به قفسه سینه خود دقت کنید! در ظاهر هیچ برجستگی یا فرو رفتگی در آن وجود ندارد. در برخی افراد ممکن است در مشاهده ساده برجستگی‌ای در وسط قفسه سینه مشاهده شود. آیا تا کنون با چنین موردی مواجه شده‌اید؟ هنگام تکامل دیواره قفسه سینه، غضروف‌هایی که دنده‌ها را به هم متصل می‌کنند، معمولاً در امتداد استخوان سینه رشد می‌کنند. در حالت سینه کفتری، این غضروف‌ها به طور غیر طبیعی رشد کرده و در نتیجه در مناطقی که دنده‌ها به استخوان جناغ متصل می‌شوند؛ حالتی برآمده دیده خواهد شد. در این مقاله، به بررسی علائم مرتبط با سینه کفتری، علت و راه های درمان آن خواهیم پرداخت.
بیشتر اوقات، پکتوس کاریناتوم در دوران کودکی بروز می‌یابد و با گذشت کودک از مرحله بلوغ، برجستگی قفسه سینه نیز تخفیف می‌یابد. در برخی موارد، ممکن است تا زمانی که کودک وارد مرحله رشد و نمو دوران نوجوانی خود نشده است، متوجه این مشکل نشویم.
علائم سینه کفتری
اغلب استخوان برجسته سینه تنها علامتی است که فرد از آن شکایت دارد.
برخی از افراد ممکن است از علائم دیگر نیز شکایت داشته باشند مانند:
- تنگی نفس، که بیشتر در هنگام ورزش ظاهر می‌شود
- درد در ناحیه‌ای که رشد غضروفی غیر طبیعی داشته است
- عفونت‌های مکرر تنفسی
- آسم
- خستگی
- درد قفسه سینه
- افزایش ضربان قلب
در بعضی از کودکان، نوع دیگر این ناهنجاری نیز بروز می‌یابد، به گونه‌ای که استخوان‌ها به صورت فرورفته قرار می‌گیرند. این شرایط با نام پکتوس اکسکویتوم نیز نامیده می‌شود.
این عارضه نیز ممکن است با علائم دیگری همراه باشد از جمله:
- بیماری قلبی
- اسکولیوز، انحنای غیر طبیعی ستون فقرات
- کیفوز
- ناهنجاری‌های اسکلتی عضلانی دیگر
- اختلالات بافت همبندی، مانند سندرم مارفان
- الگو رشد غیر طبیعی
انواع مختلف سینه کبوتری
سینه کفتری می‌تواند به دو شکل مختلف ظاهر شود:
- برجستگی کندرو گلادیولار: این نوع که سینه مرغی نیز نامیده می‌شود، شایع‌ترین شکل بیماری است که در آن قسمت‌های میانی و پایینی استخوان سینه به سمت جلو برآمده می‌شوند.
- برجستگی کندرومنیبولا: این نوع که سینه کبوتری نیز نامیده می‌شود، شکلی نادر و پیچیده‌تر از این عارضه است. در این حالت، استخوان سینه به شکل حرف Z درآمده و بخش فوقانی آن رو به جلو برجسته می‌شود.
پکتوس کاریناتوم ممکن است بر اساس علت، زمان شروع شکل گیری نیز طبقه بندی شود. این طبقه بندی‌ها عبارتند از:
- بعد از عمل جراحی؛ به این صورت که استرنوم (جناغ) پس از جراحی یا آسیب قفسه سینه به درستی بهبود نیابد.
- مادرزادی؛ به این صورت که همجوشی زودرس در حفره قفسه سینه در بدو تولد وجود داشته باشد
- ایدیوپاتیک؛ که رایج‌ترین نوع سینه کفتری بوده و در سنسن ۱۱ تا ۱۵ سالگی ظاهر می‌شود و به مشکلات رشدی مرتبط است.
علت سینه کفتری
علت دقیق پکتوس کاریناتوم ناشناخته است. با این حال، بسیاری از پزشکان معتقدند که این بیماری به دلیل وجود مشکلاتی در غضروف اتصال دهنده دنده‌ها و استخوان سینه ایجاد می‌شود. هنگامی که غضروف دنده‌ها سریع‌تر از استخوان‌ها رشد کند، باعث می‌شود که استخوان سینه به سمت بیرون برجسته شود.
تحقیقات کافی در مورد علت رشد سریع غضروف‌ها انجام نشده است.
سینه کفتری تقریباً ۱ در هر ۱۵۰۰ نفر را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این شیوع در پسران شایع‌تر از دختران بوده و معمولاً تا پس از ۱۱ سالگی کودک دیده نمی‌شود. اغلب با رشد کودک مشکل سینه نیز تشدید می‌یابد.
عوامل خطر سینه کفتری
پکتوس کاریناتوم در افرادی که مشکلات ژنتیکی خاصی دارند، بیشتر بروز می‌یابداز جمله:
- سندرم مارفان
- سندرم اهلرز دانلوس
- اختلالات متابولیک، مانند هموسیستینوری
- سندرم نونان
- سندرم مورکیو
- بیماری استخوان شکننده
- سندرم کوفین-لروی
- سندرم cardiofaciocutaneous
- ناهنجاری‌های کروموزومی
تشخیص پکتوس کارینوم
برای تشخیص پکتوس کاریناتوم پزشک باید رشد استخوان سینه را ارزیابی کند. بدین منظور، احتمالاً عکس برداری با اشعه X را درخواست خواهد کرد.
اگر این سینه کفتری باعث بروز علائم تنفسی شود، پزشک ممکن است انجام آزمایش‌های عملکرد ریوی را نیز درخواست کند. افرادی که از علائم قلبی عروقی شکایت دارند نیز به انجام الکتروکاردیوگرافی یا اکوکاردیوگرافی نیاز خواهند داشت.
سی تی اسکن یا ام آر آی نیز می‌توانند در تشخیص موارد جدی‌تر به پزشکان کمک کند. اگر پزشک جراحی را به عنوان درمان انتخابی در نظر بگیرد، این تست‌های تصویربرداری می‌توانند به برنامه ریزی بهترعمل جراحی کمک کنند.
بسته به شکل ظاهری پکتوس کاریناتوم پزشکان ممکن است وجود عوارض دیگر مانند اسکولیوز، بیماری‌های مادرزادی قلبی و سندرم مارفان را نیز تست کنند.
اگر بیماری علاوه بر شک به سینه کفتری، ضربان قلب نامنظم نیز داشته باشد، ممکن است الکتروکاردیوگرام (EKG) یا اکوکاردیوگرام نیز انجام دهد.
اگر کودک هنوز مرحله بلوغ را پشت سر نگذاشته باشد، پزشک ممکن است درمان انتظاری را در پیش بگیرد. این کار به آن‌ها اجازه می‌دهد تا با بررسی بیشتر بهترین روش درمان را انتخاب کنند.
درمان سینه کفتری
ممکن است برخی کودکان و نوجوانان علائم و عوارض جانبی ناشی از سینه کبوتری را تجربه کنند، اما در بیشتر موارد این عارضه، بیشتر جنبه زیبایی دارد. درمان بر اساس ظاهر ناهنجاری و همچنین علائم بیمار خواهد بود.
bracing
روش استاندارد درمانی برای برجستگی قفسه سینه در کوردکان در درجات خفیف تا متوسط، bracing ارتوپدی است. bracing شامل قرار دادن یک بریس متناسب با قسمت بیرونی قفسه سینه است.
هدف از بریس وارد کردن فشار به ناحیه بیشتر برآمده و صاف کردن آن در قفسه سینه است.
برای مشاهده نتیجه و تأثیر این کار کودک باید طبق دستورالعمل پزشک، برای چند ماه حداقل ۸ ساعت در روز این بریس را ببندد. ممکن است کودک مجبور باشد که تا زمانی پشت سر گذاشتن بلوغ خود، از بریس استفاده کند.
عمل جراحی
عمل جراحی معمولاً تنها در افرادی که روش بریسنیگ بی اثر بوده است یا زمان بلوغ خود را طی کرده‌اند، استفاده می‌شود. همچنین ممکن است پزشک جراحی در افرادی که علائم شدیدی دارند، توصیه کند.
روش Ravitch نوعی عمل جراحی است که شامل از بین بردن غضروف غیر طبیعی و قرار دادن استخوان جناغ در وضعیت طبیعی می‌باشد.
در برخی موارد، نیاز است تا جراح استخوان سینه را بشکند تا بتواند آن را مجدداً به طرز صحیحی جابجا کند. برخی از افراد نیز ممکن است به نوار سینه فلزی احتیاج داشته باشند که به طور موقت در قسمت داخلی قفسه سینه قرار گرفته و به دنده ها وصل می‌شود.
ورزش
در سال‌های اخیر، افراد بسیاری از ورزش و فعالیت بدنی به عنوان یک درمان بالقوه برای پکتوس کاریناتوم استفاده کرده‌اند. این تمرینات، عضلات اطراف ناحیه بیرون زده را هدف قرار داده و به منظور بهتر کردن ظاهر برجستگی قفسه سینه طراحی شده‌اند.
در مورد این راه حل به طور کامل تحقیق نشده و ممکن است برای موارد متوسط تا شدید مناسب نباشد. مشورت با پزشک پیش از اتخاذ این روش درمانی، ضروریست و در صورت امکان با شخصی که در حیطه استفاده از ورزش برای درمان بیماری‌ها تجربه کافی دارد، همکاری کنید.
عوارض سینه کفتری
Bracing تهاجم کمتری دارد و خطر پایینی نیز دارد. اصلی ترین عارضه استفاده از brace تحریک پوست است.
احتمال بروز عوارض در جراحی بیشتر است و مانند هر عمل جراحی دیگری، خطراتی را به همراه دارد. با این که نادر است اما احتمال خونریزی، بروز عفونت یا تجمع مایعات یا هوا در اطراف ریه‌های فرد امکان پذیر است.
پیش آگهی سینه کبوتری
در بیشتر موارد، سلامت کودک در خطر نیست. درمان با بریس قفسه سینه نتایج خوبی را به همراه دارد.
خلاصه آن چه گفته شد
پکتوس کاریناتوم نوعی ناهنجاری نادر در دیواره قفسه سینه برخی کودکان و نوجوانان است که ممکن است در اثر عوامل ژنتیکی ایجاد شود. این بیماری با رشد و تکامل غیرطبیعی دیواره سینه مشخص شده و باعث می‌شود که دیواره قفسه سینه به سمت بیرون برجسته شود.
سینه کبوتری معمولاً هیچ مشکلی جدی در سلامتی فرد ایجاد نمی‌کند. ممکن است در برخی از کودکان علائم جدی‌تر ظاهر شود؛ از جمله تنگی نفس، آسم، درد، خستگی و افزایش ضربان قلب.
چشم انداز کودکان مبتلا به پکتوس کاریناتوم با استفاده از بریس قفسه سینه بسیار عالی است و در درمان سینه کفتری تاثیر خوبی داشتند.
در برخی شرایط ممکن است برای اصلاح سینه کفتری نیاز به انجام عمل جراحی باشد.
