اگر بهتازگی مصرف کالری بیشتری را آغاز کردهاید یا ورزشکردن را متوقف کردهاید، نباید از افزایش وزن خود شوکه شوید. اما اگر وزن شما بدون دلیل واضحی افزایش مییابد، نیازاست نگاه دقیقتری به سبک زندگی و عادات خود داشتهباشید، چراکه افزایش وزن میتواند دلایل تعجبآوری داشتهباشد.
کمبودخواب تغییرات سطح هورمون در بدن، زمانی که تا دیروقت بیدار میمانید باعث افزایش حس گرسنگی میشود، همچنین احتمال مصرف موادغذایی پرکالری در افرادی که خواب ناکافی دارند، بالاتر است.
استرس با افزایش فشارروحی یا جسمی، غریزهی حفظ بقا فعال میشود و پاسخ بدن به این شرایط، ترشح هورمون کورتیزول است؛ این هورمون سبب افزایش اشتها و مصرف غذاهای پرکالری میشود که زمینهی مناسبی برای افزایش وزن را فراهم میکند.
داروهای ضدافسردگی یکی از اثرات جانبی این داروها، افزایش وزن است. درصورتی که این داروها وزن شما را بهطور چشمگیری افزایش دادهاند، با پزشک خود برای تغییر برنامهی دارویی مشورت کنید، اما هرگز استفادهی این داروهارا بدون اطلاع پزشک قطع نکنید، چرا که افسردگی به تنهایی میتواند عامل تغییر وزن شما نیز باشد.
استروئیدها داروهای ضدالتهاب استروئیدی مانند پردنیسون (prednisone)، به عنوان داروهای افزایشدهندهی وزن شناختهشدهاند. نگهداری مایعات بدن و افزایش اشتها دلایل اصلی آن میباشند. برخی افراد نیز تغییراتی در چربی نواحی گردن، پشت یا صورت خود در زمان مصرف این داروها حس میکنند. درصورتیکه بیشاز یک هفته داروهای استروئیدی مصرف کردهاید، بدون اطلاع پزشک مصرف آنها را متوقف نکنید چرا که میتواند به مشکلاتی جدی بیانجامد.
سایر داروها تعدادی دیگر از داروها نیز با افزایش وزن مرتبط اند؛ مانند داروهای آنتیسایکوتیک که برای درمان اسکیزوفرنی یا بیماری دوقطبی استفاده میشوند، داروهای درمان میگرن، صرع، فشارخون بالا و دیابت.
همچنین برخلاف عقیدهی عمومی، استفاد از داروهای پیشگیری از بارداری به افزایش وزن طولانیمدت نمیانجامد. برخی زنان با مصرف قرصهای ترکیبی استروژن و پروژستون ممکن است با افزایش وزن موقت مواجه شوند.
کمکاری تیروئید درصورت کاهش فعالیت غدهی تیروئید، سطح هورمونهای تیروئیدی در بدن کاهش یافته و منجر به حس خستگی، سرما و افزایش وزن میشود؛ چرا که بدون هورمون تیروئیدی کافی، سرعت متابولیسم دربدن کاهش مییابد. درمان این بیماری موجب توقف افزایش وزن میشود.
یائسگی زنان در زمان یائسگی اندکی افزایش وزن پیدا میکنند، اما تغییرات هورمونی این دوره احتمالا تنها دلیل این افزایش نمیباشند بلکه سبک زندگی نادرست مهمترین عامل افزایش وزن است هرچند درحالت کلی پیر شدن سرعت متابولیسم را کاهش میدهد.
سندروم کوشینگ یکی از بارزترین نشانههای این بیماری، افزایش وزن است. در این شرایط، بدن بیمار بهطور ناگهانی در معرض ترشح بیشاز اندازهی هورمون کورتیزول قرار میگیرد که موجب افزایش وزن و سایر مشکلات است.
خطر ابتلا به این بیماری در اشخاصی که داروهای استروئیدی را برای درمان آسم، آرتروز یا لوپوس مصرف میکند و همچنین اشخاصی که غدهی آدرنال آنها بیش از حد هورمون کورتیزول تولید میکند وجود دارد. این بیماری موجب تجمع چربی درناحیهی صورت، گردن و کمر میشود.
سندروم تخمدان پلیکیستیک (PCOS) یکی از شایعترین مشکلاتی است که در زنان، پیش از سن یائسگی، وجود دارد. این بیماری با رشد کیستهای کوچک در سطح تخمدان همراه است و باعث ایجاد عدمتعادل هورمونی در بدن میشود که نتایجی مانند بههم خوردن سیکل قاعدگی، رشد بیرویه موها و ایجاد آکنه را درپی دارد.
زنان مبتلا به این بیماری به مقاومت انسولینی نیز دچارند که میتواند باعث تجمع چربی درناحیهی شکم و ابتلا به بیماریهای قلبی شود.
ترک سیگار کنارگذاشتن سیگار یکی از مهمترین اقداماتیاست که برای حفظ سلامتی میتوان انجام داد. در ابتدا، فرد ممکن است با اندکی افزایش وزن مواجه شود اما پس از مدتی، با کاهش تدریجی حس گرسنگی، بازگشتن به وزن اولیه آسانتر خواهدشد.
درصورتی که بههر دلیل با افزایش وزن مواجه شدهاید، نکات زیر را درنظر داشتهباشید:
- مصرف هیچ دارویی را بدون مشورت با پزشک قطع نکنید، همچنین پزشک خودرا از همهی داروهایی که مصرف میکنید مطلع سازید.
- وضعیت خود را با اشخاصی که داروهایی مشابه شما مصرف میکنند، مقایسه نکنید.
- تشخیص دلیل افزایش وزن خود را برعهدهی پزشک قرار دهید؛ ممکن است تنها دلیل آن عدم تحرک شما باشد.
- به یاد داشتهباشید افزایش وزن شما ممکن است به علت تجمع آب در بدن باشد که در این صورت موقتی است.
منبع
- webmd.com