استاتین‌ها داروی‌هایی هستند که اغلب برای افراد مبتلا به کلسترول بالا، برای کاهش کلسترول کل یا total cholestrol تجویز می‌شوند و کاهش ریسک حملات قلبی را در پی دارند. با وجود اثربخشی فراوان این دسته از داروها در این زمینه، اثراتی جانبی همانند درد ماهیچه‌ها، مشکلات گوارشی، گیجی و در موارد نادر، آسیب‌های کبدی برای آنها گزارش شده‌است.
مکانیسم عمل این داروها شامل بلاک کردن ماده‌ای در کبد که سبب ساخت کلسترول است، می‌شود درنتیجه، کلسترول خون کاهش می‌یابد. در ادامه به بررسی مواردی از عوارض جانبی این دارو می‌پردازیم.
عوارض جانبی استاتین‌ها
درد و آسیب عضلانی
یکی از رایج‌ترین شکایات از این خانواده‌ی دارویی مربوط به درد عضلانی است که به‌صورت خستگی یا ضعف در عضلات ظاهر می‌شود. این عارضه می‌تواند شدت‌های متفاوتی داشته‌باشد؛ از درد بسیار شدید تا درد خفیف که سبب اختلال در فعالیت‌های روزانه می‌شود.
در موارد بسیار نادر، مصرف این داروها می‌تواند سبب نوعی آسیب عضلانی بسیار خطرناک با نام رابدومیولیسیس (rhabdomyolysis) شود. این عارضه علاوه بر آسیب شدید ماهیچه‌ای، به آسیب کبدی، نارسایی کلیوی و در نهایت مرگ منجر می‌شود.
بروز رابدومیوسیس می‌تواند هنگام مصرفِ همزمان این دارو با سایر ترکیبات دارویی یا هنگام استفاده از دوزهای بالای آن، بروز پیدا کند.
آسیب کبدی
در برخی موارد، استاتین سبب افزایش سطح پروتئین‌هایی می‌شود که نوعی سیگنال برای التهاب کبد محسوب می‌شود. در صورتی که افزایش این فاکتورها خفیف باشد، عوارض آن قابل چشم‌پوشی است.
با وجود این‌که مشکلات کبدی به ندرت رخ می‌دهند، پزشک وظیفه دارد اندکی پس از شروع مصرف این داروها، آنزیم‌های بدن بیمار را مورد بررسی قرار دهد.
افزایش قند خون یا ابتلا به دیابت نوع ۲
افزایش سطح قند خون یا گلوکز در هنگام مصرف استاتین امری طبیعی تلقی می‌شود که می‌تواند منجر به بیماری دیابت نوع ۲ شود اما ریسک این مورد بسیار اندک است و مزایای فراوان این دارو، بر این مسئله غالب است.
اثرات جانبی نورولوژیک
سازمان غذا و دارو تأکید دارد که گزارش‌های مبنی بر اختلالات عصبی در برخی مصرف‌کنندگان این دارو وجود دارد که با توقف مصرف این دارو، قطع می‌شوند.
درصورتی که با مصرف این دارو دچار از دست دادن حافظه یا گیجی می‌شوید، پزشک خود را از این شرایط مطلع سازید و بدون مشورت با دکتر، مصرف دارو را قطع نکنید.
چه کسانی بیشتر در معرض عوارض جانبی استاتین قرار دارند؟
همه‌ی کسانی که این دارو را مصرف می‌کنند با اختلالاتی که در بالا ذکر شد، مواجه نمی‌شوند. برخی از افراد در معرض خطر بیشتری قرار دارند از جمله:
- افرادی که همزمان از چندین دارو استفاده می‌کنند
- زنان
- افرادی که جثه‌ی کوچک‌تری دارند
- افرادی با سن بالای ۶۵
- بیماران کبدی با کلیوی
- مصرف‌کنندگان مشروبات الکلی
