سوء استفاده از داروها تنها در مورد مواد مخدری که در زندگی روزمره میشنوید اتفاق نمیافتد. در کنار ماریجوانا، داروهای کاملاً قانونی بیشترین آمار سوء مصرف را در آمریکا دارا میباشند. انواع داروهای بدون نسخه و دارای نسخه میتوانند به بهبود بیماریها بیانجامند؛ اما سوء مصرف آنها در بسیاری از موارد دارای عواقب جدی است و در برخی موارد میتواند به مرگ منتهی شود.
از خانوادهی خود محافظت کنید؛ راهنمایی که در ادامه مطالعه خواهید کرد، شما را با رایجترین داروهایی که ممکن است به صورت ناخودآگاه مورد سوء استفاده قرار دهید، آشنا خواهد ساخت. توجه داشته باشید که قرصها و کپسولها در اشکال مختلفی ظاهر میشوند؛ بنابراین برای قضاوت نباید شکل آنها را ملاک قرار دهید.
باربیتوراتها
این خانوادهی دارویی، آرامبخشهایی نظیر فنوباربیتال، پنتوباربیتال (یا نمبوتال)، سکوباربیتال (سکونال) را شامل میشوند. این داروها به مشکلاتی نظیر تشنح، استرس و مشکلات خواب کمک میکنند. استفادهی بیشاز حد از این داروها اعتیادآور است و دوزهای بالای آن نیز میتواند به مشکلات تنفسی انجامد؛ خصوصاً اگر با الکل مصرف شود. در صورتی که به مصرف باربیتوراتها عادت کردهاید، برای ترک آنها به مشورت پزشک احتیاج خواهید داشت؛ چراکه ترک آنها دشواریهایی به دنبال دارد.
بنزودیازپینها
والیوم (دیازپام) و زاناکس (آلپرازولام) دو نوع معروف از این خانوادهی دارویی هستند که همانند باربیتوراتها، آرامبخش هستند. موارد مصرف این داروها شامل اضطراب، حملههای عصبی یا panic و مشکلات خواب میباشد. نسبت به باربیتوراتها، عوارض جانبی کمتری دارند اما در صورت استفادهی سو، به اعتیاد و وابستگی فیزیکی میانجامند.
توجه داشته باشید نسخهای که پزشک به شکل اختصاصی برای شما تجویز کردهاست را با دوستان و اعضای خانوادهی خود به اشتراک نگذارید.
داروهای خوابآور
درصوراتی که مشکلاتی برای به خواب فرورفتن یا ادامهیافتن خواب خود تجربه میکنید، داروهایی مانند زولپیدم (آمبین)، اسزوپیکلون (لونستا) و زالپلون (سوناتا) میتوانند به شما کمک کنند؛ اما صورتی که مصرف آنها را بیشاز زمانی که پزشک توصیه میکند ادامه دهید، بهتدریج دیگر نمیتوانید بدون آنها به خواب فرو روید.
کدئین و مورفین
دو نوع از رایجترین داروهایی که مورد سوء استفاده قرار میگیرند، مسکنهایی از این قبیلاند. این داروها درد را کاهش میدهند اما استفاده از دوزهای بالای آنها، حالتی از سرخوشی ایجاد میکند که عوارض جانبی فراوانی به همراه دارد. پزشکان معمولا مورفین را برای دردهای شدید و کدئین را برای دردهای خفیفتر تجویز میکنند.
ویکودین، لورست، لورتاب
این داروها، نوعی دیگر از مسکنهایی اُپیوئیدی با ترکیب هیدروکودون و استامینوفن هستند که موجب کاهس هوشیاری در دوزهای معمولی و مشکلات تنفسی خطرناک در دوزهای بالا میشوند. نام خیابانی داروی ویکودین، ویک و واتسون-۳۸۷ است.
آمفتامین
این داروها برای درمان بیشفعالی یا ADHD تجویز میشوند و شامل آدرال و دکسدرین هستند. برخی افراد، بدون نسخهی پزشک از آنها برای نشئگی و افزایش انرژی یا کاهش وزن استفاده میکنند که اعتیادآور میباشد.
عوارض جانبی آن عبارتاند از افزایش خطرناک ضربان قلب و دمای بدن و در موارد شدید، حملهی قلبی شود.
از اسامی مستعار آن میتوان به بنیز، زیبای سیاه و اسپید اشاره کرد.
متیلفنیدات
داروهای محرک در ADHD هستند که شامل کنسرتا، متادات، متیلین و ریتالین میشوند. اسمهای مستعار آنها شامل MPH، اسکیپی و آر-بال و ویتامین R میشود.
ترکیب آنها با داروهای دکونژنستانها میتواند سبب افزایش غیرطبیعی فشارخون و افزایش ضربان قلب شود.
دکسترومتورفان DXM
ترکیب مشهوری که در بسیاریاز داروهای بدون نسخهی سرماخوردگی و ضدسرفه یافت میشود. دوزهای بالای آن میتوانند سبب ایجاد توهم شوند.
سایر عوارض جانبیِ آن همانند استفراغ، افزایش ضربان قلب و در موارد نادر، آسیبهای مغزی، خصوصا در نوجوانان به علت دسترسی آسان به شربتهای ضدسرفه و عدمآگاهی میتوانند ایجاد شوند.
چه باید کرد؟
آیا نگران سوء استفادهی دارویی در یکی از نزدیکان خود هستید؟
بهترین راه این است که مستقیم از خود شخص سوال کنید و در صورت بروز هرگونه عوارض جانبی، با پزشک درمیان بگذارید.
همچنین، بهتر است داروهایی که دیگر نیاز ندارید در خانه نگهداری نکنید؛ مدت زمانی را که هر دارو را مصرف میکنید نیز به شدت کنترل کنید تا امکان ایجاد هر آسیب، به حداقل رسد.