورند. آهن همچنین به بعضی از غذاها مانند، شیرخشک کودکان و غذای تهیه شده از غلات اضافه میشود.
کودکان به چه مقدار آهن نیاز دارند؟
کودکان متناسب سن خود به مقادیر متفاوت از آهن نیازمند هستند:
- نوزادانی که شیرمادر میخورند تا ۴-۶ ماهگی آهن کافی را از مادر خود میگیرند. در این دوره، غذاهای مغذی مانند غذای صبحانه که از غلات تهیه شده و پورهی گوشت معمولا مرسوم است.
- کودکانی که شیر مادر میخورند اما آهن کافی بدست نمیآورند، باید قطرهی آهن تجویز شده توسط پزشک خود دریافت کنند. کودکانی که شیرخشک حاوی آهن داده میشوند، به آهن اضافی نیاز ندارند.
- نوزادان ۷-۱۲ ماهه به ۱۱ میلیگرم آهن در روز نیازمند هستند.
- کودکان نوپا ۱-۳ ساله به ۷ میلیگرم آهن در روز نیازمندند. کودکان ۴-۸ ساله به ۱۰ میلیگرم، در حالیکه کودکان بزرگتر ۹-۱۳ ساله به ۸ میلیگرم نیاز دارند.
- پسران به بلوغ رسیده باید هر روز ۱۱ میلیگرم آهن و دختران به بلوغ رسیده باید ۱۵ میلیگرم دریافت کنند.
- ورزشکاران جوانی که بطور منظم ورزشهای سخت میکنند، درمعرض از دست دادن آهن بیشتری هستند و ممکن است به آهن اضافی در رژیم خود نیاز داشته باشند. افرادی که گیاهخوار هستند هم ممکن است به آهن اضافی نیاز داشته باشند.
کمبود آهن چیست؟
کمبود آهن زمانی است که بدن یک فرد آهن کافی نداشته باشد. این امر ممکن است یک مشکل برای بعضی از کودکان باشد، مخصوصا کودکان تازه به راه افتاده و نوجوانان (به ویژه دخترانی عادت ماهانهی شدیدی دارند). در واقع، بسیاری از دختران نوجوان – حتی اگر قاعدگی منظمی داشته باشند – اگر رژیم غذایی آنها دارای آهن کافی برای جبران خون از دست رفته در طول قاعدگی نباشد، در معرض خطر کمبود آهن هستند.
بعد از ۱۲ ماهگی، کودکان نوپا در خطر کمبود آهن هستند زیرا آنها آهن خوراکی به مدت زیادی مصرف نمیکنند و ممکن است غذاهای حاوی آهن به مقدار کافی نخورند.
کمبود آهن میتواند بر رشد اثر بگذارد و باعث مشکلاتی در یادگیری و رفتار شود. اگر کمبود آهن اصلاح نشود، موجب کمخونی آنمی (کاهش تعداد گلبولهای قرمز در بدن) شود.
آهن در رژیم غذایی روزانه
حتما به کودکان خود بیاموزید که آهن بخش مهمی از رژیم غذایی سالم است. غذاهای حاوی مقدار زیادی آهن شامل:
- گوشت گاو، مرغ، و غذاهای دریایی
- سویا
- لوبیا و نخودفرنگی خشک شده
- میوههای خشک شده
- سبزیجات برگدار
- غذاهای آهندار تهیه شده از غلات که با شیر بهعنوان صبحانه مصرف میشود، نان و ماکارونی
( آهن بهدستآمده از منابع حیوانی راحتتر از آهن منابع گیاهی جذب میشود.)
همچنین برای اطمینان از دریافت بهتر آهن کافی:
- مقدار شیر مصرفی را به ۴۷۰-۷۰۰ میلیلیتر در روز محدود کنید.
- به کودکان تا ۱۸-۲۴ ماهگی، غذای مکمل حاوی آهن بدهید.
- غذاهای کمکی حاوی آهن در کنار ویتامین ث – مانند گوجه فرنگی، بروکلی، پرتقال، و توت فرنگی بدهید. ویتامین C جذب آهن در بدن را بهتر میکند.
- از مصرف قهوه و چایی در زمان مصرف آهن پرهیز کنید _ هر دو حاوی تانین هستند که جذب آهن در بدن را کاهش میدهد_.