افراد مبتلا به آنهدونیا، علاقه خود به فعالیت‌هایی را که قبلاً از انجام آن‌ها لذت می‌بردند از دست می دهند.
افراد مبتلا به آنهدونیا، علاقه خود به فعالیت‌هایی را که قبلاً از انجام آن‌ها لذت می‌بردند، از دست داده و توانایی آن‌ها در احساس لذت کاهش می‌یابد. این یکی از علائم اصلی اختلال افسردگی ماژور است، اما همچنین می‌تواند از علائم سایر اختلالات بهداشت روان نیز باشد. برخی از افرادی که دچار فقدان لذت می‌باشند، اختلال روانی ندارند.
علائم آنهدونیا چیست؟
دو نوع اصلی آنهدونیا، آنهدونیا اجتماعی و آنهدونیا فیزیکی است.
آنهدونیا اجتماعی بی‌علاقگی به برقراری روابط اجتماعی و عدم لذت در موقعیت‌های اجتماعی مختلف است.
انهدونیا فیزیکی، ناتوانی در احساس لذت‌های فیزیکی و جسمی‌مانند غذا خوردن، لمس کردن یا رابطه جنسی می‌باشد.
علائم آنهدونیا شامل موارد زیر است:
- کناره گیری از اجتماع
- فقدان روابط با دیگران یا کناره گیری از روابط قبلی
- احساسات منفی نسبت به خود و دیگران
- کاهش توانایی‌های عاطفی، از جمله برقراری ارتباط کلامی یا غیرکلامی‌کمتر
- مشکل در سازگاری با موقعیت‌های اجتماعی
- تمایل به نشان دادن احساسات غیرواقعی و جعلی، مانند تظاهر به خوشحالی در عروسی
- از دست دادن میل جنسی یا عدم علاقه به برقراری رابطه جنسی
- داشتن مشکلات جسمی‌مداوم، مانند بیمار بودن در اغلب اوقات
دلایل بروز آنهدونیا چیست؟
انهدونیا یکی از علائم اصلی افسردگی است، اما هر کسی که افسرده است، لزوما آنهدونیا را تجربه نمی‌کند. داروهای نسخه‌ای، به ویژه داروهایی مانند داروهای ضدافسردگی و ضدروان‌پریشی که برای درمان افسردگی استفاده می‌شوند، می‌توانند باعث آنهدونیا شوند.
اسکیزوتایپی یک تئوری روانشناسی است که بیان می‌کند برخی از ویژگی‌های شخصیتی ممکن است عامل خطری برای ایجاد اختلالات روان پریشی، مانند اسکیزوفرنی باشند. آنهدونیا اجتماعی جز عامل خطر موجود برای اسکیزوفرنی است.
آنهدونیا نیز ممکن است در اثر مصرف مواد مخدر یا تجربه مقدار زیادی استرس یا اضطراب ایجاد شود.
عوامل خطر آنهدونیا چیست؟
اگر سابقه خانوادگی افسردگی ماژور یا اسکیزوفرنی داشته باشید، احتمال ابتلا به آنهدونیا افزایش می‌یابد. سایر عوامل خطر عبارتند از:
- اخیرا دچار یک رویداد آسیب‌زا یا استرس‌آور شده باشید
- سابقه سوءاستفاده یا ترد شدن
- مبتلا بودن به بیماری که کیفیت زندگی شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد
- بیماری شدید
- اختلال خوردن
- زنان نیز در معرض خطر بیشتر ابتلا به آنهدونیا قرار دارند.
چگونه آنهدونیا تشخیص داده می‌شود؟
پزشک درمورد علائم و روحیه کلی شما از شما سوالاتی می‌پرسد. قبل از قرار ملاقات لیستی از تمام علائم خود تهیه کنید، از جمله ناتوانی در لذت بردن. بیان تمام علائم برای پزشکتان کمک می‌کند تا تصویر کاملی از وضعیت شما داشته باشد و تشخیص درستی بدهد.
پزشک ممکن است معاینات بدنی نیز انجام دهد تا مشخص شود که آیا از نظر جسمی‌مشکلی دارید یا خیر.
علاوه بر این، پزشک ممکن است آزمایش خون نیز برای بررسی کمبود ویتامین یا مشکل تیروئید، که ممکن است در اختلال خلقی شما موثر باشد، دستور بدهد.
آنهدونیا چگونه درمان می‌شود؟
درمان انهدونیا می‌تواند چالش برانگیز باشد. برای درمان این اختلال ابتدا باید، اختلال روانی که باعث ایجاد این علامت شده، مانند را درمان کرد.
به عنوان اولین قدم در درمان، باید از یک متخصص کمک بگیرید. پزشکان عمومی‌باید اولین انتخاب باشند تا بتوانند وجود سایر بیماری‌های محتمل را رد کنند. اگر هیچ مشکلی پیدا نکردند، پزشک عمومی‌ممکن است به شما توصیه کند که به یک روانپزشک، روانشناس یا سایر متخصصان بهداشت روان مراجعه کنید.
مهم این است که شما و روانپزشکتان بتوانید رابطه خوبی برقرار کنید. ممکن است لازم باشد قبل از پیدا کردن یک فرد مناسب نیاز باشد با چند متخصص دیگر مشاوره داشته باشید.
درمان شما ممکن است شامل داروهای نسخه‌ای مانند داروهای ضد افسردگی باشد. در برخی موارد، ممکن است کلاس‌های دیگری از داروها توصیه شود. شما باید دارو را طبق دستورالعمل مصرف کنید و در صورت بروز عوارض جانبی به پزشک خود اطلاع دهید. ممکن است لازم باشد دوز یا دارو را تنظیم کنید. این داروها از طرق مختلف بر روی افراد تأثیر می‌گذارند. دارویی که بر شما موثر است ممکن است برای شخص دیگری با همان علائم موثر نباشد.
روش دیگری از درمان که ممکن است در بعضی موارد استفاده شود، الکتروشوک درمانی (ECT) است. ECT یکی از موثرترین درمان‌های افسردگی است. برخی از کارشناسان معتقدند که باید زودتر از آن استفاده شود – به خصوص در افرادی که افسردگی ملایم دارند.
در طی این درمان، پزشک الکترودها را روی سر بیمار قرار می‌دهد و جریان الکتریکی را در حالی که فرد تحت بیهوشی عمومی‌قرار دارد، اعمال می‌کند. این کار باعث تشنج مغزی کوچک می‌شود.
ECT معمولاً فقط در مواقعی که سایر روش‌های درمانی موثر واقع نشده‌اند، بکار می‌رود.
در روش تحریک مغناطیسی مغز (TMS) از یک میدان مغناطیسی برای تحریک سلول‌های عصبی استفاده می‌کند. این روش از جریان الکتریکی کوچکتری نسبت به ECT استفاده می‌کند و نیازی به بیهوشی عمومی‌ندارد. TMS می‌تواند افسردگی ماژور را در افرادی که افسردگی دارند و به دارو پاسخ نمی‌دهند، درمان کند.
گزینه نهایی درمان تحریک عصب واگ (VNS) است. پزشک یک دستگاه پزشکی مشابه ضربان ساز را در قفسه سینه بیمار مب کارد. سیم‌های این دستگاه تکانه‌های الکتریکی منظمی‌ایجاد می‌کنند که مغز را تحریک می‌کنند. همانند ECT و TMS ، VNS می‌تواند افسردگی را در افرادی که افسردگی دارند و به سایر درمان‌ها پاسخ نداده‌اند، درمان کند.
نتیجه‌گیری
فقدان احساس لذت می‌تواند کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد. اگر چنین شرایطی دارید سریعاً با پزشک خود تماس بگیرید. پس از شروع درمان، باید دوباره بتوانید احساس لذت را تجربه کنید. آنهدونیا معمولاً پس از کنترل افسردگی از بین می‌رود.
