فیبرومیالژی اختلالی است که درد گسترده‌ی عضلانی اسکلتی همراه با خستگی، خوابیدن و مشکلات خلقی را شامل می‌شود. محققان اعتقاد دارند که فیبرومیالژی با تاثیر بر راه‌هایی که مغز و طناب عصبی سیگنال‌های درد و ضد درد را پردازش می‌کنند، باعث تقویت احساس درد می‌شوند. میالژی اغلب به عنوان وضعیتی که بزرگسالان را تحت تاثیر قرار می‌دهد، شناخته شده است. اما در کودکان و نوجوانان نیز اتفاق می‌افتد. آمارها نشان می‌دهد فیبرومیالژی جوانان ۲ تا ۶ درصد کودکان مدرسه‌ای و بیشتر از همه دختران نوجوان را درگیر می‌کند. اغلب در بین سنین ۱۳تا۱۵سال تشخیص داده می‌شود.
علائم
در بعضی کودکان، علائم بعد از یک اتفاق محرک مانند ترومای فیزیکی، جراحی، عفونت یا استرس روانی طولانی مدت آغاز می‌شود. در بقیه‌ی کودکان، علائم به تدریج بدون هیچ محرکی افزایش می‌یابد. نشانه‌ها و علائم فیبرومیالژی جوانان شامل:
- درد وسیع: درد مرتبط با فیبرومیالژی اغلب به عنوان درد مبهمی که حداقل سه ماه ادامه پیدا می‌کند توصیف می‌شود. برای این که دردی، وسیع درنظر گرفته شود باید دو طرف بدن و بالا و پایین کمر را درگیر کند.
- سردرد: سردرد مکرر در تعداد زیادی از بیماران مبتلا به فیبرومیالژی جوانان اتفاق می‌افتد.
- اختلالات خواب: علارغم شکایت از خستگی شدید، کودکان اغلب یک یا چند ساعت می‌خوابند. حتی زمانی که می‌خوابند نیز مشکلات زیادی دارند و در شب از خواب بیدار می‌شوند.
- خستگی: افراد مبتلا به فیبرومیالژی اغلب افراد هوشیار خسته‌ای هستند؛ حتی اگر مدت زیادی را بخوابند. بیشتر جوانان مبتلا به این بیماری سایر اختلالات خواب مانند سندرم پای بی قرار دارند.
- سایر مشکلات: جوانان مبتلا به فیبرومیالژی ممکن است درد و گرفتگی در قسمت پایین شکم همراه با یبوست یا اسهال داشته باشند. آنها همچنین ممکن است اختلال تمرکز نیز داشته باشند. افسردگی و اضطراب در این بیماران رایج است.
علل
پزشکان علت این که چرا بعضی به فیبرومیالژی مبتلا می‌شوند و بعضی نه را نمی‌دانند. به دلیل رایج بودن بیماری در اعضای خانواده، به نظر می‌رسد که ژنتیک نقش دارد. در بعضی از افراد ممکن است با اتفاقات و جراحات و بیماری‌های خاصی تشدید شود.
پزشکان معتقداند که تحریکات عصبی مکرر باعث ایجاد تغییراتی در مغز و طناب نخاعی بیماران مبتلا به فیبرومیالژی می‌شود.
این تغییرات شامل افزایش غیرعادی در سطح مواد شیمیایی خاص در مغز است که پیام درد را نشان می‌دهند. به علاوه این که گیرنده‌های درد در مغز حافظه‌ی درد را افزایش داده و باعث بالا رفتن حساسیت نسبت به درد شده؛ بدین معنا که نسبت به سیگنال‌های درد و ضددرد واکنش زیادی می‌دهند.
ریسک فاکتورها
ریسک فاکتورهای فیبرومیالژی شامل:
- جنسیت: فیبرومیالژی بیشتر در زنان و دختران تشخیص داده می‌شود.
- سابقه‌ی فامیلی: در صورتی که والدین یا خواهر و برادرتان این بیماری را دارد، به احتمال زیاد شما هم مبتلا خواهید شد.
- بیماری روماتیک: در صورتی که بیماری روماتیک مانند روماتوئید آرتریت یا لوپوس داشته باشید به احتمال زیاد به فیبرومیالژی مبتلا خواهید شد.
عوارض
درد و نبود خواب مرتبط با فیبرومیالژی می‌تواند با توانایی فعالیت در مدرسه یا خانه تداخل ایجاد کند. احساس ناامیدی در برخورد با این شرایط، در صورتی که فرد درک اشتباهی از آن داشته باشد، اغلب می‌تواند منجر به افسردگی و اضطراب شود.
تشخیص
در گذشته پزشکان برای یافتن محل‌های درد با فشار دادن محکم، بدن فرد را چک می‌کردند. در گایدلاین‌های جدید نیاز به معاینه‌ی تندرنس نقطه‌ای نیست. در عوض تشخیص فیبرومیالژی با استفاده از گایدلاین‌های بزرگسالان، در صورتی که یک فرد جوان درد گسترده‌ای را به مدت حداقل سه ماه در بدن خود داشته باشد، صورت می‌گیرد. درد گسترده، در تعریف، درد در هر دو طرف بدن و بالا و پایین کمر را گویند. پزشک ممکن است درخواست تست خون یا عکسبرداری برای رد سایر بیماری‌های مشابه را بدهد.
درمان
درمان فیبرومیالژی جوانان ممکن است شامل برنامه‌های ورزشی، مشاوره و داروها باشد.
ورزش درمانی درجه بندی شده
بیشتر کودکان مبتلا به فیبرومیالژی به دلیل ترس از افزایش درد، از فعالیت فیزیکی اجتناب می‌کنند. این ترس کمک می‌کند تا برنامه‌ی ورزشی با فعالیت‌های قدرتی برای بهبود گام برداشتن و حفظ تعادل آغاز شود. فعالیت‌هایی مانند دوچرخه سواری، شناکردن یا ایروبیک آب می‌تواند به تدریج اضافه شود.
مشاوره
شناخت درمانی نوعی گفتار درمانی است که برای درمان درد مزمن کودکان، به خوبی مورد مطالعه قرار گرفته است. آنها روی کمک به کنترل درد تمرکز می‌کنند؛ این کار را با تکنیک‌هایی مانند ریلکسیشن، حواس پرتی و توقف افکار انجام می‌دهند. این تکنیک‌ها می‌توانند به کاهش ناتوانی و افسردگی کمک کنند. ترکیب برنامه‌ی ورزشی و شناخت درمانی می‌تواند فواید قابل توجهی داشته باشد.
داروها
داروها می‌توانند درد فیبرومیالژی را کاهش و خواب را بهبود دهند. داده‌ها درباره‌ی استفاده از داروها در درمان فیبرومیالژی جوانان محدود است اما داروهایی که برای بزرگسالان مفید واقع شده اند، در کودکان نیز استفاده شده و گاهی اوقات نتایج مفیدی داشته‌اند. داروهای رایج شامل:
- ضدافسردگی‌ها: دولوکستین(Cymbalta, Drizalma) و میلناسیپران(Savella) می‌توانند به کاهش درد و خستگی کمک کنند. آمیتریپتیلین(Amitriptyline) ممکن است به کاهش درد و بهبود خواب کمک کند. سایر داروهای ضدافسردگی ممکن است شامل: فلوکستین(Prozac, Sarafem..) ونلافاکسین(Effexor XR) یا Bupropion(Welbutrin SR, Contrave…)
- داروهای ضد تشنج: داروهایی که برای درمان صرع استفاده می‌شوند اغلب برای کاهش انواع مشخصی از درد موثراند. گاباپنتین(Neurontin,Gralise) و پریگابلین(Lyrica) گاهی اوقات برای نوجوانان جهت کاهش درد از علائم فیبرومیالژی جوانان تجویز می‌شود.
لایف استایل و درمان‌های خانگی
خودمراقبتی برای کنترل فیبرومیالژی بسیار اهمیت دارد:
- کنترل استرس: برنامه‌ای برای اجتناب یا کاهش اضطراب داشته باشید. زمانی را در روز برای ریلکسیشن خود اختصاص دهید. اما زندگی روتین خود را به طور کامل تغییر ندهید. افرادی که از کار یا فعالیت خود دست برمیدارند نسبت به افرادی که فعال و مشغولند به سمت بدتر شدن متمایل می‌شوند. تلاش کنید تا از تکنیک‌های کنترل استرس مانند ورزش‌های تنفس عمیق یا مدیتیشن استفاده کنید.
- خواب: از آنجایی که خستگی از اجزای اصلی فیبرومیالژی است، خواب کافی ضروری است. به علاوه تخصیص دادن زمان کافی به خواب، تمرین عادت خوب خوابیدن مانند خوابیدن و بیدار شدن در زمان مشخص هر روز، محدود کردن چرت روزانه و محدود کردن استفاده از صفحات دیجیتالی در شب.
- ورزش منظم: در ابتدا ورزش ممکن است درد شما را افزایش دهد. اما انجام تدریجی و منظم آن، اغلب علائم را کاهش می‌دهد. ورزش مناسب ممکن است شامل پیاده روی، شنا کردن، دوچرخه سواری و ایروبیک آب شود. یک فیزیوتراپیست می‌تواند به شما در تهیه‌ی برنامه‌ی ورزش خانگی کمک کند. ورزش‌های کششی و ریلکسیشن هم می‌تواند مفید باشد.
- آهسته به جلو پیش روید: فعالیت‌های خود را در سطح یکنواختی حفظ کنید. اگر در روزهایی که علائمی ندارید، خیلی فعالیت کنید، ممکن است در روزهای دیگر عملکرد خوبی نداشته باشید. میانه روی بدین معناست که در روزهایی که حالتان خوب است فعالیت زیادی نکنید اما این بدین معنا نیست که خود را محدود کنید یا در روزهایی که علائم بازمی‌گردند فعالیت خیلی کمی داشته باشید.
- لایف استایل سالم خود را حفظ کنید: غذاهای سالم بخورید. مصرف کافئین را محدود کنید. کاری انجام دهید که هرروز احساس لذت به شما می‌دهد.
درمان‌های جایگزین
یوگا، تایچی و چیگونگ را همراه با مدیتیشن، حرکات آهسته، تنفس عمیق و ریلکسیشن ترکیب کنید. در بزرگسالان مبتلا به فیبرومیالژی، این تمرینات می‌توانند مشکلات خواب، خستگی و افسردگی را کاهش دهند. در کودکان نیز ممکن است این نتایج صادق باشد. سایر استراتژی‌های مرتبط شامل ماساژ و طب سوزنی می‌باشد که می‌توانند در کاهش درد، بهبود خستگی، کاهش اضطراب و ارتقا کیفیت خواب کمک کنند.
به دلیل این که علائم فیبرومیالژی جوانان مشابه سایر اختلالات است؛ ممکن است قبل از تشخیص بیماری، پزشکان زیادی را ملاقات کنید. ممکن است به پزشکی که در درمان آرتریت‌ها و بیماری‌های مشابه تخصص دارد(روماتولوژیست) ارجاع داده شوید.
