واریس یکی از مشکلات ناخوشایند و آزاردهنده است که با دنبال کردن یک رژیم غذایی مناسب، می توان از آن جلوگیری کرد. آیا مصرف مواد غذایی خاصی می تواند در پیشگیری از واریس موثر باشد؟ آیا ویتامین ها نقشی در پیشگیری از واریس ایفا می کنند؟ در ادامه به این سوالات پاسخ خواهیم داد.
سیاهرگ ها دارای دریچه هایی هستند که به حرکت خون در جهتی واحد کمک می کنند. اگر این دریچه ها ضعیف شوند یا آسیب ببینند، خون به عقب جریان می یابد و باعث تورم و گشادی سیاهرگ ها می شود. این وضعیت باعث ظهور رگ های پیچ خورده و برآمده زیر پوست می شود.
برای ایجاد جریان خوب خون در بدنتان، به نیازمندی های سلامت مغذی و ویتامین های لازم برای بدنتان توجه کنید. با تغییرات طبیعی یا تغذیه مناسب، می توانید از بروز واریس پیشگیری کنید یا آن را کنترل کنید. مصرف غذاها و مکمل های غذایی می تواند به کاهش علائم واریس کمک کند.
واریس چیست؟
واریس یکی از این بیماری‌های معروف برای سیاهرگ ها است که تقریبا ۱۰-۲۰ درصد از جمعیت جهان با آن مواجه هستند. این بیماری بیشتر در زنان رخ می‌دهد و یک نفر از هر چهار نفر مبتلا به واریس است. اما چرا این بیماری اتفاق می‌افتد؟ اگر دیواره رگ‌ها ضعیف شود، رگ‌های واریسی که به رنگ آبی یا بنفش نزدیک به سطح پوست قرار دارند، مشاهده می‌شوند. گاهی اوقات رگ‌های واریسی با رگ‌های عنکبوتی که نوارهای قرمز نازک دارند و نزدیک به سطح پوست هستند، ترکیب می‌شوند. این رگ‌های واریسی عمدتا در ناحیه پاها و لگن دیده می‌شوند، اما ممکن است روی پوست صورت و دست‌ها نیز ظاهر شوند.
واریس عنکبوتی چیست؟
آیا تابه‌حال خطوط آبی یا قرمزرنگی را در ران‌ها یا ساق پایتان دیده‌اید؟ خطوطی که می‌توانند بسیار کوچک یا درهم گره‌خورده به‌اندازه یک توپ پینگ‌پنگ باشند! این‌ها همان واریس هستند.
یکی از شاخص‌هایی از بیماری واریس، واریس عنکبوتی است که در رگ‌های پیچ‌خورده و متورم یا بدون تورم، با رنگ‌های آبی یا قرمز در پوست ظاهر می‌شود. این بیماری معمولاً بیشتر در پا، لگن، باسن و صورت دیده می‌شود ولی علت اصلی بروز آن چیست؟ چگونه می‌توانیم از ابتلا به آن جلوگیری کنیم؟
برخی از افراد دارای خطوط آبی یا قرمز رنگی در پاها یا ساق پای خود هستند. این خطوط کوچک یا گره خورده گاهی شبیه به توپ پینگ پنگ هستند. این خطوط به واریس عنکبوتی معروف می باشند.
واریس آن مویرگ‌های زیرپوستی ناخوشایند استکه به دلیل مشکل در دستگاه عروق به وجود می‌آیند. اگر آنها دردناک و تورم‌آور باشند،دیگر واریس طنابی به حساب می آیند. اما اگر تنها نشانه آنها شکلی از تارهای عنکبوتی زیر پوست باشد، آنها به عنوان واریس عنکبوتی شناخته می‌شوند. واریس عنکبوتی درد یا ناراحتی نمی‌آورد و معمولا علت بروز آنها ژنتیک و تغییرات هورمونی هستند.
در ادامه شما را با اصلی ترین ویتامین ها برای پیشگیری از واریس آشنا می کنیم.
- ویتامین C
ویتامین C یکی از عناصری است که باعث بهبود گردش خون می‌شود و در پیشگیری از بیماری‌های واریس نقش مهمی دارد. علاوه بر این، این ویتامین با کاهش التهاب‌ها و افزایش تولید کلاژن، به سلامت پوست کمک می‌کند. همچنین، ویتامین C با تقویت دیواره عروق، به بهبودی سریع تر بدن کمک می‌کند و از غشاء‌ها در برابر آسیب‌های رادیکال آزاد محافظت می‌کند.
بنابراین، با مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین C مانند توت، بروکلی، سیب‌زمینی، گوجه‌فرنگی، لیمو و پرتقال، می‌توانید از ظاهر نامطلوب رگ‌های واریسی و بسیاری از بیماری‌های دیگر جلوگیری کنید.
- ویتامین E
ویتامین E باعث بهبود رگ ها شده و برای بهبود گردش خون بسیار حیاتی است. این ویتامین از چسبیدن پلاکت ها به یکدیگر و جلوگیری از انباشتن آن ها روی دیواره های رگ ها جلوگیری می کند. اگر دچار درد و گرفتگی در رگ های ساق پا شدید، با مصرف ویتامین E این مشکل را بهبود بخشید. برای مثال، مصرف بروکلی، اسفناج و کیوی کمک زیادی به بهبود گردش خون دارد. همچنین، مصرف غلات غنی از این ویتامین نیز موثر است.
- ویتامین B
ویتامین B، یک گروه فوق العاده از ویتامین ها است که به شما کمک می کند رگ های خونی خود را تقویت کرده و از واریس جلوگیری کنید. این گروه شامل تیامین، ریبوفلاوین، نیاسین، فولات، ویتامین B6، ویتامین B12، بیوتین و پانتوتنیک اسید می باشد. با یک رژیم غذایی مناسب، می توانید از این ویتامین ها بهره کافی ببرید.
شما می توانید ویتامین B را از غلات کامل، برنج قهوه ای، جو، گندم، جگر، بوقلمون، ماهی تن، سیب زمینی، موز، فلفل چیلی، حبوبات، مخمر های مغذی، مخمر شراب، عدس و ملاس دریافت کنید. این همه منابع خوب همگی حاوی ویتامین B هستند.
- ویتامین K
با استفاده از کرم حاوی ویتامین K بر روی پوست مناطق دچار واریس، می توانید سلامت مویرگ های آن ناحیه را تقویت کنید. واژه “ویتامین K” از زبان آلمانی به معنای “لخته خونی” گرفته شده است. اگرچه لخته خون معمولا با وقوع حوادث ناگوار و خطرناک مرتبط است، اما این مواد ضروری برای جلوگیری از خونریزی ها و بهبود پوست در مواقع پاره شدگی هستند. سبزیجات برگدار مانند اسفناج، کلم بروکلی، کلم بروکسل و جعفری همگی از منابع غنی ویتامین K هستند.
به نقل از سایت دکتر مالی تحقیقات نشان داده است که برخی از ویتامین‌ها و عناصر فلزی، تاثیر بسزایی در بهبود واریس دارند. ویتامین E از چسبنده شدن خون جلوگیری کرده و به تقویت جریان خون کمک می‌کند؛ همچنین از تشکیل “پلاک” که به دیواره رگ‌های خونی می‌چسبد و جریان خون را مختل می‌کند، جلوگیری می‌کند. علاوه بر ویتامین E، ویتامین‌های B کمپلکس (بویژه ویتامین B3)، C و K، از جمله ویتامین‌های مناسب برای واریس هستند که استفاده از آنها در دوران ابتلا، نتایج مثبتی را در پی دارد. لازم به ذکر است که مس، یک مکمل خوراکی برای واریس است که می‌بایست در رژیم غذایی واریس، گنجانده شود.
برای درمان واریس چه بخوریم؟
برخی از مواد غذایی نقش موثری در از بین بردن التهاب و بهبود گردش خون دارند. این نوع مواد غذایی بهترین گزینه برای درمان واریس هستند. در ادامه شما را با این مواد غذایی که اثر ضدالتهابی دارند، آشنا می کنیم.
- مواد غذایی سرشار از انتی اکسیدان
بیوفلاونوئیدها در سبزیجات و میوه ها وجود دارند که بهترین محافظت کننده این خوراکی ها و حتی بدن انسان هستند، زیرا خواص زیادی دارند. بیوفلاونوئیدها باعث تقویت دیواره رگ ها شده و از تشکیل رادیکال های آزاد درون رگ ها جلوگیری می نمایند. حتی برای درمان ظاهر رگ های واریسی هم موثر عمل کرده اند. از جمله مواد غذایی سرشار از آنتی اکسیدان می توان به بلوبری، گندم سیاه، توت فرنگی، آناناس، اسفناج، پیاز، کلم قرمز و … اشاره کرد.
- مواد غذایی سرشار از فیبر
برای آسان تر کردن عمل دفع باید از مواد غذایی سرشار از فیبر استفاده کرد. همانطور که می دانید فیبر از ایجاد یبوست در بدن جلوگیری می کند. یبوست تاثیر مستقیمی بر روی فشار بر رگ ها دارد و در گذر زمان باعث ایجاد واریس می شود. به همین علت توصیه می شود حتما در رژیم غذایی خود از مواد غذایی فیبردار استفاده نمایید.
- غذاهای سرشار از ویتامین ها
در قسمت بالاتر ویتامین های ضروری و مهم را برای جلوگیری از واریس توضیح داده ایم. به طور کلی ویتامین‌های C، E، B و K برای سلامت بهینه رگ ها اهمیت دارند.
مشاغل در خطر ابتلا به واریس
روش زندگی و شغل می‌تواند به طور قابل توجهی بر احتمال ابتلا به واریس و بیماری‌های عروقی تأثیر بگذارد. بسیاری از افراد وقت زیادی را در حال کار کردن می‌گذرانند و برخی از شغل‌ها می‌توانند منجر به مشکلاتی مانند سنگینی، درد و واریس رگ‌های عنکبوتی شوند. تقریبا همه ما می‌دانیم که نشستن پشت میز تمام روز ممکن است برای سلامتی مضر باشد، اما در برخی شغل‌ها، فرد ممکن است مجبور باشد تمام روز ایستاده باشد یا حرکت کند. طبق تحقیقات انجام شده این مشاغل در خطر ابتلا به واریسقرار دارند، به ویژه در زنان این بیماری شیوع بیشتری دارد. علاوه بر این، تغییرات هورمونی نیز می‌تواند زنان را در معرض خطر واریس قرار دهد. بیایید با هم مشاغل در خطر ابتلا به واریس را مورد بررسی قرار دهیم.
- شغل پرستاری
پرستاران با وظیفه‌ی سنگین خود مجبورند ساعت‌ها روی پاهای خسته خود ایستاده و یا حرکت کنند، که این کار رگ‌های پا را به چالشی بزرگ تبدیل می‌کند. این رگ‌ها به تدریج ضعیف می‌شوند و آسیب می‌بینند، باعث انبساط آنها و تراکم خون در آنها می‌شود که نتیجه‌اش بروز واریس است.
- آرایشگری
آرایشگران حرفه‌ای که در سالن زیبایی مشغول به کار هستند، بیشتر از اینکه بنشینند، روز خود را ایستاده سپری می‌کنند. برخلاف پرستار، آرایشگر باید ساعت‌ها روی موها و صورت مشتریانش کار کند و این باعث می‌شود که خستگی پاهایشان افزایش یابد. ایستاده ماندن در طول روز، علاوه بر خستگی، می‌تواند منجر به مشکلات گردش خون در پاها شود.
- مهمانداری هواپیما
به غیر از اینکه ساعت‌ها ایستاده‌اند، مهمانداران هواپیما در فضای کوچکی راه می روند و در زمان استراحت نیز فعالیت زیادی انجام نمی‌دهند. حتی کشیدن، ورزش کردن و حتی بالا نگه داشتن پاها برای آنها تقریبا غیرممکن است. تمام این موارد باعث اختلال در چرخش خون در پاها می‌شود و منجر به بروز واریس می‌شود.
- فعالیت‌های صندوقداری
پشت صندوق یا کامپیوتر ایستادن تمام روز، باعث فشار زیادی بر پاها می‌شود. افرادی که در سوپرمارکت یا داروخانه مشغول به کار هستند، معمولا باید برای مدت زمان طولانی در فضای محدودی ایستاده باشند و فرصتی برای حرکت کردن یا استراحت ندارند.
- پرسنل رستوران
پرسنل رستوران، از جمله گارسن‌ها، همواره در حال پذیرایی از مشتریان و آماده‌سازی غذاها هستند. اما بیشتر وقت خود را در حرکت بین میزها می‌گذرانند و این امر بیشتر کارکنان آشپزخانه را به خطر می‌اندازد. کارکنان آشپزخانه بیشتر وقت خود را در یک فضای تنگ و پر از هیاهو سپری می‌کنند و این باعث مشکلات گره خوردن رگ‌های پا برای انتقال خون به قلب و احتمال ابتلا به واریس می‌شود.
علت واریس پا در جوانی
حتی اگر این مشکل در افراد جوان کمتر از افراد مسن روی دهد، اما این اتفاق عجیب و غریب نیست. بسیاری فکر می‌کنند که رگ‌های عنکبونی یا واریس فقط در افراد مسن دیده می‌شوند، اما آمارها نشان می‌دهد که برخی از جوانان حتی از سن ۲۰ سالگی نیز مشکل واریس را تجربه کرده‌اند.
این اشتباه باعث می‌شود که جوانان به علائم واریس کمتر توجه کنند و خیلی دیر به مشکلات پای خود پی ببرند. بسیاری از آنها این مشکل را جدی نمی‌گیرند و به دلایل نامرتبطی مانند ورزش ارتباط می‌دهند. پس اگر جوان هستید و علائم اولیه واریس را تجربه می‌کنید، بهتر است این موضوع را جدی بگیرید و با پیدا کردن علت و درمان آن، از پیشرفت مشکل و دچار شدن به مشکلات بزرگتر در آینده جلوگیری کنید.
همانطور که سن ما افزایش می‌یابد، واریس‌ها نیز بیشتر ظاهر می‌شوند. قلب و عروق بدن پس از سال‌ها فعالیت، کم کم کارایی خود را از دست می‌دهند. یکی از مشکلاتی که پیش می‌آید، کاهش کارایی دیواره‌های لانه کبوتری در سیاهرگ‌ها است. این دیواره‌ها مسئول انتقال خون به سمت قلب هستند، اما وقتی به درستی کار نمی‌کنند، خون در رگ‌ها رسوب می‌کند و آنها را تخریب می‌کند. به همین دلیل واریس‌ها ظاهر می‌شوند و رگ‌های عنکبوتی شکل می‌گیرند. در ادامه به بررسی مهم ترین و شایع ترین دلایل ایجاد واریس در جوانی می پردازیم.
- وراثت و واریس
یکی از علل شایع برای بروز واریس، حتی در سنین بالا، وراثت است. در دوران جوانی، این عامل به شدت تأثیرگذارتر است و می‌توان گفت که تقریباً ۸۰ درصد جوانانی که به این مشکل مبتلا می‌شوند، به دلایل ژنتیکی هستند. بنابراین، اگر در خانواده خود، از جمله پدر و مادر و حتی سایر اقوام نزدیک مانند پدربزرگ، مادربزرگ، عمو، عمه، خاله و دایی، مورد واریس قرار گرفته‌اند، احتمال ابتلا به این مشکل برای شما نیز بالاست. در این شرایط، حتی ممکن است واریس را در جوانان ۲۰ ساله و حتی نوجوانان هم مشاهده کنید.
- تغییرات هورمونی
تغییرات هورمونی، گاهی در جوانان ناشی از دلایلی مانند مصرف قرص‌های ضد بارداری یا هورمون درمانی رخ می‌دهد. این امر می‌تواند منجر به ایجاد واریس پا شود.
عوامل دیگری نیز می‌توانند باعث تغییرات هورمونی شوند و این مشکل را در جوانان ایجاد کنند. به عنوان مثال، دوران بلوغ و همچنین دوران بارداری و شیردهی، با تغییرات شدید هورمونی همراه است و ممکن است منجر به ظهور واریس پا گردد.
- ایستادن و نشستن برای مدت زمان طولانی
اگر به هر دلیلی ساعات زیادی را در طول روز در حال ایستادن یا نشستن بگذرانید، باید بدانید که خود را در معرض خطر وریس پا در سنین جوانی قرار داده‌اید. به عنوان مثال، پلیس‌های راهنمایی و رانندگی، معلمان و پرستاران که باید برای مدت طولانی ایستاده کار کنند، باید به این مسئله توجه کنند. ایستادن برای طولانی مدت با راه رفتن متفاوت است و می‌تواند منجر به این نوع مشکلات شود.
همچنین، کارمندانی که برای مدت طولانی از روز نشسته پشت میز کار خود هستند، باید به این نکته توجه کنند که این عادت ممکن است باعث فشار بر سیستم وریدی آنها شود. در واقع، در حالت نشسته، رگ‌های باسن و ران‌ها با سرعت کمتری کار می‌کنند و این می‌تواند منجر به مشکلات واریس شود. بنابراین، افراد جوان و بی‌تحرک که بیشتر وقت خود را نشسته پشت میز می‌گذرانند، باید به این خطرات توجه کنند.
- اضافه وزن و بیماری واریس
در بیماری واریسموضوع فشار بر رگ‌ها در میان است. به همین دلیل، افراد با وزن اضافی احتمالا با مشکلات بیشتری روبرو می‌شوند و شدت بیماری نیز در آنها بیشتر است. از طرف دیگر، پوشیدگی رگ‌های واریسی توسط چربی اضافه بدن می‌تواند پوست را سالم نگه دارد، اما تشخیص و درمان بیشتری را ممکن می‌سازد و ممکن است بیمار دیرتر از وجود مشکل مطلع شود.
آیا واریس می‌تواند منجر به عوارض جدی از جمله خونریزی شود؟
واریس یک بیماری عروقی آزاردهنده است که معمولا در پاها و پاهای پشتی پدیدار می‌شود و باعث تورم و برآمدگی آنها می‌شود. اگرچه واریس به تنهایی خطری ندارد، اما در برخی موارد می‌تواند عوارض جدی به همراه داشته باشد. یکی از این عوارض خطرناک خونریزی است که می‌تواند منجر به کاهش حجم خون و کاهش فشار خون شود. این مشکل می‌تواند وضعیت فوری و تهدیدکننده‌ای برای زندگی فرد باشد. بنابراین، اگر حس می‌کنید که واریس شما خونریزی دارد، باید به سرعت به پزشک خود مراجعه کنید تا بتواند به شما کمک کند و مشکل را برطرف کند.
آیا واریس می‌تواند در هر سنی اتفاق بیفتد؟
واریس یک مسئله پوستی است که معمولا در دوران میانسالی و سالمندی رخ می‌دهد، اما ممکن است در هر سنی ظاهر شود. واریس در واقع یک نوع انتفاخ عروق خونی است که باعث ظاهر شبکه‌ای و برآمدگی پوست می‌شود. عوامل مختلفی می‌توانند باعث ایجاد واریس شوند، از جمله ژنتیک، چاقی، تنش‌های زیاد، نشستن طولانی، فعالیت کم، بارداری و فشار خون بالا و … همگی موثر هستند. اگر این مشکل شما را نگران می‌کند، بهتر است با پزشک مشورت کنید و روش‌های درمانی مناسب را انتخاب کنید.
چه عواملی می‌توانند خطر ابتلا به واریس را افزایش دهند؟
بعضی عوامل می‌توانند خطر ابتلا به واریس را بالا ببرند، از جمله ژنتیک، جنسیت، سن، چاقی، بارداری، نشستن یا ایستادن طولانی، کم‌فعالیتی، لباس‌های تنگ، فشار بر عروق‌ها، دفع مزاحمات و استفاده از کفش‌های بلند و … همگی موثر هستند. عوامل دیگری مانند محیط، داروهای هورمونی و تاریخچه خانوادگی نیز ممکن است در افزایش خطر ابتلا به واریس نقش داشته باشند. بهتر است از روش‌های پیشگیری مثل ورزش، کنترل وزن، استفاده از کفش مناسب و تمرین‌های کششی برای جلوگیری از واریس استفاده کنید.
سخن پایانی
مصرف ویتامین ها و مواد معدنی برای حفظ سلامت بدن بسیار ضروری است. این مواد تغذیه ای برای تقویت سیستم ایمنی، بهبود پوست و مو، افزایش انرژی و بهبود عملکرد عصبی ضروری هستند. اما، کمبود ویتامین و مواد معدنی می تواند منجر به اثرات زیانباری بر روی سلامتی بدن شود. یکی از عوارض کمبود ویتامین ها اعم از ویتامین Cٰ واریس است. واریس نوعی بیماری پوستی است که با تورم و پف رگ های خونی در بدن همراه است. تغییرات در برنامه غذایی و مصرف مکمل های ویتامینی می تواند به بهبود این بیماری کمک کند و درمان را تسریع ببخشد. به عنوان مثال، مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین C و E، روی و مس می تواند به تقویت رگ های خونی و کاهش خطر ابتلا به واریس کمک کند.
