افسنطین از گیاهان دارویی تلخ آروماتیک است که به درمان سوء هاضمه و بی اشتهایی کمک میکند. در این مقاله بررسی خواهیم کرد ترکیبات افسنطین چیست و این گیاه چه فوایدی دارد؟
افسنطین چیست ؟
گیاه افسنطین با نام علمی Artemisia absinthium، درختچهای چند ساله و بومی مناطق خشک یوراسیا است که در آمریکای شمالی و جنوبی و نیوزلند نیز کشت میشود.
بخش مورد استفادهی دارویی گیاه، اندامهای هوایی خشک شدهی آن است.
برگها و ساقههای گیاه پوشیده از پرز است.
برگها و گلهای افسنطین، هم از گیاهان بومی و هم از گیاهان پرورشی برداشت میشود.
گیاه افسنطین دارای یک بوی نافذ و عطری و یک طعم تلخ قوی است.
ترکیبات تلخ موجود در اندامهای هوایی گیاه از نظر شیمیایی به “سزکوئی ترپن لاکتونها” تقسیم میشوند که به صورت مونومرهای “آرتابسین” و دیمرهای “ابسینتین” وجود دارند.
افسنطین حاوی %۰.۵-۰.۳ اسانس است که %۷۰ این اسانس را ترکیب ” thujone” تشکیل میدهد. این ترکیب باعث بوی خوشایند و تند افسنطین میشود. همچنین اسانس افسنطین به دلیل وجود ترکیب “کامازولن” معمولا به رنگ آبی است.
فرآوردههای حاصل از اندامهای هوایی گونههای مختلف افسنطین در طب سنتی، نه تنها به عنوان گیاه دارویی تلخ، بلکه برای درمان بیماریهای عفونی گسترده، مثل مالاریا و هپاتیت نیز استفاده میشود.
تنوع بیولوژیکی و شیمیایی اجزای تشکیل دهندهی افسنطین، بسیار مورد توجه دانشمندان قرار گرفته است.
نشانههای مسمومیت با افسنطین چیست ؟
در صورت استفاده از دوزهای کم افسنطین (برای مثال ۱ گرم به صورت دم کرده یا تنتور)، این گیاه نقش یک گیاه دارویی تلخ را خواهد داشت. ولی در صورتی که دوز آن افزایش یابد، اثرات سمی ترکیب thujone بروز مییابد که باعث افزایش ترشح بزاق و افزایش خون در غشای مخاطی و احشای لگن میشود.
تولید مشروبات الکلی خالص افسنطین ممنوع است؛ زیرا ریسک اعتیاد به افسنطین را بالا میبرد. ترکیب thujone باعث افزایش و تغییر اثرات الکل میشود و سمیت با thujone باعث اختلال در عملکرد مغز، صرع اپیلپتیفرم، هذیان و توهم میشود.
به طور کلی مصرف مقادیر زیاد گیاهان دارویی تلخ، باعث کاهش ترشحات معده میشود؛ زیرا این گیاهان اثرات مستقیم بر روی مخاط گوارشی میگذارند و باعث سرکوب اشتها میشوند. برای مثال، مصرف چای غلیظ افسنطین باعث سرکوب اشتها میشود.
کاربردهای بالینی افسنطین چیست ؟
بنا بر گفته مونوگراف کمیسیون E آلمان، اندامهای هوایی خشک شدهی افسنطین باید حداقل دارای %۰.۳ اسانس و تلخی نسبی حداقل ۱۵.۰۰۰ باشد.
این مونوگراف بیان میکند که افسنطین برای درمان کم اشتهایی، اختلالات سوء هاضمه، کاهش یا عدم ترشح صفرا کاربرد دارد.
دوز روزانهی افسنطین معادل ۳-۲ گرم از اندامهای هوایی خشک شدهی آن است.