زخم جراحی به برش یا انسیزیون پوست گفته می‌شود که معمولاً توسط اسکالپ جراحی در حین عمل ایجاد می‌شود. زخم جراحی می‌تواند به تعبیه درن تخلیه حین جراحی مربوط باشد. اندازه زخم‌های جراحی بسیار متفاوت است. زخم‌های جراحی معمولاً با بخیه بسته می‌شوند، اما گاهی به منظور بهبود باز می‌مانند. احتمال عفونت زخم جراحی وجود دارد که بسته به تمیز بودن یا باز بودن زحم این احتمال کمتر یا بیشتر است.
انواع زخم‌های جراحی
زخم جراحی را می‌توان در یکی از چهار دسته زیر طبقه بندی کرد. این دسته بندی ها به میزان آلودگی یا تمیز بودن زخم، خطر عفونت و محل زخم بستگی دارد.
- کلاس I: زخم‌های کلاس I زخم‌های تمیز محسوب می‌شوند و هیچ نشانه‌ای از عفونت یا التهاب ندارند. این زحم‌ها اغلب چشم، پوست یا سیستم عروقی را درگیر می‌کنند.
- کلاس II: این زخم‌ها آلوده-تمیز محسوب می‌شوند. اگرچه ممکن است زخم علائمی از عفونت نداشته باشد، اما به دلیل موقعیت زخم جراحی در معرض خطر عفونت قرار دارد. به عنوان مثال، زخم‌های جراحی دستگاه گوارش ممکن است در معرض خطر بالای آلودگی باشند.
- کلاس III: در زحم‌هایی که جسم خارجی با پوست تماس پیدا کرده باشد، خطر عفونت زیاد بوده و زخم آلوده محسوب می‌شود. به عنوان مثال، زخم گلوله می‌تواند پوست اطراف محل ترمیم جراحی را آلوده کند.
- کلاس IV: این دسته از زخم‌ها آلوده-کثیف در نظر گرفته می‌شوند و شامل زخم‌هایی هستند که در معرض مواد مدفوعی قرار گرفته‌اند.
علت ایجاد زخم جراحی
زخم‌های جراحی زمانی ایجاد می‌شوند که جراح با وسیله‌ای به نام اسکالپ جراحی برش یا انسیزیونی را در پوست ایجاد کند. طیف گسترده‌ای از مشکلات پزشکی به جراحی نیاز دارند. اندازه زخم به نوع عمل و محل قرارگیری آن بستگی دارد.
عوامل خطر عفونت زخم جراحی
هر روش جراحی باعث ایجاد زخم جراحی می‌شود. احتمال عفونت زخم پس از جراحی بین ۱-۳% است.
عوامل خط عفونت زخم جراحی شامل وجود سایر مشکلات پزشکی مانند دیابت یا ضعف سیستم ایمنی بدن است. در افراد سیگاری، افراد مسن و افراد با اضافه وزن نیز خطر ابتلا به عفونت بیشتر است. جراحی‌های اورژانسی، جراحی‌های شکم و جراحی‌هایی که بیش از دو ساعت طول می‌کشند، ریسک عفونت را افزایش می‌دهند.
علائم عفونت
زخم جراحی باید به طور مکرر کنترل شود تا ار روند بهبودی مناسب آن اطمینان حاصل شود. طبق گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها، عفونت‌ها می‌توانند تنها پوست، بافت زیر پوست یا ایمپلنت‌ها را درگیر کنند. علائم عفونت زخم جراحی عبارت است از:
- افزایش درد و قرمزی در اطراف زخم
- بهبودی تاخیری
- وجود چرک
- بوی بد، یا وجود تخلیه محل زخم
در بعضی موارد، زخم جراحی آلوده می‌تواند خشک یا عمیق‌تر به نظر برسد. تب نیز ممکن است یکی از علائم شایع باشد.
تشخیص عفونت‌های زخم جراحی
پزشک می‌تواند با بررسی زخم، ارزیابی علائم یا ارزیابی مایع تخلیه شده از زخم، عفونت زخم جراحی را تشخیص دهد.
درمان زخم جراحی
درمان زخم جراحی گاهی به محلی که زخم روی بدن بستگی دارد. پانسمان جراحی معمولاً روی زخم قرار می‌گیرد و ممکن است به تعوی منظم نیاز داشته باشد. پوست اطراف زخم جراحی نیز به تمیز کردن نیاز دارد که اغلب با آب نمک و صابون انجام می‌شود. همچنین ممکن است لازم باشد زخم با آب نمک شست و شو داده شود, به این صورت که سرنگ را با آب نمک پر کرده و روی پوست اطراف زخم اسپری می‌شود.
مراقبت از زحم جراحی در منزل
مراقبت از زخم جراحی در منزل شامل روش‌های مشابه گفته شده است، از جمله تعویض مکرر پانسمان و تمیز کردن زخم. داروهای مسکن بدون نسخه نیز می‌توانند ناراحتی فرد را کاهش دهند. اغلب، بیماران پیش از بهبود کامل زخم جراحی از بیمارستان مرخص می‌شوند. ضروری است تا بیماران از تمام دستورالعمل‌های مراقبتی در خانه را پیروی کنند. پیروی از دستورالعمل‌ها موجب بهبودی و کاهش احتمال عفونت می‌شود.
عوارض
وقتی زخم‌های جراحی موجب عفونت شوند، معمولاً طی ۳۰ روز پس از جراحی اتفاق می‌افتد. عفونت‌ها ممکن است قرمز، دردناک، گرم بوده یا تخلیه چرک داشته باشند. برای درمان عفونت‌ها، پزشک ممکن است آنتی بیوتیک تجویز کند یا به منظور تمیز کردن باز بماند.
بهبود زخم جراحی
بهبود زخم جراحی متفاوت بوده و می‌تواند هفته‌ها تا ماه‌ها طول بکشد. جراح باید بتواند اطلاعات مشخصی در مورد زمان بازگشت به کار، ورزش مجدد و بازگشت به برنامه روزانه ارائه دهد.
پیش‌آگهی زخم‌های جراحی
پیش‌آگهی زخم‌های جراحی اگر به درستی بهبود یابند، مناسب است. پیروی از توصیه‌های کنترل عفونت می‌تواند احتمال ترمیم زخم را افزایش دهد.
