آرتریت انگشت شست با افزایش سن شایع است و هنگامی رخ می‌دهد که غضروف انتهای استخوان‌هایی که مفاصل قاعده انگشت شست را تشکیل می‌دهند(مفاصل کارپومتاکارپال (CMC)) از بین برود.
آرتریت انگشت شست می‌تواند باعث درد شدید، تورم و کاهش قدرت و دامنه حرکات شود و انجام کارهای ساده مانند چرخاندن دست‌گیره در و باز کردن شیشه را دشوار می‌کند. درمان به طور کلی شامل ترکیبی از داروها و بستن با اسپلینت است. آرتریت شدید انگشت شست ممکن است نیاز به عمل جراحی داشته باشد.
علائم آرتریت انگشت شست
درد، اولین و شایعترین علامت آرتریت انگشت شست است. هنگام گرفتن، یا برداشتن اشیاء یا استفاده از انگشت شست خود برای اعمال زور، درد در پایه شست ممکن است ایجاد شود.
علائم و نشانه های دیگر ممکن است شامل موارد زیر باشد:
• تورم، سفتی و حساسیت در قاعده انگشت شست.
• در هنگام گرفتن یا چنگ زدن به اشیاء، از استحکام انگشت کم شود.
• دامنه حرکت کاهش یافته است.
• ظاهر بزرگ شده یا استخوانی در مفصل پایه انگشت شست.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنید:
در صورت وجود تورم مداوم، سفتی یا درد در پایه انگشت شست به پزشک خود مراجعه کنید.
علل آرتریت قاعده شست دست
آرتریت انگشت شست معمولاً با افزایش سن رخ می دهد. در بزرگسالان بالای ۴۰ سال شایع است. تروما یا آسیب قبلی به مفاصل انگشت شست نیز می‌تواند باعث آرتریت انگشت شست شود.
در یک مفصل سالم انگشت شست، غضروف، انتهای استخوان‌ها را می‌پوشاند و مثل کوسن عمل می‌کند و به استخوان‌ها اجازه می دهد تا به راحتی بر روی یکدیگر بلغزند. در اثر آرتریت انگشت شست، غضروف‌هایی که انتهای استخوان‌ها را پوشانده، تخریب می‌شوند و سطح صاف آنها، سفت می‌شود. سپس استخوان ها در برابر یکدیگر مالیده می‌شوند و در نتیجه اصطکاک و آسیب مفاصل ایجاد می‌شود.
آسیب به مفصل ممکن است منجر به رشد استخوان جدید در امتداد طرفین استخوان(خار استخوان) شود. همچنین می‌تواند توده‌های قابل توجهی در مفصل انگشت شست شما ایجاد کند.
عواملی که می توانند خطر ابتلا به آرتریت انگشت شست را افزایش دهند عبارتند از:
• جنسیت زن.
• سن بالای ۴۰ سال.
• چاقی.
• برخی شرایط ارثی، مانند سستی رباط مفاصل و مفاصل ناقص.
• صدمات به مفصل انگشت شست، مانند شکستگی‌ها و پیچ خوردگی‌ها.
• بیماری هایی که ساختار طبیعی و عملکرد غضروف را تغییر می‌دهند مانند آرتریت روماتوئید. اگرچه استئوآرتریت شایعترین علت آرتروز انگشت شست است، اما آرتریت روماتوئید نیز می‌تواند بر روی مفصل CMC (معمولاً به میزان کمتری نسبت به سایر مفاصل دست) تاثیر بگذارد.
• فعالیت ها و مشاغلی که استرس زیادی در مفصل انگشت شست ایجاد می‌کند.
تشخیص آرتریت انگشت شست
در طی معاینه فیزیکی، پزشک از علائم شما سؤال خواهد کرد و به دنبال تورم یا برآمدگی قابل توجه در مفاصل شما خواهد بود.
پزشک ممکن است هنگام حرکت انگشت شست، با فشار بر روی استخوان مچ دست، مفصل شما را نگه دارد. اگر این حرکت صدای سنگ و تیز ایجاد کند یا باعث درد یا حالتی مانند لمس شن و سنگ ریزه حس شود، غضروف به احتمال زیاد فرسوده شده است و استخوان‌ها بر روی یکدیگر ساییده می‌شوند.
تکنیک‌های تصویربرداری، معمولاً با اشعه X می‌توانند علائم ورم مفاصل را نشان دهند. از جمله:
• خار استخوان
• غضروف فرسوده
• از بین رفتن فضای مفصلی
درمان آرتریت انگشت شست
در مراحل اولیه آرتریت انگشت شست، درمان معمولاً شامل ترکیبی از روشهای درمانی غیر جراحی است. اگر آرتریت انگشت شست شما شدید است، ممکن است عمل جراحی ضروری باشد.
انگشت شست خود را تمرین دهید:
پزشک یا فیزیوتراپیست ممکن است تمرینات دست را توصیه کند. شما می توانید این تمرینات را برای بهبود دامنه حرکت و بهبود علائم آرتریت انجام دهید.
تمرینات ساده می‌تواند شامل کشش انگشت شست باشد که در آن سعی می کنید نوک انگشت شست خود را به زیر سایر انگشتان خود برسانید.
کشش دیگری به نام IP وجود دارد، که با استفاده از روش خم کردن است. انگشت شست خود را با دست دیگر خود ثابت نگه دارید و سعی کنید فقط قسمت بالایی انگشت شست را خم کنید. و یک تمرین اضافی این است که به سادگی با نوک هر یک از انگشتان خود، زیر نوک انگشت شست خود را لمس کنید.
این تمرینات را فقط باید بعد از مشورت با پزشک یا فیزیوتراپی انجام دهید. و حتماً دستورالعمل‌ها را دریافت کنید تا مطمئن شوید که حرکات را به درستی انجام می‌دهید.
برای تسکین درد، پزشک ممکن است دارو توصیه کند:
• داروهای موضعی مانند کپسایسین یا دیکلوفناک که روی پوست روی مفصل اعمال می‌شود.
• تسکین دهنده‌های درد بدون نسخه مانند: استامینوفن (تیلنول و ..)، ایبوپروفن(Advil Motrin IB و..) یا ناپروکسن سدیم(Aleve).
• داروهای ضد درد مانند celecoxib (Celebrex) یا ترامادول (Conzip ، Ultram)
Splints:
اسپلینت می‌تواند از مفصل شما پشتیبانی کرده و حرکت شست و مچ را محدود کند. ممکن است فقط شب یا روز لازم باشد که مچ بند بپوشید.
Splints می تواند به شما کمک کند:
• درد را کاهش دهید.
• هنگام انجام کارها، انگشت شست خود را در موقعیت مناسب قرار دهید.
• مفصل خود را استراحت دهید.
تزریق:
اگر داروهای تسکین دهنده درد و اسپلینت موثر نیستند، پزشک ممکن است توصیه کند که یک داروی طولانی مدت کورتون را به مفصل انگشت خود تزریق کنید. تزریق کورتیکواستروئید می‌تواند باعث تسکین موقت درد و کاهش التهاب شود.
عمل جراحی:
اگر به سایر روشهای درمانی پاسخ ندادید و یا به سختی قادر به خم و پیچاندن انگشت شستتان هستید، ممکن است پزشک جراحی را به شما توصیه کند. سایر گزینه‌ها عبارتند از:
• فیوژن مفصل: استخوان‌های موجود در مفصل آسیب دیده، به طور دائمی فیکس می‌شوند. مفصل فیکس شده می تواند بدون درد وزن را تحمل کند، اما انعطاف پذیری ندارد.
• برداشتن استخوان: استخوان‌های موجود در مفصل آسیب دیده برای کمک به اصلاح ناهنجاری‌ها تغییر مکان داده می‌شوند.
• برداشتن استخوان تراپزیوم مچ دست: یکی از استخوان‌های مفصل انگشت شست شما(استخوان ذوزنقه‌ای) برداشته می‌شود.
• تعویض مفصل(آرتروپلاستی): تمام یا بخشی از مفصل آسیب دیده برداشته شده و با پیوند یکی از تاندون های شما جایگزین می‌شود.
این جراحی‌ها همه به طور سرپایی قابل انجام است. بعد از جراحی انتظار داشته باشید که تا شش هفته یک گچ یا اسپلینت را روی انگشت شست و مچ دست خود داشته باشید. پس از برداشتن گچ، ممکن است فیزیوتراپی برای کمک به بازیابی قدرت و حرکت دست خود به شما توصیه شود.
سبک زندگی و داروهای خانگی
برای کاهش درد و بهبود تحرک مفصل، سعی کنید:
• ابزارهای دستی را اصلاح کنید: خرید تجهیزاتی مانند درب بازکن‌های شیشه‌ای، کلیدهای چرخشی و کش‌های بزرگ زیپی برای افرادی که قدرت دست محدودی دارند، طراحی شده است. دست‌گیره‌های درب‌های سنتی را که باید با انگشت شست خود بگیرید، با اهرم‌ها جایگزین کنید.
• سرما: قرار دادن کمپرس یخ بر روی مفصل به مدت پنج تا ۱۵ دقیقه و چند بار در روز می‌تواند به تسکین تورم و درد کمک کند.
• گرما: برای برخی کمپرس گرم ممکن است در کاهش درد موثرتر از سرما باشد.
آماده شدن برای قرار ملاقات با پزشک:
ممکن است شما به یک پزشک متخصص در زمینه اختلالات مفاصل(روماتولوژیست) مراجعه کنید.
آنچه شما می‌توانید برای ملاقات با پزشک انجام دهید:
• علائم خود را بنویسید.
• اطلاعات پزشکی اصلی خود، از جمله سایر اختلالات و هرگونه سابقه آسیب دردناک در مفصل را بنویسید.
• اطلاعات شخصی اصلی، از جمله تغییرات عمده یا استرس زا در زندگی خود را یادداشت کنید.
• لیستی از تمام داروها، ویتامین‌ها یا مکمل‌های خود تهیه کنید.
• از یکی از بستگان یا دوستان خود بخواهید تا شما را همراهی کند، تا به شما در یادآوری آنچه پزشک می‌گوید کمک کند.
• سوالات خود رو برای پرسیدن از دکتر بنویسید.
- سؤالاتی که باید از پزشک خود بپرسید:
- • علت علائم من چیست؟
- • به چه تست‌هایی نیاز دارم؟
- • آیا شرایط من موقتی است یا مزمن؟
- • چه درمانی وجود دارد؟
- آیا محدودیت هایی وجود دارد که باید دنبال کنم؟
- • بهداشتی دیگری دارم. چگونه می توانم به بهترین وجه آنها را مدیریت کنم؟
- علاوه بر سؤالاتی که برای پرسیدن از پزشک خود تهیه کرده اید، از پرسیدن سؤال های دیگر دریغ نکنید.
- چه انتظاری از پزشک دارید:
- پزشک احتمالاً تعدادی سؤال از شما خواهد پرسید. آمادگی برای پاسخ‌گویی به سوالات، زمان بیشتری را برای پرسیدن نکاتی که می‌خواهید در مورد آنها به طور عمیق بحث کنید، بگذارد. ممکن است پزشک از شما سؤال کند:
- چه زمانی درد شما شروع شد؟
- علائم شما چقدر شدید است؟ آیا آنها مداوم هستند یا گاه به گاه رخ می‌دهند؟
- چه مواردی باعث بهبود یا بدتر شدن علائم شما می‌شود؟
- آیا تا به حال آن دستتان زخمی شده است؟
