پلی میوزیت یک بیماری التهابی ناشایع است که باعث ضعف عضلانی در دو طرف بدن می‌شود. وجود این عارضه باعث می‌شود که بالا رفتن از پله‌ها، برخواستن از حالت نشسته، بلند کردن اجسام سنگین یا بالا رفتن از سربالایی دشوار شود.
پلی متوزیت بیشتر در بزرگسالان در دهه ۳۰، ۴۰ یا ۵۰ زندگی بروز می‌یابد. در سیاه پوستان شایع‌تر از سفید پوستان است و میزان ابتلا در زنان بیشتر از مردان است. علائم و نشانههای بیماری التهاب عضلات معمولاً طی چند هفته یا ماه به تدریج ظاهر می‌شوند.
در حال حاضر هیچ درمان قطعی برای پلی متیوزیت وجود ندارد و روش‌های درمانی موجود از داروها گرفته تا فیزیوتراپی تنها می‌توانند قدرت و عملکرد عضلات را بهبود بخشند.
علائم پلی میوزیت
در ادامه به برخی از علائم پلی متیوزیت اشاره می‌کنیم. ممکن است این علائم گذرا باشند و پس از یک دوره دوباره ظاهر شوند.
- ضعف عضلانی: ضعف عضلانی شایع‌ترین علامت بیماری التهابی عضلات است. معمولاً عضلات نزدیک به تنه بدن درگیر می‌شوند. شروع تضعیف عضلانی معمولاً تدریجی است، در طول بیش از ۳ تا ۶ ماه اتفاق می‌افتد و در موارد نادری علائم به سرعت بروز می‌یابد.
- مشکل در برخاستن از صندلی، بالا رفتن از پله‌ها یا بلند کردن اجسام: برخی از افراد پس از دراز کشیدن نیز در بلند شدن مشکل دارند.
- مشکل در بلع.
- درد عضلانی: در برخی موارد، درد عضلانی و حساسیت عضلات به لمس مشاهده می‌شود.
- خستگی.
- تنگی نفس به دلیل درگیری قلب و ریه.
- ظاهر شدن بثورات قرمز یا بنفش لکه دار اطراف چشم: در برخی از افراد لکه‌های، قرمز بر روی ناحیه مچ دست، آرنج و زانوها یا راش‌های قرمز بر روی گردن و بخش فوقانی سینه مشاهده می‌شود.
- تب.
- کاهش وزن.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
در صورت بروز علائم ضعف عضلانی غیر قابل توضیح، باید به پزشک مراجعه کرد.
علت ایجاد پلی میوزیت
علت دقیق بروز پلی متیوزیت مشخص نست، اما این بیماری بسیاری از مشخصات اختلالات خود ایمنی را دارد که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافت‌های بدن حمله می‌کند.
عوامل خطر
در صورت ابتلا به لوپوس، آرتریت روماتوئید، اسکلرودرمی یا سندروم شوگرن احتمال ابتلا به بیماری التهابی عضلات بیشتر است.
عوارض پلی میوزیت
از عوارض احتمالی پلی میوزیت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مشکل در بلع. اگر ماهیچه‌های مری آسیب دیده باشند، ممکن است بیمار دچار مشکل در بلع (دیسفاژی) شود، که به نوبه خود می‌تواند کاهش وزن و سوء تغذیه را در پی داشته باشد.
- پنومونی ناشی از آسپیراسیون. بلعیدن مشکل ممکن است باعث شود که فرد مواد غذایی یا مایعات از جمله بزاق را به درون ریه‌های خود آسپیره کند، که می‌تواند منجر به پنومونی شود.
- مشکلات تنفسی. در صورت درگیری ماهیچه‌های قفسه سینه، ممکن است مشکلات تنفسی مانند تنگی نفس یا در موارد شدید نارسایی تنفسی بروز یابد.
بیماری‌های مرتبط
اگرچه مواردی که در ادامه گفته می‌شود عوارض خود بیماری نیستند، اما پلی میوزیت اغلب با سایر بیماری‌ها همراه است که ممکن است باعث ایجاد عوارض بیشتر یا در ترکیب با علائم پلی میوزیت شوند.
- پدیده رینود. در این حالت، انگشتان دست، پا، گونه‌ها، بینی و گوش هنگام مواجهه با سرما رنگ پریده می‌شوند.
- سایر بیماری‌های بافت همبند. سایر بیماری‌ها، مانند لوپوس، آرتریت روماتوئید، اسکلرودرمی و سندرم شوگرن، در ترکیب با پلی میوزیت ایجاد می‌شوند.
- بیماری‌های قلبی و عروقی. پلی میوزیت ممکن است باعث التهاب دیواره‌های عضلانی قلب شود (میوکاردیت). در تعداد کمی از افراد مبتلا نیز ممکن است نارسایی احتقانی قلب و آریتمی قلب ایجاد شود.
- بیماری‌های ریوی. بیماری به نام بیماری بینابینی ریه ممکن است همراه با پلی میوزیت ایجاد شود. این بیماری به گروهی از اختلالات اطلاق می‌شود که باعث ایجاد بافت فیبروز در ریه می‌شوند و در نتیجه ریه‌ها را سفت و غیرعادی می‌کنند. علائم و نشانههای بیماری شامل سرفه خشک و تنگی نفس است.
- سرطان. در افراد مبتلا به پلی میوزیت، خطر سرطان افزایش می‌دهند.
تشخیص بیماری التهابی عضلات
اگر پزشک مشکوک به پلی میوزیت باشد، ممکن است برخی از آزمایش‌های زیر را درخواست کند:
- آزمایش خون. آزمایش خون نشان دهنده میزان آنزیم‌های عضلانی است که می‌تواند در آسیب‌های عضلانی افزایش یابد. آزمایش خون همچنین می‌تواند وجود آنتی بادی‌های خاصی را که همراه با علائم مختلف پلی میوزیت ظاهر می‌شوند، تشخیص داده و در نتیجه در تعیین بهترین دارو و روش درمانی ممکن کمک کننده باشند.
- الکترومیوگرافی. در الکترومیوگرافی الکترود‌های سوزنی نازک از طریق پوست وارد عضلات می‌شوند. فعالیت الکتریکی هنگام رلکسیشن عضله و انقباض آن اندازه گیری می‌شود و تغییر در الگوی فعالیت الکتریکی می‌تواند بیماری التهابی عضلات را تایید کند. پزشک می‌تواند با آزمایش عضلات مختلف، نقشه‌ای از توزیع بیماری تهیه کند.
- ام آر آی. دستگاه اسکنر تصاویر مقطعی از عضلات را با استفاده از داده‌های تولید شده توسط یک میدان مغناطیسی قدرتمند و امواج رادیویی ایجاد می‌کند. بر خلاف بیوپسی عضلانی، MRI می‌تواند وجود التهاب در ناحیه بزرگی از ماهیچه را ارزیابی کند.
- بیوپسی عضلانی. در طی بیوپسی، یک قطعه کوچک از بافت عضلانی برای بررسی آزمایشگاهی برداشته می‌شود. این بررسی ممکن است ناهنجاری‌هایی را مانند التهاب، آسیب، وجود پروتئین‌های خاص یا نقص آنزیمی را نشان دهد.
درمان پلی میوزیت
اگرچه هیچ درمانی قطعی برای پلی میوزیت وجود ندارد، اما با انجام برخی کارها می‌توان قدرت و عملکرد عضلات را بهبود بخشید. هر چه درمان پلی میوزیت زودتر آغاز شود، موثرتر بوده و عوارض کمتری به همراه خواهد داشت.
با این حال، مانند بسیاری از بیماری‌های دیگر، هیچ رویکرد واحد بهترینی وجود ندارد. پزشک روش درمان شما را بر اساس علائم و چگونگی پاسخ آن‌ها به درمان را متناسب خواهد کرد.
داروها
متداول ترین داروهای مورد استفاده در درمان بیماری التهابی عضلات عبارتند از:
- کورتیکواستروئیدها. داروهایی مانند پردنیزون می‌توانند در کنترل علائم پلی میوزیت بسیار مؤثر باشند. اما استفاده طولانی مدت از این داروها عوارض جانبی جدی و گسترده‌ای را به همراه دارد، به همین دلیل ممکن است پزشک به تدریج دوز دارو را کاهش دهد.
- داروهای همراه با کورتیکواستروئید. این داروها هنگامی که در ترکیب با کورتیکواستروئید مصرف می‌شوند می‌توانند دوز و عوارض جانبی احتمالی کورتون را کاهش دهند. آزاتیوپرین (azathioprine) با نام تجاری آزاسان (Azasan) و ایموران (Imuran) و متوترکسات (methotrexate) با نام تجاری ترکسال (Trexall) دو داروی متداولی که در درمان پلی میوزیت استفاده می‌شود. از سایر داروهای تجویز شده در درمان پلی میوزیت می‌توان به مایکوفنولات مفتیل (mycophenolate mofetil) با نام تجاری سلسپت (CellCept)، سیکلوسپورین (cyclosporine) و تاکرولیموس (tacrolimus) اشاره کرد.
- ریتوکسیماب (Rituximab) با نام تجاری ریتوکسان (Rituxan). این دارو که بیشتر در درمان آرتریت روماتوئید کاربرد دارد، در صورتی که با درمان‌های اولیه پلی میوزیت قابل کنترل نباشد، استفاده می‌شود.
تراپی
بسته به شدت علائم، پزشک ممکن است موارد زیر را پیشنهاد دهد:
- فیزیوتراپی. در فیزیوتراپی می‌توان برای حفظ و بهبود قدرت و انعطاف پذیری تمریناتی ارائه شده و سطح مناسبی از فعالیت بدنی توصیه شود.
- گفتاردرمانی. اگر عضلات دخیل در بلع تضعیف شده باشند، گفتار درمانی می‌تواند به شما در یادگیری نحوه جبران این تغییرات کمک کند.
- ارزیابی رژیم غذایی. بعداً گذراندن دوره‌ای از پلی میوزیت، عمل جویدن و بلع دشوارتر می‌شود. یک متخصص تغذیه می‌تواند به بیمار بیاموزد که چگونه غذاهای آسان‌تر و مغذی‌تر تهیه کند.
عمل‌های جراحی و گزینه‌های دیگر
ایمونوگلوبولین داخل وریدی (IVIg) یک محصول خونی تصفیه شده است که حاوی آنتی بادی‌های سالم از هزاران اهدا کننده خون است. این آنتی بادی‌های سالم می‌توانند آنتی بادی‌های آسیب دیده را که به عضله حمله می‌کنند را بلاک کنند. برای ادامه مشاهده اثرات موثر نیاز است تا درمان IVIg به طور مرتب تکرار شود.
تطبیق یافتن با شرایط و پشتیبانی
زندگی با یک بیماری خود ایمنی مزمن می‌تواند در برخی مواقع بیمار را با چالش‌ها بسیاری روبه رو کند. برای کمک به مقابله با این شرایط سعی کنید مراقبت‌های پزشکی خود را با موارد زیر تکمیل کنید:
- بیماری خود را بشناسید. تمام آنچه در مورد پلی میوزیت و سایر اختلالات عضلانی و خود ایمنی باید بدانید را مطالعه کنید. با افراد دیگری که شرایط مشابهی دارند صحبت کنید. از پرسیدن سوالات خود از پزشک در مورد ماهیت بیماری، روش تشخیص یا برنامه درمانی واهمه نداشته باشید.
- بخشی از تیم پزشکی خود باشید. خود، پزشک و سایر متخصصان تیم را به عنوان یک جبهه متحد در مبارزه با بیماری در نظر بگیرید. پیروی از برنامه درمانی‌ای که با آن موافقت کرده‌اید بسیار مهم است. پزشک خود را در جریان علائم یا نشانههای جدیدی که ممکن است تجربه کنید بگذارید.
- محدودیت‌های خود را ارزابی کرده و بشناسید. نه گفتن را یاد بگیرید و از کمک خواستن نترسید.
- زمانی که وقتی خسته شدید استراحت کنید. منتظر نباشید تا خسته شوید. این کار تنها بهبودی شما را به تعویق می‌اندازد. یادگیری این که چگونه از سرعت خود کم کنید می‌تواند به شما در حفظ سطح دائمی از انرژی، و داشتن احساسی بهتر کمک می‌کند.
- احساسات خود را بشناسید. انکار، عصبانیت و ناامیدی احساساتی عادی هستند که در یک بیماری باید با آن مقابله کنید. به نظر می‌رسد گای برخی موارد عادی، عادلانه و قابل کنترل نباشند. احساس ترس و انزوا امری رایج است، بنابراین در کنار خانواده و دوستان خود بمانید. سعی کنید روزمره روتین خود را به بهترین شکل ممکن حفظ کنید و از انجام کارهایی که لذت بخش هستند غافل نشوید. بسیاری از افراد بودن در گروه‌های حمایتی را بسیار مفیدی می‌دانند.
آمادگی برای ویزیت پزشک
ابتدا برای علائم به پزشک خانواده خود مراجعه کنید. پزشک خانواده ممکن است شما را به پزشک متخصص در درمان آرتروز و سایر بیماری‌های مفصلی، عضلانی و استخوانی (روماتولوژیست) یا به پزشک متخصص در زمینه اختلالات سیستم عصبی (متخصص مغز و اعصاب) ارجاع دهد.
شما چه کاری می‌توانید انجام دهید
هنگام مراجعه به پزشک، حتماً علائم خود را یادداشت کنید. اگرچه ممکن است تشخیص زمان شروع علائم دشوار باشد، اما سعی کنید زمان اولین بار مشاهده ضعف عضلات و این که کدام یک از عضلات درگیر شدند را به خاطر داشته باشید. بهتر است لیستی از موارد زیر را یادداشت کنید:
- توضیحاتی مفصل در مورد علائم، از جمله اینکه کدام ماهیچه‌ها درگیر هستند
- اطلاعاتی در مورد مشکلات پزشکی فرد
- اطلاعاتی مربوط به مشکلات پزشکی والدین یا خواهر و برادران
- تمام داروها و مکمل‌های غذایی مصرفی
- سؤالاتی می‌خواهید از پزشک بپرسید
قبل از ویزیت با پزشک لیستی از سوالات خود تهیه کنید تا به شما در استفاده حداکثری از وقت محدود پزشک کمک کند. در مورد پلی میوزیت، برخی از سوالات اساسی که باید از پزشک بپرسید عبارتند از:
- چه چیزی ممکن است باعث بروز علائم من شود؟
- آیا علل احتمالی دیگری برای بروز علائم من وجود دارد؟
- آیا این علائم به مرور زمان تغییر می‌کند؟
- به انجام چه نوع تست‌هایی نیاز دارم؟ آیا به آمادگی خاصی نیاز است؟
- آیا روش درمانی برای بیماری من وجود دارد؟ چه درمانی را پیشنهاد می‌کنید؟
- من بیماری دیگری نیز دارم. چگونه می‌توانم به بهترین وجه آن‌ها را مدیریت کنم؟
- آیا بروشور یا مواد چاپی دیگری وجود دارد که بتوانم مطالعه کنم؟ چه وب سایت‌هایی پیشنهاد می‌کنید؟
علاوه بر سوالاتی که خود تهیه کردید، اگر سوال جدیدی به ذهنات رسید، از پزشک بپرسید
چه انتظاری از پزشک می‌رود
پزشک احتمالاً سوالاتی مانند موارد زیر را از شما خواهد پرسید:
- چه زمانی متوجه ضعف عضلات شدید؟
- آیا وضعیت شما به تدریج پیشرفت کرده است یا ناگهانی اتفاق افتاده است؟
- آیا در زمان ساعات کاری به راحتی خسته می‌شوید؟
- چه علائم دیگری را دارید؟
- آیا بیماری فعالیت‌های شما را محدود می‌کند؟
- آیا تا به حال فردی از خانواده شما به بیماری التهابی عضلات یا بیماری دیگری که عضلات را درگیر سازد، مبتلا شده است؟
- آیا در حال حاضر هیچ دارویی یا مکمل غذایی خاصی مصرف کرده‌اید؟
- آیا موردی باعث بهبود علائم شما می‌شود؟
- آیا چیزی علائم شما را بدتر می‌کند؟
