احتمالا اخیرا خبرهایی مبنی بر شیوع بیماری طاعون خیارکی در یکی از مناطق چین شنیدهاید. شیوع یک مورد طاعون خیارکی چین این نگرانی را ایجاد کرده است که آیا مرگ سیاه میتواند بازگشت چشمگیری داشته باشد؟!
به گفتهی مختصصان، به لطف آنتیبیوتیکها، این بیماری دیگر به اندازهی قبل کشنده نیست. بیماری طاعون خیارکی هر سال در کشورهای مختلف از جمله آمریکا شیوع پیدا میکند.
اخیرا مقامات بهداشتی و درمانی چین یک مورد جدید از بیماری طاعون خیارکی را شناسایی کردهاند؛ بیماری که در اواسط سده ۱۳۰۰ میلادی باعث همهگیری شده و عنوان “مرگ سیاه” را از آن خود کرده بود.
مقامات بهداشتی و درمانی چین با صدور هشدار سطح سه، به مردم توصیه کردهاند که از شکار، خوردن یا حمل حیواناتی که ممکن است ناقل این بیماری باشند، خودداری کنند.
دولت چین در اواخر سال گذشته میلادی اعلام کرده بود که سه نفر در کشور مبتلا به طاعون پنومونی شدهاند.
در میان همهگیری کووید-۱۹، تصور گسترش بیماری دیگری در سراسر جهان ممکن است وحشتناک باشد؛ بهویژه بیماری مانند طاعون خیارکی.
خوشبختانه، برخلاف کووید-۱۹، روشهای درمانی آشکاری برای بیماری طاعون خیارکی وجود دارد. علاوهبراین، این بیماری نادر بوده و سالانه چند مورد در ایالات متحده شناسایی میشود. این بدان معناست که تقریبا احتمال همهگیری بیماری طاعون مانند آنچه در قرن ۱۴ رخ داده بود، وجود ندارد.
برخلاف قرن ۱۴، امروزه پزشکان از چگونگی انتقال این بیماری آگاهی دارند و راههای پیشگیری از آن را میدانند، از جمله خودداری از حمل حیوانات بیمار یا مرده در مناطقی که احتمال انتقال وجود دارد. همچنین، پزشکان توانایی درمان افراد بیمار را به وسیلهی آنتیبیوتیکها دارند و میتوانند با دادن آنتیبیوتیک به افرادی که احتمال مواجهه با باکتری را دارند، از ابتلا به بیماری طاعون خیارکی پیشگیری کنند.
بیماری طاعون خیارکی چیست و چگونه شیوع پیدا میکند؟
بیماری طاعون خیارکی عفونت جدی سیستم لنفاوی است که توسط باکتری بهنام یرسینیا پستیس ایجاد میشود.
یرسینیا پستیس از طریق کک یا حیوانات آلوده مانند جوندگان، سنجابها یا خرگوشها منتقل میشود و میتواند از طریق نیش و گزش به انسانها انتقال یابد.
علائم طاعون خیارکی چیست
طاعون میتواند طیف وسیعی از علائم را ایجاد کند، از جمله:
- تب
- استفراغ
- خونریزی
- نارسایی ارگانها
- زخمهای باز
اگر بیماری طاعون خیارکی بلافاصله درمان نشود، باکتریها میتوانند در جریان خون پخش شده و باعث سپسیس یا طاعون سپتیسمی شوند.
اگر باکتریها ریهها را آلوده کنند، میتوانند باعث پنومونی یا طاعون پنومونیک شوند.
به گفته سازمان بهداشت جهانی (WHO)، اگر طاعون خیارکی درمان نشود، میتواند در ۶۰ درصد افراد مبتلا منجر به مرگ شود.
تا زمانی که با حیوانات آلوده به باکتری طاعون در تماس نباشید، احتمال ابتلا بسیار کم است.
یکی از دلایل بسیار نادر بودن بیماری طاعون این است که باکتریها در نورخورشید نمیتوانند زنده بمانند. باکتری یرسینیا پستیس به راحتی توسط نورخورشید از بین میرود. در صورتی که باکتری به هوا آزاد شود، بسته به شرایط محیطی میتواند تا یک ساعت زنده بماند.
علاوهبراین، بیماری طاعون خیارکی و سپتیسمیک نمیتواند از فردی به فرد دیگر منتقل شود و اگرچه در طاعون پنومونیک زمانی که فرد قطرات سرفه را در هوا پخش میکند، انتقال انسان به انسان میتواند رخ دهد، اما بسیار نادر است. احتمال انتقال انسان به انسان کم است، زیرا نیاز به تماس نزدیک و مستقیم با فرد مبتلا به طاعون پنومونیک دارد.
درمان بیماری طاعون خیارکی چیست
امروزه این بیماری در اکثر موارد قابل درمان است. این بیماری به وسیله آنتیبیوتیکها درمان موفقیتآمیزی دارد. درمان میزان مرگ و میر را تقریبا به ۱۱ درصد کاهش میدهد.
آنتیبیوتیکها در صورتی که در ۲۴ ساعت اول بروز علائم تجویز شوند، بهتر عمل میکنند. در موارد شدید، به بیمار اکسیژن، مایعات داخل وریدی و حمایت تنفسی داده میشود.
بسیار مهم است که درمان زود شروع شود، زیرا تاخیر در تجویز آنتیبیوتیک خطر مرگ را افزایش میدهد.
آنتیبیوتیکهای پیشگیرانه نیز به افرادی که هنوز به بیماری طاعون مبتلا نیستند اما با افراد یا حیوانات مبتلا در تماساند، تجویز میشود.
بنابراین، مطمئن باشید که بیماری طاعون باز نمیگردد، حداقل به این زودی. و حتی اگر بازگشت، دانش و منابع لازم برای کنترل آن را در دسترس داریم.
اگرچه خبرهای شیوع بیماری طاعون خیارکی در چین سبب ایجاد نگرانی شده است، اما متخصصان میگویند که احتمال همهگیری مجدد بیماری طاعون وجود ندارد، زیرا به راحتی قابل پیشگیری و درمان است.