زردی نوزاد یا یرقان یکی از رایج‌ترین بیماری‌های بین کودکان تازه متولد شده است. برخی از نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند یا نوزادانی که قبل از ۳۸ امین هفته بارداری مادر، متولد می‌شوند، بیشتر در معرض زردی هستند.
این بیماری شایع حدود ۶۰ درصد از نوزادان تازه متولد شده را درگیر خود می‌کند و علائم اولیه آن تقریبا ۲۴ الی ۷۲ ساعت پس از تولد کودک ظاهر می‌شود. جای نگرانی نیست، با رعایت یک سری نکات و دستورالعمل‌ها می‌توان به راحتی از بیماری زردی نوزاد خلاص شد.
یرقان معمولاً به دلیل نابالغ بودن کبد نوزادان رخ میدهد، زیرا کبد نوزاد نارس توانایی دفع ماده‌ای که باعث به وجود آمدن زردی می‌شود (بیلی روبین) را ندارد.
ما در این مقاله سعی کردیم تمامی مطالبی را که برای بهبود سلامتی فرزند شما مفید خواهد بود را جمع آوری و چکیده‌ای از مهم‌ترین آن‌ها را به شما ارائه کنیم. با ما همراه باشید… .
چرا زردی در نوزادان به وجود می آید؟
بیلی روبین دلیل اصلی به وجود آمدن زردی نوزادان است. این ماده شیمیایی زمانی که آزاد شود پوست نوزادان را به مرور زرد رنگ می‌کند. نوزاد تازه متولد شده نیاز به تجزیه تعداد زیادی گلبول قرمز دارد، اما کبد آن هنوز به اندازه کافی رشد نکرده است تا بیلی روبین خون را دفع کند. به همین دلیل با تجمع این ماده در خون، زردی نوزاد به وجود می‌آید.
برخی از عوامل دیگر مانند ناسازگاری خون مادر و نوزاد، مشکلات کبد، کم خونی، خونریزی داخلی، انسداد یا زخم مجاری صفرا، تغذیه نامناسب و… در ایجاد بیماری زردی نوزاد تأثیرگذار هستند.
از کجا بفهمیم نوزاد دچار زردی شده است؟
زردی در نوزادان باعث می‌شود پوست و سفیدی چشم آن‌ها زرد شود. معمولاً این رنگ زرد از صورت و سر نوزاد شروع می‌شود سپس دست و پای آن‌ها را درگیر می‌کند. اگر سطح بیلی روبین افزایش یابد، رنگ در سراسر بدن نوزاد پخش می‌شود.
نشانه‌های زیر ممکن است نشان دهنده زردی شدید و افزایش بیلی روبین خون باشد:
- کودک شما بی حال یا بیمار به نظر می‌رسد.
- کودک به سختی از خواب بیدار می‌شود.
- کودک شما وزن اضافه نمی‌کند و کم اشتها می‌شود.
- کودک شما با صدای بلند گریه می‌کند.
اگر نوزاد هر گونه علائم دیگری را که شما را نگران می‌کند بروز میدهد به پزشک متخصص مراجعه کنید.
تشخیص زردی نوزاد چگونه است؟
زردی گرام، سایت تخصصی درمان زردی نوزاد، توصیه می‌کند که همه نوزادان پس از تولد در بیمارستان از نظر زردی بررسی و معاینه شوند. با انجام آزمایش‌های زیر از صحت و سلامت نوزاد می‌توان اطمینان حاصل کرد:
- آزمایش خون: پزشک برای انجام این آزمایش، در حد چند قطره خون از پاشنه نوزاد می‌گیرد.
- دستگاه بیلی چک: این دستگاه با تابش طول موج به پوست نوزاد و اندازه گیری طول موج بازگشتی مقدار بیلی روبین کودک را اندازه گیری می‌کند.
- معاینه بدن و پوست نوزاد: با فشار دادن و مشاهده تغییر رنگ پوست نوزاد می‌توان از وجود زردی مطلع شد.
چه زمانی برای زردی به پزشک مراجعه کنیم؟
زردی نوزاد در حالت عادی پس از ۲ هفته خود به خود خوب می‌شود اما پزشک باید تمام موارد زردی در نوزادان تازه متولد شده را مورد بررسی قرار بدهد. اگر موارد زیر را مشاهده کردید به پزشک مراجعه کنید:
- کودک بد تغذیه می‌کند و تغییر وزن ندارد.
- مدفوع نوزاد تیره می‌شود.
- نوزاد شما در ۴۸ ساعت اول پس از تولد دچار زردی می‌شود.
- زردی بعد از یک هفته آشکارتر می‌شود.
- زردی بعد از ۲ هفته از بین نرفته است.
مراکزی برای تست زردی وجود دارد؟
اگر زردی نوزاد شما بیش از ۲ هفته طول بکشد برای بررسی سطح بیلی روبین به تست زردی مانند آزمایش خون کودک نیاز دارد که شما می‌توانید با مطالعه مراکز تست زردی تهران در سایت زردی گرام، فهرست جامعی از این مراکز را پیدا کنید.
عدد زردی نوزاد نشان دهنده چیست؟
یکی از شاخص‌های نشان دهنده شدت یرقان، عدد زردی نوزاد است. عدد زردی نوزاد با استفاده از روش‌های تست زردی نوزاد شامل آزمایش خون و دستگاه بیلی چک به دست می‌آید.
این عدد با مقدار بیلی روبین موجود در خون رابطه مستقیمی دارد و هرچه افزایش پیدا کند، خطر بیشتری برای نوزادان ایجاد می‌کند.
نکته قابل توجه این است که مقدار عددی بیلی روبین خون نوزاد به سن آن بستگی دارد و مقدار عدد زردی نوزاد یک روز متولد شده با نوزادی که بیست روز از تولدش گذشته است فرق دارد.
به طور تقریبی اعداد کمتر از ۸ نرمال، ۸ الی ۱۳ ریسک متوسط و ۱۳ به بالا احتمال خطر بیشتری را نشان میدهد. (اعداد بر حسب میلی‌گرم بر دسی‌لیتر (mg/dl) است.)
توجه داشته باشید که اطلاعات مربوطه به عدد زردی نوزاد در این قسمت کامل نبوده و تنها بخشی از چکیده آن را به شما ارائه کردیم؛ حال اگر مایل به دریافت اطلاعات بیشتر هستید می‌توانید مقاله عدد زردی نوزاد چیست؟ را در سایت زردی گرام مطالعه کنید.
زردی نوزاد چه عوارضی دارد؟
با افزایش سطح بیلی روبین خون و اقدام نکردن به درمان زردی، ممکن است عوارض جبران ناپذیری برای نوزاد ایجاد شود مانند:
کرن ایکتروس، حرکات غیر ارادی و کنترل نشده نوزاد، نگاه دائمی به سمت بالا، از دست دادن شنوایی، رشد نامناسب مینای دندان و… شود.
کرن ایکتروس چیست و چه خطراتی برای نوزاد دارد؟
زمانی که بیلی روبین خون نوزاد به حد بالایی می‌رسد باعث التهاب و تخریب سلول‌های عصبی مغز نوزاد می‌شود که این عارضه کرن ایکتروس نامیده می‌شود.
این سندروم مغزی عوارض جبران ناپذیری شامل: اسپاسم عضلانی، کمبود توان عضلانی، مشکل در صحبت کردن، مشکل در حفظ هماهنگی حرکات، حرکات غیر ارادی و کنترل نشده (فلج مغزی آتتوئید) و… ممکن است ایجاد کند.
پس بهتر است با مشاهده هریک از علائم زردی نوزاد هرچه سریع‌تر برای پیشگیری و درمان به پزشک متخصص مراجعه کنید.
جلوگیری از بروز بیماری زردی نوزاد
بهترین راه پیشگیری از زردی نوزاد، تغذیه مناسب و کافی نوزاد است. نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند باید روزی ۸ الی ۱۲ بار در چند روز اول زندگی خود شیر بخورند. نوزادانی که با شیر خشک تغذیه می شوند معمولاً باید حدود ۳۰ تا ۶۰ میلی لیتر شیر خشک را هر دو الی سه ساعت در هفته اول تولد مصرف کنند.
تغذیه نوزاد با شیر اغلب به پایین نگه داشتن سطح بیلی روبین کمک می‌کند. علاوه بر این مادر کودک نیز باید تغذیه مناسب داشته باشد تا بتواند به نوزاد شیر دهد.
نحوه درمان زردی نوزادان
درمان زردی در نوزادان به عواملی مانند عدد زردی، سن نوزاد و… بستگی دارد.
- اگر نوزاد شما زردی خفیف دارد، درمان آن راحت است؛ نوزاد با مصرف مایعات و شیر مادر به مقدار کافی می‌تواند زردی را درمان کند.
- اگر سطح بیلی روبین بالا باشد، استفاده از دستگاه فتوتراپی (نوردرمانی) توصیه می‌شود.
- زردی شدید، که در آن سطوح بیلی روبین خون بسیار بالا است، ممکن است نیاز به انتقال خون داشته باشد.
درمان زردی با طب سنتی
در میان انواع درمان‌های زردی، طب سنتی یکی از روش‌هایی بوده که از قدیم مورد استفاده مردم و پیشنهاد بسیاری از پزشکان بوده است. باید توجه کنید که استفاده از این روش بسیار عمومی بوده و طرفداران طب سنتی این نوع درمان را به روش‌های مدرن پزشکی ترجیح می‌دهند.
در طب سنتی، روش‌های مختلفی برای درمان زردی نوزادان پیشنهاد شده است. برخی از این درمان‌ها عبارت‌اند از:
استفاده از گیاهان دارویی مانند ترنجبین و شیرخشت، ماساژ نوزاد با روغن‌های گیاهی مانند روغن بادام، زیتون و کنجد، نور درمانی خانگی با استفاده از نور طبیعی خورشید، رژیم و تغذیه مناسب مادر و…
زردی گرام با سابقه‌ای درخشان در زمینه درمان زردی نوزاد به شما توصیه می‌کند در صورت مشاهده علائم زردی، حتماً به پزشک متخصص مراجعه کنید و مشورت بگیرید تا از عوارض احتمالی پیش رو جلوگیری کرده باشید.
دستگاه فتوتراپی (نور درمانی)، سریع‌ترین راه درمان زردی نوزاد
زمانی که فرزند دلبند شما مبتلا به زردی می‌شود، اولین سؤالی که ذهن شما را درگیر می‌کند {بهترین و سریع ترین راه درمان زردی نوزاد کدام است؟} می‌باشد.
با توجه به روش‌های مطرح شده گزینه‌های زیادی برای درمان زردی وجود دارد اما شرایط و درجه بیلی روبین هر نوزاد با دیگری متفاوت است.
در این بین دستگاه زردی نوزاد که به دستگاه فتوتراپی نیز شناخته شده است یکی از مؤثرترین روش‌های درمان زردی و دفع بیلی روبین خون است.
شما می‌توانید با اجاره دستگاه زردی در تهران بزرگ، علاوه بر کاهش هزینه‌های درمان، سریع‌ترین روش را برای بهبود زردی فرزند خود انتخاب کنید.
انواع مختلف دستگاه های درمان زردی نوزاد
معمولاً لامپ‌های دستگاه فتوتراپی طول موجی بین ۴۵۰ الی ۴۸۰ نانومتر دارند زیرا اگر طول موج نور کمتر از این درجه باشد، دستگاه تأثیری بر درمان نداشته و اگر بیشتر از این مقدار باشد نوزاد ممکن است آسیب ببیند همچنین می‌توان با استفاده از لامپ‌های موجود در دستگاه‌های زردی، آن‌ها را دسته بندی کرد.
لامپ های فلورسنت
این لامپ‌های قدیمی حاوی گاز فلورسنت بوده و با طول موج نور مشخصی، نور تولید می‌کنند.
از مهم‌ترین مشکلات این دستگاه‌های نور درمانی می‌توان به گاز فلورسنت آن اشاره کرد که به مرور زمان تخلیه شده و قدرت درمانی خود را از دست می‌دهند.
پس برای استفاده از آن‌ها پس از هر ۲۰۰۰ ساعت می‌بایست لامپ های آن‌ها را تعویض کرد تا بتوانند نوری با طول موج مناسب تولید کنند.
امروزه دیگر از دستگاه‌های فلورسنت برای نور درمانی استفاده نمی‌شود.
یکی دیگر از مشکلات مهم دستگاه‌های فلورسنت ایجاد گرمای زیاد برای نوزاد بود. استفاده از این دستگاه‌ها به دلیل رعایت نکردن حد فاصله با نوزاد، باعث ایجاد حرارت و سوختن نوزاد می‌شد.
دستگاه‌های ال‌ای‌دی (LED)
دستگاه‌های جدیدی که امروزه برای درمان بیماری زردی استفاده می‌شود از لامپ‌های ال ای دی تشکیل شده‌اند.
لامپ‌های ال ای دی دارای طول موج ثابتی هستند و نور تولید شده توسط آن‌ها در طول زمان تغییری نمی‌کند. این دستگاه‌ها طول عمری بیشتری دارند و بسته به نوع جنس و برند آن بین ۵۰۰۰ الی ۲۰۰۰۰ ساعت کارکرد مفید دارند.
چراغ‌های ال ای دی هرگز دچار تغییر طول موج نمی‌شوند و در پایان عمر مصرفی که دارند، خاموش می‌شوند و خطری برای نوزادان ایجاد نمی‌کنند.
استفاده از دستگاه‌های ال ای دی باعث بیرون روی و اسهال کودک و در نتیجه کاهش آب بدن و دهیدراته شدن نوزاد می‌شود. به همین دلیل نوزاد همواره به تغذیه مناسب و در مواقعی به سرم تراپی نیاز دارد تا آب تحلیل رفته جبران شود.
از کدام دستگاه زردی برای نوردرمانی استفاده کنیم؟
اینکه از چه نوع دستگاه فتوتراپی برای درمان زردی نوزاد باید استفاده کنیم به تشخیص پزشک متخصص ارتباط دارد و عواملی مانند مقدار زردی، سن و وزن نوزاد در انتخاب مدل دستگاه زردی تأثیرگذار است.
توجه داشته باشید که باید قبل از انجام هر کاری از پزشک و متخصص این حوزه مشورت بگیرید.
آیا استفاده از دستگاه زردی نوزاد خطر دارد؟
در پاسخ به این سؤال باید بگوییم که خیر؛ استفاده از دستگاه زردی نوزاد آسیب و خطری برای فرزند شما ایجاد نخواهد کرد اما تعداد محدودی عوارض جانبی دارد که با رعایت یک سری نکات می‌توانیم آن‌ها را بهبود ببخشیم.
- اگر هنگام استفاده از دستگاه زردی، چشمان نوزاد و اندام‌های خصوصی آن پوشیده نشود، می‌تواند به نوزاد آسیب برساند. پس استفاده از چشم‌بند و پوشک هنگام نور درمانی الزامی است.
- در هنگام نور درمانی بدن نوزاد ممکن است دچار خشکی، پوسته‌پوسته شدن و کم آبی (دهیدراته) شود که طبیعی است و با تغذیه مناسب و مداوم شیر، کم آبی نوزاد برطرف می‌شود، همچنین زمانی که درمان زردی به اتمام رسید، با چرب کردن بدن کودک با روغن زیتون یا لوسیون می‌توانید به کاهش دما و پوسته‌پوسته شدن بدن نوزاد کمک کنید.
(توجه داشته باشید که نوزاد به هیچ وجه نباید با بدن چرب در دستگاه فتوتراپی قرار بگیرد.)
قطره بیلی ناستر، کمک رسان بیماری زردی
قطره بیلی ناستر یکی از راه‌های بهبود زردی نوزاد است. این داروی بیماری زردی که از ترکیب شیرخشت و ترنجبین به دست می‌آید به درمان یبوست نوزاد و دفع بیلی روبین خون کمک می‌کند.
استفاده از این قطره باید با تشخیص و تجویز پزشک صورت بگیرد و با توجه به مقدار عدد زردی و وزن نوزاد مقدار مصرف قطره بیلی ناستر متفاوت است.
قطره زردی می‌تواند به صورت مکمل دستگاه زردی نوزاد به عملکرد بهبود وضعیت نوزاد کمک زیادی کند. این دارو کاملاً ایمن بوده و ممکن است تنها عوارض ضعیفی مانند اسهال و نفخ برای کودک به همراه داشته باشد.
برای کاهش عوارض قطره بیلی ناستر باید شیردهی مداوم صورت بگیرد تا از افت قند و کم آبی نوزاد نیز جلوگیری شود.
تغذیه مناسب مادران باردار برای جلوگیری از زردی نوزاد
در زمان بارداری، تغذیه مناسب و درست مادران نقش بسیار مهمی در رشد فرزندان دارد. رژیم غذایی مادران باردار باید به گونه‌ای باشد تا تمامی مواد غذایی مفید برای نوزاد را تأمین کند.
مادران باردار باید مواد غذایی مناسبی را انتخاب کنند که حاوی پروتئین، ویتامین‌ها، مواد معدنی و فیبر باشند. وجود ویتامین D به‌عنوان یکی از ویتامین‌های اساسی در دوران بارداری به سلامت نوزاد بسیار کمک می‌کند.
همچنین مصرف میوه‌ها و سبزیجات، آب و غذاهای آهن‌دار نیز می‌تواند تا حدودی به سلامت و رشد نوزاد در آینده کمک کند تا کمتر در معرض زردی قرار بگیرد.
مواد غیر مجاز مصرفی در طول بارداری
باید توجه داشت که مصرف برخی غذاها و مواد خوراکی در زمان بارداری بسیار خطرناک است و می‌تواند به سلامتی و رشد کبد نوزاد آسیب وارد کند و در نتیجه نوزاد با ناتوانی در حذف بیلی روبین به بیماری زردی مبتلا می‌شود.
مصرف مکمل‌های ویتامینی بی‌رویه، مصرف قهوه و کافئین، الکل و… در دوران بارداری ممنوع بوده و مصرف آن‌ها می‌تواند آسیب‌های جبران ناپذیری برای کودکان به وجود بیاورد.
مصرف ترنجبین برای زردی
ترنجبین همان شیره گیاه خارشتر است. این گیاه دارویی از تركيبات قندي مانند منوساكاريد‌ها، دی‌ساكاريدها و تري‌ساكاريدها تشکیل شده است. ترنجبین با کاهش صفرا و خواص ضد میکروبی که دارد می‌تواند به بهبود زردی نوزاد کمک زیادی کند.
برای اثربخشی بیشتر ترنجبین بهتر است که هم مادر هم نوزاد هر دو از آن مصرف کنند زیرا از طریق جذب شیر مادر و مصرف آن توسط نوزاد، زردی بهتر درمان می‌شود.
زردی گرام توصیه می‌کند پس از تولد نوزاد، مادر از ترنجبین مصرف کند تا احتمال ابتلا به زردی نوزاد کمتر شود.
از کجا متوجه خوب شدن زردی نوزاد بشویم؟
وقتی متوجه علائم زردی نوزادتان می‌شوید باید به پزشک متخصص مراجعه کنید اما هیچ جای نگرانی ندارد زیرا زردی خفیف معمولاً طی یک هفته یا بیشتر به طور عادی برطرف می‌شود اما اگر درجه زردی نوزاد بالا باشد کودک نیاز به روش‌های درمانی سریع‌تری مانند استفاده از دستگاه فتوتراپی دارد که با تشخیص پزشک و اجاره راحت آن از زردی‌گرام این امر بسیار راحت‌تر شده است.
زمانی که نوزاد در دستگاه نور درمانی قرار می‌گیرد، برای اینکه بفهمیم نوزاد خوب شده است یا خیر باید به برخی از نشانه‌ها و تغییرات ظاهری که در نوزاد ایجاد می‌شود دقت کنیم.
اگر زردی نوزاد خوب شده باشد:
- رنگ مدفوع نوزاد که در ابتدای تولد به رنگ سبز تیره و سیاه است؛ در هنگام درمان به رنگ زرد تبدیل می‌شود اما در آخر درمان دوباره به حالت قبل تبدیل می‌شود.
- کل بدن نوزاد به ویژه صورتش کاملاً به رنگ سفید در می‌آید. این تغییر رنگ به وضوح نشان دهنده این است که زردی از بین رفته و نوزاد بهبود پیدا کرده است.
- در هنگام خوب شدن نوزاد اشتهای آن تا یک و نیم برابر نسبت به قبل بیشتر می‌شود.
- رنگ ادرار نوزاد در آخر درمان بی رنگ می‌شود.
با مشاهده این تغییرات می‌توانیم متوجه بشویم که نوزاد در روند بهبودی قرار دارد و مقدار زردی کاهش پیدا کرده است.
درمان زردی با زردی گرام
در این مقاله سعی کردیم اطلاعاتی جامع درمورد بیماری زردی برای شما عزیزان فراهم کنیم.
اشاره کردیم که هنگام مشاهده علائم زردی نوزاد آرامش خودتان را حفظ کنید و به پزشک متخصص مراجعه کنید تا بهترین روش درمان بیماری را برای کودک شما تجویز کند.
همان‌طور که می‌دانید یک راه سریع، آسان و کم هزینه درمان بیماری زردی نوزاد، استفاده از دستگاه فتوتراپی است؛ پیشنهاد ما به شما تماس با متخصصان زردی گرام است.
این مجموعه با سابقه درخشانی که در زمینه بهبود زردی نوزاد دارد توانسته با درمان این بیماری شایع، نگرانی بسیاری از پدران و مادران را برطرف کند.
منابع: zardigram.com – wikipedia.org – mayoclinic.org
