ترومبوسیتوپنی ایمنی (ITP) نوعی اختلال است که منجر به کبودی بیش از حد و آسان و خونریزی می‌شود. این خونریزی به علت کمبود غیرطبیعی پلاکت‌ها_ سلول‌هایی که به لخته شدن خون کمک می‌کنند_ایجاد می‌شود.
ITP که به آن بیماری پورپورای ترومبوسیتوپنیک ایدیوپاتیک نیز می‌گویند، می‌تواند منجر به کبودی بنفش رنگ و نقاط بنفش مایل به قرمز راش مانند شود.
بیماری ترومبوسیتوپنی ایمنی در کودکان، ممکن است بعد از یک عفونت ویروسی ایجاد شود. و معمولا خود به خود و بدون درمان به صورت کامل بهبود می‌یابد. در بزرگسالان این بیماری ، یک اختلال طولانی مدت است.
چنانچه شما هیچ خونریزی ندارید و سطح پلاکت شما خیلی پایین نیست، ممکن است به درمان نیاز پیدا نکنید. اما اگر علائم شما شدیدتر هستند، به درمانی شامل داروهای تقویت کننده تعداد پلاکت‌ها و جراحی برای خارج کردن طحال نیاز دارید.
علائم ترومبوسیتوپنی ایمنی
این بیماری ممکن است علائمی نشان ندهد. اگر علائمی بروز کند، شامل موارد زیر است:
- کبودی آسان یا بیش از حد
- خونریزی سطحی در پوست که به صورت لکه‌های بنفش مایل به قرمز(پتشیا) و راش مانند است و در پایین پاها ایجاد می‌شود.
- خونریزی لثه و بینی
- خونریزی از ادرار و مدفوع
- خونریزی زیاد و غیر معمول در طی قاعدگی
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم
اگر شما یا فرزندتان این علائم هشدار دهنده را دارید به پزشک مراجعه کنید. خونریزی که بند نیاید، یک اولویت اورژانسی است. اگر خونریزی دارید که با کمک‌های اولیه مانند فشار دادن در محل خونریزی بند نمی‌آید، سریعا به پزشک مراجعه کنید.
علت بیماری ترومبوسیتوپنی ایمنی
این بیماری زمانی ایجاد می‌شود که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به پلاکت‌های خودی حمله کرده و آنها را از بین ببرد. در بزرگسالان ممکن است عفونت با HIV، هپاتیت و یا هلیکوباکترپیلوری_ باکتری که باعث زخم معده می‌شود_ محرک ابتلا به ترومبوسایتوپنی ایمنی باشد. دربیشتر کودکان مبتلا به ITP، این اختلال بدنبال یک بیماری ویروسی مانند اوریون و آنفولانزا ایجاد می‌شود.
ریسک فاکتورها
ITP بین زنان جوان بسیار شایع است. ریسک ابتلا در بین افرادی که مبتلا به بیماری آرتریت روماتوئید، لوپوس و سندرم آنتی فسفولیپید هستند، بیشتر است.
عوارض ترومبوسیتوپنی ایمنی
یکی از عوارض نادر این بیماری خونریزی مغزی است که می‌تواند کشنده باشد.
اگر شما باردار هستید و خونریزی دارید یا تعداد پلاکت شما خیلی پایین است، شما در خطر خونریزی بسیار زیاد هنگام زایمان هستید. پزشک با در نظر گرفتن تاثیرات این روند بر روی کودک شما، برای حفظ تعداد پلاکت پایدار، درمانهایی را پیشنهاد خواهد کرد.
تشخیص ترومبوسیتوپنی ایمنی
برای تشخیص ترومبوسیتوپنی ایمنی، پزشک سعی می‌کند سایر دلایل احتمالی خونریزی و تعداد پلاکت کم مانند بیماری زمینه‌ای با داروهای مصرفی شما یا فرزندتان را حذف کند. آزمایش خون می‌تواند سطح پلاکت ها را مشخص کند. به ندرت، بزرگسالان ممکن است برای رد سایر مشکلات به آزمایش مغز استخوان نیاز داشته باشند.
درمان ترومبوسیتوپنی ایمنی
افراد مبتلا به ترومبوسیتوپنی ایمنی خفیف ممکن است به چیزی غیر از نظارت منظم و بررسی پلاکت ها نیاز نداشته باشند. کودکان معمولاً بدون درمان بهبود می یابند. بیشتر بزرگسالان مبتلا به ITP سرانجام به درمان نیاز خواهند داشت ، زیرا این بیماری اغلب شدید یا طولانی مدت می شود (مزمن).
درمان ممکن است شامل تعدادی از رویکردها باشد ، مانند داروهایی برای افزایش تعداد پلاکت یا جراحی برای برداشتن طحال (اسپلنکتومی). با پزشک خود در مورد خطرات و مزایای گزینه های درمانی خود صحبت کنید. برخی افراد دریافتند که عوارض جانبی درمان بیشتر از اثرات خود بیماری است.
داروهای ترومبوسیتوپنی ایمنی
پزشک درمورد داروها یا مکمل های بدون نسخه ای که مصرف می کنید و اینکه آیا باید از مصرف داروهایی که مانع عمل پلاکت می‌شود جلوگیری کنید ، با شما صحبت خواهد کرد. به عنوان مثال می توان به آسپرین ، ایبوپروفن (Advil ، Motrin IB و غیره) و جینکو بیلوبا اشاره کرد.
داروها برای درمان ITP ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- استروئیدها. پزشک شما احتمالاً درمان شما را با استفاده از کورتیکواستروئید خوراکی مانند پردنیزون شروع می کند. هنگامی که تعداد پلاکت شما به سطح مطمئنی رسید ، می توانید به تدریج و تحت نظر پزشک خود مصرف دارو را قطع کنید. استفاده طولانی مدت از این داروها توصیه نمی شود زیرا می توانند خطر ابتلا به عفونت ، افزایش قند خون و پوکی استخوان را افزایش دهند.
- ایمونوگلوبولین. اگر کورتیکواستروئیدها کمکی نکنند، ممکن است پزشک به شما گلوبولین ایمنی تزریق کند. این دارو همچنین در صورت خونریزی شدید یا نیاز به افزایش سریع خون قبل از جراحی، ممکن است مورد استفاده قرار بگیرد. اثر دارو معمولا بعد از دوهفته از بین می‌رود.
- داروهایی که تولید پلاکت را تقویت می کنند. داروهایی مانند رومیپلوستیم (Nplate) و الترومبوپگ (Promacta) به مغز استخوان شما کمک می کند تا پلاکت بیشتری تولید کند. این نوع داروها می توانند خطر لخته شدن خون را افزایش دهند.
- داروهای دیگر ریتوکسیماب (Rituxan، Truxima) با کاهش پاسخ سیستم ایمنی بدن که به پلاکت ها آسیب می رساند ، به افزایش تعداد پلاکت ها کمک می کند. اما این دارو همچنین می تواند اثر واکسیناسیون را کاهش دهد که در صورت جراحی برای برداشتن طحال ، ممکن است لازم باشد.
جراحی
اگر وضعیت شما شدید باشد یا علی رغم درمان اولیه دارویی ادامه یابد ، پزشک ممکن است جراحی برای برداشتن طحال شما را پیشنهاد کند. این به سرعت منبع اصلی تخریب پلاکت در بدن شما را از بین می برد و تعداد پلاکت را بهبود می بخشد ، هرچند که برای همه مفید نیست. زندگی بدون طحال برای همیشه حساسیت شما به عفونت را افزایش می دهد.
درمان اضطراری
اگرچه نادر است ، اما خونریزی شدید می تواند با ITP اتفاق بیفتد. مراقبت های اورژانسی معمولاً شامل تزریق کنسانتره های پلاکت است. استروئیدها و گلوبولین ایمنی نیز ممکن است از طریق داخل وریدی تزریق شود.
سبک زندگی و درمان های خانگی
اگر ترومبوسیتوپنی ایمنی دارید ، سعی کنید:
- از ورزش های تماسی خودداری کنید. بسته به خطر خونریزی، ضربه سر در ورزش هایی مانند بوکس، ورزش های رزمی و فوتبال می تواند باعث خونریزی در مغز شما شود. با پزشک خود درمورد اینکه چه فعالیت هایی برای شما بی خطر است صحبت کنید.
- مراقب علائم عفونت باشید. اگر طحال خود را برداشته اند ، در صورت مشاهده علائم عفونت ، از جمله تب ، هوشیار بوده و به دنبال درمان سریع خود باشید. عفونت می تواند در افراد بدون طحال جدی تر باشد.
- در مصرف داروهای بدون نسخه پزشک احتیاط کنید. داروهای بدون نسخه مانند آسپرین و ایبوپروفن (Advil ، Motrin IB) می توانند عملکرد پلاکت ها را مختل کنند.
آماده شدن برای قرار شما
از آنجا که تعداد پلاکت کم ممکن است علائمی ایجاد نکند ، معمولاً وقتی به یک دلیل دیگر آزمایش خون می دهید ، این مشکل کشف می شود. برای تشخیص ترومبوسیتوپنی ایمنی ، پزشک احتمالاً آزمایش خون دیگری را که نیاز به گرفتن مقدار کمی خون از ورید بازو دارد ، تجویز می کند. وی همچنین ممکن است شما را به متخصص بیماری های خون (متخصص خون) ارجاع دهد.
آنچه شما می توانید انجام دهید
در اینجا چند مرحله وجود دارد که می توانید برای آماده شدن برای قرار ملاقات خود انجام دهید:
- علائمی را که تجربه می کنید ذکر کنید، از جمله علائمی که به نظر نمی رسد با دلیلی که قرار ملاقات را تعیین کرده اید ارتباطی نداشته باشند.
- اطلاعات شخصی اصلی را ذکر کنید، از جمله استرس های اساسی، تغییرات زندگی، بیماری های اخیر یا اقدامات پزشکی، مانند انتقال خون.
- تمام داروها، ویتامین ها و مکمل هایی که مصرف می کنید، از جمله دوزها آنهارا ذکر کنید.
- از یکی از اعضای خانواده یا دوستتان بخواهید که با شما بیاید. وی علاوه بر پشتیبانی ، می تواند اطلاعات پزشک یا سایر کارکنان کلینیک شما را در حین قرار ملاقات بنویسد.
- سوالاتی را لیست کنید که از پزشک خود بپرسید. تهیه لیستی از سوالات می تواند به شما کمک کند تا از وقت مشترک خود نهایت استفاده را ببرید.
سوالات مربوط به ITP ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تعداد پلاکت در خون من چقدر است ؟
- آیا تعداد پلاکت من به طور خطرناکی کم است؟
- چه چیزی باعث ترومبوسیتوپنی ایمنی می شود؟
- آیا به آزمایشات بیشتری نیاز دارم؟
- آیا این شرایط موقتی است یا طولانی مدت؟
- چه روش های درمانی موجود است و چه مواردی را توصیه می کنید؟
- اگر کاری نکنم چه اتفاقی می افتد؟
- عوارض جانبی احتمالی درمانهایی که پیشنهاد می کنید چیست؟
- آیا محدودیتی وجود دارد که لازم باشد آنها را دنبال کنم؟
- آیا جایگزینی عمومی برای دارویی که تجویز می کنید وجود دارد؟
- آیا بروشور یا مطالب چاپ شده دیگری دارید که بتوانم با خود ببرم؟ چه وب سایت هایی را پیشنهاد می کنید؟
