قرارگرفتنِ طولانی مدت در هوای گرم میتواند سبب ایجاد تب شود؛ اما این بالارفتن دمای بدن، در اغلب موارد، ناشیاز پاسخ ایمنی بدن به ورود عامل بیگانه است.
افزایش دمای بدن باعث میشود که عوامل بیماریزا همانند باکتری، ویروس و سایر پاتوژنها، محیط مناسبی برای رشد و تولیدمثل در اختیار نداشته باشند.
تب، میتواند پدیدهی بسیار ترسناکی باشد؛ خصوصاً اگر در خردسالان رخ دهد.
با توجه به اینکه دمای بدن میتواند یک با دو درجه، در حالت طبیعی متغیر باشد، اغلب پزشکان معمولا حالتی را که دمای بدن از ۳۷.۵ سانتیگراد تجاوز میکند را تب در نظر میگیرند. این دما، برای اندازهگیری از طریق دهان تعریف شده است. اندازهگیری از زیربغل میتواند تب را در ۳۷درجه سانتیگراد نشان داده و اندازهگیری رکتال (مقعدی)، دمای بالای ۳۷.۷ را تب تعریف میکند.
چه زمان تب به درمان نیاز دارد؟
تب، خود نمیتواند سبب آسیبرسانی به بدن شود! عاملی که سبب پدید آمدن این پاسخ ایمنی میشود خطر اصلی را ایجاد میکند. افسانههایی که در رابطه با آسیب دیدن مغز در هنگام تب وجود دارند، بسیاری از مردم را متقاعد کردهاست که خود تب به درمان نیاز دارد؛ درحالیکه اینگونه نیست.
بسیاری از تحقیقات نشان میدهند که تبی که در کودکان پس از واکسیناسیون ظاهر میشود، در واقع به سیستم ایمنی کمک میکند و بهمعنای بیمار بودن کودک نیست؛ بنابراین پزشکان پیش از تجویز هرگونه درمان برای آن، به مشاوره بپردازند.
درصورتی که تب سبب بهوجود آمدن احساس سرما و درد عضلانی شود، فرد باید تحت درمان قرار گیرد، در این حالت، اشکالی از درمان خانگی در دسترساند که در بسیاری موارد، مفید واقع میشوند.
راههایی برای شکستن تب
داروهایی ضدتب بدون نسخه مانند ایبوبروفن، آسپرین و استامینوفن میتوانند سبب کاهش درد شوند. استفاده از این داروها برای کودکان زیر دوسال، بدون مشورت با پزشک، توصیه نمیشود؛ چرا که عوارض جانبی خطرناکی خواهد داشت.
آسپرین نمیتواند برای کودکان و یا نوجوانان برای کاهش تب تجویز شود چرا که میتواند سبب بهوجود آمدن بیماری مرگآوری با نام سندروم ری شود.
برای جلوگیری از بروز هرگونه عارضهی جانبیِ داروهایی بدون نسخه، در ادامه راههایی برای شکستن تب معرفی شدهاند:
- خودداری از پوشیدن لایههای زیاد لباس، حتی در صورت احساس سرما
- نوشیدن مقادیر فراوان مایعات خنک و سالم. آب و الکترولیتها به کاهش تب کمک میکنند؛ البته باید از دادن مقادیر فراوان نوشیدنی شیرین، همانند آبمیوهها به کودکان زیر دوسال خودداری کرد
- استفاده از کمپرسهای یخ روی پیشانی
- استراحت کردن؛ افراد مبتلا به تب معمولا از بیماریهای عفونیِ واگیر رنج میبرند. ماندن در خانه هم سبب بهبود بیماری آنها میشود و هم مانع از سرایت بیماری به سایر افراد
تبها هرچند اغلب ترسناک بهنظر میآیند، اما کمک بزرگی برای سیستم ایمنی ما میباشند. تب را بهعنوان نشانهای برای استراحت کردن درنظر بگیرید.
چه زمان باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورت مشاهدهی هریک از موارد زیر، به پزشک مراجعه کنید:
- رسیدن دمای بدن به بالای ۴۰ درجهی سانتیگراد
- ادامهیافتن تب به بیشاز سهروز
- بروز عارضههایی مانند سرخی و جوش بههمراه تب
- همراهی تب با درد فراوان یا التهاب در هر ناحیه از بدن که میتواند نشاندهندهی عفونت باشد.
- درصورتی که کودک شما یکی از موارد زیر را بروز میدهد، سریعاً به پزشک مراجعه کنید:
- بروز تشنج
- غش کردن و از دست دادن هوشیاری
- بروز نقاط قرمز رنگ روی پوست
- تیرهرنگ شدن ادرار که بهعلت دهیدراتاسیون بروز پیدا میکند
اگر کودک شما کمتر از سه ماه سن دارد، هرگونه افزایش غیرطبیعی دمای بدن، سریعاً باید به پزشک اطلاع داده شود.
تب در کودکان و سایر افراد آسیبپذیر
کودکان زیر سه ماه، سیستم ایمنیِ ناقصی دارند و برای مواجهه با تب، دفاع زیادی در اختیار ندارند. همچنین، برای این دسته از کودکان نمیتواند داروی ضد تب تجویز کرد. این کودکان باید سریعاً به پزشک متخصص ارجاع داده شوند.
برخی از کودکان تشنج را همراه با تب تجربه میکنند. تشنج نشانهی بسیار خطرناکی است که میتواند به آسیبهای مغزی بیانجامد بنابراین باید توسط پزشک متخصص کنترل شود.
راههای معمول و شناختهشده برای کنترل تب در برخی موارد باعث میشود کودک احساس راحتی کند، اما هیچگونه تضمینی برای ظاهرنشدن تشنج نمیدهد.
گروههای دیگری نیز در صورت بروز تب، میتوانند با تهدید بزرگی مواجه باشند؛ از جمله:
- افرادی که با بیماریهای مرگآفرینی مانند سرطان دست پنجه نرم میکنند
- افراد مبتلا به بیماریهای مرتبط با سیستم ایمنی نظیر ایدز
چه عواملی سبب پدیدآمدن تب میشوند؟
- عفونتهای سینوسی
- سرماخوردگی
- عفونتهای موضعی نظیر عفونتهای پوستی، مجاری ادرار و غیره
- آنفولانزا
- واکسیناسیون
- بیماریهای خطرناکی نظیر مننژیت
- بیماریهای خودایمنی مانند آرتریت، کولیتیس و لوپوس