سوزاک یک عفونت شایع جنسی است. فرد می‌تواند آن را در هر نوع تماس جنسی منتقل کند. با تشخیص اولیه ، معمولاً درمان مؤثر انجام می شود. با این حال ، بدون درمان ، سوزاک می‌تواند منجر به عوارض طولانی مدت شود.
در سال ۲۰۱۷ ، ۵۵۵.۶۰۸ تشخیص سوزاک در ایالات متحده وجود داشته است.
سوزاک یک بیماری قابل توجه است ، به این معنی که پزشک باید تمام تشخیص‌ها را به سیستم نظارت ملی بیماری‌های قابل تشخیص (NNDSS)گزارش کند. این اطلاعات به مقامات بهداشتی امکان می‌دهد استراتژی های درمانی و پیشگیری را برنامه ریزی کنند.
درمان سوزاک معمولاً آسان است ، اما تأخیر در درمان باعث عوارض جدی و گای دائمی خواهد شد. به عنوان مثال ، بیماری التهابی لگن در خانم‌ها هنگامی رخ می‌دهد که عفونت سوزاک بر رحم یا لوله های فالوپ تأثیر بگذارد که می‌تواند منجر به ناباروری شود.
عوارض احتمالی در مردان مبتلا به سوزاک شامل اپیدیدیمیت-التهاب لوله حامل اسپرم-است. این مشکل نیز می‌تواند منجر به ناباروری شود.
علائم
بسیاری از مبتلایان به سوزاک متوجه هیچ علائمی نمی‌شوند.
کسانی که علائم را تجربه می‌کنند ممکن است هنگام ادرار احساس سوزش کنند.
علائم در مردان:
- ترشحات چرک مانند سفید ، سبز یا زرد از آلت تناسلی مرد
- افزایش حجم و دفعات ادرار
- درد یا تورم در بیضه‌ها
- التهاب و قرمزی پوست جلوی آلت تناسلی و خروجی ادرار
- گلوی ملتهب پایدار
عفونت بعد از درمان علائم چند هفته در بدن خواهد ماند. در موارد نادر ، سوزاک می‌تواند باعث آسیب به بدن ، به ویژه مجرای ادرار و بیضه‌ها شود. ممکن است درد به راست روده نیز گسترش یابد.
علائم در زنان:
بسیاری از زنان علائم آشکار سوزاک را بروز نمی‌دهند. زمانی هم که زنان علائم را بروز می‌دهند این علائم بسیار شبیه به سایر عفونت‌ها می‌باشند، و تشخیص آنها دشوارتر می‌شود. عفونت سوزاک می‌توانند مانند قارچ‌های متداول واژینال یا عفونت‌های باکتریال ظهور یابد.
این علائم می‌توانند به صورت زیر باشند:
- ترشحات واژن(آبکی ، خامه‌ای یا کمی سبز)
- درد یا احساس سوزش هنگام ادرار کردن
- دفعات بیشتر ادرار
- پریود‌های طولانی و سنگین‌تر یا لکه بینی
- گلو درد
- درد ناشی از رابطه جنسی
- درد شدید در پایین شکم
- تب
علائم رکتوم همچنین ممکن است در صورت داشتن رابطه جنسی مقعدی بروز کند. که شامل موارد زیر است:
- بی اختیاری مدفوع
- خارش اطراف مقعد
- درد
- خون‌ریزی
- درد هنگام حرکات روده
اگر سوزاک ناشی از رابطه جنسی دهانی باشد ، فرد ممکن است دچار عفونت گلو شود ، اما ممکن است متوجه هیچ علائمی نباشد.
اگر مایع منی یا ترشحات واژن آلوده وارد چشم شود ، فرد ممکن است دچار التهاب ملتحمه شود.
تشخیص
ممکن است فرد به دلیل وجود یکسری علائم یا به دلیل اینکه می‌داند در معرض سوزاک بوده است به پزشک مراجعه کند.
متخصصان بهداشت و درمان می توانند عفونت سوزاک را از چند طریق تشخیص دهند. آنها می توانند با سواب نمونه ای از مایعات را از ناحیه علامت دار (آلت تناسلی ، واژن ، روده یا گلو) گرفته و آن را روی یک اسلایس شیشه ای قرار دهند. اگر پزشک شما به عفونت مفصلی یا خونی مشکوک باشد ، با گرفتن خون یا وارد کردن یک سوزن در مفصل برای برداشتن مایعات ، نمونه را به دست می آورد. سپس نمونه را زیر میکروسکوپ بررسی می کنند. این روش نسبتاً سریع و آسان است ، اما روش کاملاً مطمئنی نیست. این آزمایش می‌تواند توسط یک تکنسین آزمایشگاه نیز انجام شود.
روش دوم شامل گرفتن نمونه و کشت آن در ظرف مخصوص است. سپس در شرایط رشد ایده آل برای چند روز انکوبه می شود. در صورت وجود سوزاک ، کلونی از باکتریهای سوزاک رشد می کند.
نتیجه اولیه ممکن است ظرف ۲۴ ساعت آماده باشد. آماده سازی نتیجه نهایی تا سه روز طول خواهد کشید.
خرید آنلاین کیت‌های آزمایش خانگی نیز امکان پذیر است. فرد می‌تواند نمونه را به آزمایشگاه بفرستد و نتایج را مستقیماً دریافت کند. اگر نتیجه آزمایش مثبت باشد فرد باید برای معالجه به پزشک مراجعه کند و ممکن است پزشک بخواهد آزمایش دیگری را برای تأیید نتیجه انجام دهد.
استفاده از کیت باید دقیقاً مطابق دستورالعمل باشد درغیر اینصورت نتیجه ممکن است دقیق نباشد. آزمایش‌های مختلف نیز ممکن است از نظر دقت متفاوت باشند ، بنابراین بهتر است در صورت امکان به یک پزشک متخصص مراجعه کنید.
اگر یک نفر سوزاک داشته باشد ، همسر یا شرکای جنسی آنها نیز باید مورد آزمایش قرار بگیرند.
عوارض
سوزاک می‌تواند منجر به بروز برخی عوارض شدید شود. به همین دلیل ، در صورت وجود عفونت می‌توان به دنبال تشخیص زودرس و درمان بود.
در زنان ، سوزاک می‌تواند منجر به موارد زیر شود:
- بیماری التهابی لگن ، شرایطی که خود می تواند باعث ایجاد آبسه‌ها و عوارض دیگر شود
- درد مزمن لگن
- ناباروری
- حاملگی خارج رحمی
عوارض بعدی عفونت سوزاک ممکن است در دوران بارداری و زایمان ایجاد شود. انتقال عفونت به کودک امکان پذیر است ، که می تواند منجر به عفونت مفاصل ، از بین رفتن بینایی یا باکتریمی شود.
همچنین اگر زن باردار سوزاک را بدون درمان باقی بگذارد ، خطر زایمان زودرس یا مرده‌زایی نیز بیشتر است.
در مردان ، عفونت سوزاک می تواند منجر به اپیدیدیمیت شود. مردان مبتلا به اپیدیدیمیت ممکن است مشکلات باروری را تجربه کنند.
در هر دو جنس مرد و زن ، سوزاک درمان نشده می‌تواند منجر عفونت گنوکوکی منتشر شود ، یک وضعیت تهدید کننده زندگی که می تواند باعث موارد زیر شود:
- تب
- آرتروز
- التهاب و تورم در اطراف تاندون‌ها
- درماتیت
افرادی که به عفونت سوزاک مبتلا هستند بیشتر در معرض خطر ابتلا به ایدز نیز هستند . یکی از دلایل این امر این است که این عفونت می‌تواند منجر به ایجاد زخم‌های باز شود و در صورت وجود شکاف در پوست ، ورود نوع دیگر باکتری یا ویروس به بدن راحت‌تر است.
درمان
اگر نتیجه آزمایش برای عفونت سوزاک مثبت باشد ، فرد و به طور بالقوه هر یک از شرکای جنسی نیاز به معالجه دارند.
درمان می تواند باعث جلوگیری از پیشرفت عفونت شود ، اما نمی‌تواند صدمات دائمی وارد شده را ترمیم کند. به همین دلیل ، مهم است که در اسرع وقت شخص به دنبال درمان باشد.
درمان به طور معمول شامل آنتی بیوتیک‌ها است.
مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) یک دوز ۲۵۰ میلی گرم سفتریاکسون عضلانی (روتفین) و ۱ گرم آزیترومایسین خوراکی (زیتروماکس) را توصیه می‌کنند. آنها از بیماران می‌خواهند كه تمام دارو‌های تجویز شده را به طور کامل مصرف کنند و از به اشتراک گذاشتن آن با هر شخص دیگری خودداری كنند.
ظهور سویه های مقاوم به آنتی بیوتیکی سوزاک ، در حال تبدیل به یک چالش بزرگ است. این بیماران ممکن است نیاز به دوره درمان طولانی‌تری داشته‌باشند ، در این بیماران درمان با مصرف یک انتی بیوتیک خوراکی طی دوره هفت روزه یا دوگانه درمانی با دو آنتی بیوتیک متفاوت ، معمولاً به مدت هفت روز صورت می‌گیرد. آنتی بیوتیک های مورد استفاده برای درمان طولانی مدت معمولاً یک یا دو بار در روز تجویز می شوند. برخی از آنتی بیوتیک های رایج مورد استفاده شامل آزیترومایسین و داکسی سایکلین است. دانشمندان در تلاشند تا واكسنها را برای پیشگیری از ابتلا به عفونت سوزاک انجام دهند.
اگر سوزاک در دوران بارداری اتفاق بیفتد ، ضروری است که به تیم مراقبت‌های بهداشتی اطلاع داده شود. می‌توان عفونت را هنگام زایمان به کودک منتقل کرد ، بنابراین نوزاد معمولاً بلافاصله پس از تولد به آنتی بیوتیک نیاز خواهد داشت.
برخی از نوزادان پس از تولد دچار التهاب ملتحمه می شوند. دلایل مختلف مختلفی وجود دارد که یکی از آنها عفونت سوزاک است. علائم معمولاً ۲-۴ روز پس از تولد ظاهر می شود و شامل چشم‌های قرمز ، چرک غلیظ در چشم‌ها ، و پلک‌های متورم است.
هرکسی که این علائم را در یک نوزاد مشاهده کند ، باید فوراً به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشد زیرا این علائم می‌تواند نشانه بیماری جدی‌تر مانند مننژیت یا باکتریمی باشد.
علل
باکتری N. gonorrhoeae مسئول عفونت سوزاک است. این باکتری ها در یک محیط گرم و مرطوب رشد می‌کنند. در نتیجه ، این عفونت می‌تواند روی هر یک از غشاهای مخاطی از جمله آنهایی که در ناحیه تناسلی ، دهان ، گلو ، چشم و راست روده وجود دارد ، تأثیر بگذارد.
فرد عفونت را از طریق تماس جنسی و آلت تناسلی ، واژن ، مقعد یا دهان، به فرد دیگر منتقل می‌کند. برای انتقال باکتری در مردان لزوماً انزال ضروری نیست.
زنان باردار همچنین می‌توانند هنگام زایمان عفونت را به نوزاد منتقل کنند.
همه افراد فعال جنسی در معرض خطر ابتلا به عفونت سوزاک هستند ، اما در ایالات متحده آمریکا ، این بیماری در بزرگسالان و جوان‌تر ها بیشتر است.
پیشگیری
راه‌های جلوگیری از عفونت سوزاک شامل موارد زیر است:
- اگر احتمال عفونت وجود دارد ، از فعالیت‌های جنسی اجتناب کنید
- استفاده از کاندوم در طی مقاربت واژینال یا مقعدی
- استفاده از کاندوم یا سدهای دندانپزشکی برای مقاربت دهانی
- داشتن فعالیت جنسی فقط با یک شخص
اپیدمیولوژی
عفونت مقاربتی ناشی از Neisseria gonorrhoeae یک مشکل عمده بهداشت عمومی با شیوع بالای جهانی است. در سال ۲۰۱۲ ، سازمان بهداشت جهانی (WHO) 78 میلیون مورد جدید از عفونت های سوزاک را در میان بزرگسالان در سراسر جهان تخمین زده است.
سازمان بهداشت جهانی میزان شیوع جهانی سوزاک ادراری در سال ۲۰۱۶ (نسبت جمعیت جهان مبتلا به سوزاک در یک سال معین) را در زنان ۰.۹٪ و در مردان ۰.۷٪ تخمین زده است ، که در مجموع موارد موجود در سراسر جهان. ۳۰.۶ میلیون سوزاک است.
بخش عمده ای از این عفونت ها بدون علامت هستند ، بنابراین در تشخیص و درمان آنها غفلت می شود و خطر ابتلا به نتایج جدی بهداشت باروری مانند بیماری‌های دهانه رحم ، بیماری التهابی لگن و متعاقب آن ناباروری در زنان ، و اپیدیدیمیت ، اپیدیدیمو-ارکیت ، پروستاتیت مزمن و متعاقب آن ناباروری در مردان تخمین زده می شود که ناباروری نزدیک به ۲٪ از زنان در سن باروری بدون تولد زنده قبلی و بیش از ۱۰٪ از زنان در سن باروری با زایمان های موفق قبلی را تحت تأثیر قرار دهد. داده های مربوط به شیوع ناباروری در مردان نادر است.
بین سالهای ۲۰۰۹ و ۲۰۱۱ ، اولین سویه های با مقاومت بالا در برابر تمام سفالوسپورینهای با طیف گسترده در ژاپن ، فرانسه و اسپانیا ظاهر شدند .برای کاهش انتشار سویه های مقاوم ، چندین رهنمود بالینی در سال های ۲۰۱۲ ، ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ منتشر شد که درمان دوگانه با سفتریاکسون ۲۵۰-۵۰۰ میلی گرم در عضله را به عنوان یک دوز واحد به علاوه آزیترومایسین ۱-۲ گرم به عنوان یک دوز خوراکی منفرد توصیه می کرد با این حال ، میزان بالایی از مقاومت به آزیترومایسین گزارش شد و عدم موفقیت در درمان دوگانه در تعدادی از مطالعات مشاهده شد.
اپیدمیولوژی در ایران
به نظر می رسد شیوع عفونت سوزاک در میان ایرانیان زیاد نیست و از شیوع تخمین زده شده برای منطقه مدیترانه شرقی در سال ۲۰۰۵ توسط WHO (0.79٪) تجاوز نمی کند.
مطالعه بر روی ۵۰۰ زندانی زن در استان تهران و استان البرز (ایران) هیچ موردی از عفونت سوزاک را نشان نداد. در دو مطالعه مختلف شیوع سوزاک در زنان باردار و در زنان کارگر جنسی به ترتیب ۱۸/۱ و ۴/۷ درصد گزارش شده است.
مطالعات میزان فراوانی عفونت N. gonorrhoeae را در کاشان ، نشان می دهد. این نتایج مشابه بروز گزارش شده توسط Akya و همکاران برای عفونت N. gonorrhoeae در کرمانشاه است. در این مطالعه میزان تشخیص N. gonorrhoeae نسبتاً بیشتر از نتایج سایر مطالعات در ایران بود. بختیاری و همکاران میزان شیوع ۰.۲٪ کشت مثبت N. gonorrhoeae را در بابل گزارش کردند. در تحقیقی دیگر بر روی ۳۲۸ زن باردار و غیر باردار در زنجان ایران انجام شد ، شیوع N. gonorrhoeae 0.9٪ بود. در مطالعه دیگری که در سبزوار- ایران انجام شد ، شیوع عفونت گونوکوکی توسط روش Triplex PCR 1.25٪ گزارش شده بود. شیوع عفونت گنوکوکال در کشورهای دیگر نسبتاً زیاد است. در زنان ، عفونت سوزاک اغلب مزمن است ، با علائم نامشخص یا بدون علائم همراه است ، اما ممکن است منجر به عوارض شدید شود. به دلیل کمبود امکانات تشخیصی و درمانی ، تأثیر عفونت گونوکوکی بر روند سلامتی در زنان بیشتر است.
نتایج مطالعه نشان داد که زنان جوان تر در معرض خطر بیشتری برای N. gonorrhoeae هستند ، زیرا ۸۵.۷٪ از زنان آلوده بین ۱۷ تا ۳۰ سال سن داشتند و این مسئله جای تعجب نیست چرا که زنان در این سن از فعالیت جنسی بالاتری برخوردارند و در نتیجه در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری مقاربتی هستند. دلایل دیگر اختلاف در میزان ابتلا به سوزاک به خوبی درک نشده است ، در حالی که احتمالاً شامل تفاوت در دسترسی به خدمات بهداشتی و استفاده از آن ، خوشه بندی جغرافیایی جمعیت ها ، سایر عوامل اجتماعی و اقتصادی به هم پیوسته و تعدد شرکای جنسی است.
پنی سیلین ها دیگر کارساز نیستند و مقاومت جهانی به فلوئوروکینولون در دهه گذشته به شدت افزایش یافته است. همچنین افزایش مقاومت در برابر سفتریاکسون نیز گزارش شده است Unemo و همکاران مقاومت بالایی در برابر سفیکسیم ، سفتریاکسون و تمام فلوئوروکینولونها ، ماکرولیدها ، تری مئوپریم-سولفامتوکسازول و تتراسایکلین در فرانسه را گزارش کرده‌اند. در مطالعه دیگری میزان بالای مقاومت به سفالوسپورینهای با طیف گسترده در هند مشاهده شد.
طی مطالعات صورت گرفته میزان مقاومت دارویی در ایران بالاتر است که دلیل آن احتمالا نرخ بالای خوددرمانی توسط افراد است.
