سرطان دهانه‌ی رحم یا سرطان سرویکس، حاصل رشد غیرطبیعی سلول‌ها در ناحیهی دهانه‌ی رحم در زنان است.
رایج‌ترین عامل ابتلا به این نوع سرطان، ابتلا به عفونت HPV است که نوعی بیماری مقاربتی است.
در زمان مواجهه با این ویروس، سیستم ایمنی بدن معمولا مانع آسیب رسانی فوری می‌شود؛ با این‌حال، این ویروس سال‌های متمادی می‌تواند زنده بماند و بعد از مدت‌ها، سبب سرطانی شدن تعدادی از سلول‌های این ناحیه شود.
با انجام دادن مرتب تست‌های غربالگری و دریافت واکسن HPV تاحدود زیادی می‌توان از ابتلا به این سرطان جلوگیری کرد.
نشانه‌ها
در مراحل اولیه، این بیماری نشانه‌ی خاصی ایجاد نمی‌کند. نشانه‌هایی که در مراحل پیشرفته ظاهر می‌شوند عبارت‌اند از:
- خونریزی واژن پس از مقاربت جنسی، پس از یائسگی یا بین سیکل‌های قاعدگی
- خروج مایع رقیق، و در برخی مواقع خون‌آلود که در برخی موارد، بوی غلیظ و نامطبوعی دارد
- درد ناحیهی لگن در هنگام مقاربت
انواع سرطان سرویکس
- کارسینوم سلول‌های سنگفرشی: در سلول‌های پوشاننده‌ی لایه‌ی خارجی سرویکس ایجاد می‌شود. اغلب سرطان‌های سرویکس از این نوع می‌باشند.
- آدنوکارسینوما: در سلول‌های ستونی شکل پوشاننده‌ی کانال واژن رخ می‌دهد.
در برخی موارد، هر دو نوع سلول یادشده، سرطانی می‌شوند.
فاکتورهای ریسک
- داشتن شریک‌های جنسی متعدد
- شروع فعالیت جنسی در سنین پایین
- ابتلا به سایر بیماری و عفونت‌های مقاربتی نظیر کلامیدیا، سیفیلیس و ایدز
- تضعیف سیستم ایمنی
- استعمال دخانیات
تشخیص
در صورت مشکوک بودن فرد به سرطان سرویکس، پزشک ابتدا به معاینه‌ی فیزیکی سرویکس می‌پردازد که با استفاده از دستگاهی با نام کولپوسکوپ انجام می‌شود. این پروسه، کولپوسکوپی نام دارد.
در صورت نیاز، مقداری از بافت این ناحیه برای آزمایش‌های بیشتر مورد بیوپسی قرار می‌گیرد. گاهی بیوپسی به وسیله‌ی دستگاهی با نام کورِت انجام می‌شود.
پاپ اسمیر(pap smear)
پاپ اسمیر که تست پاپ هم نامیده می‌شود، پروسه‌ای برای معاینه‌ی فرد مشکوک به سرطان سرویکس است که شامل جمع‌آوری سلول‌هایی از سرویکس است.
این تست، امکان تشخیص زودهنگام بیماری را که گامی اساسی در درمان آن محسوب می‌شود، فراهم می‌کند.
این معاینه معمولا در مطب پزشک انجام شده و فرد باید لباس‌های خود را از ناحیهی کمر به پایین، کاملا در آورد. سپس با استفاده از دستگاهی به نام اسپکولوم، پزشک دیواره‌های واژن را نگه می‌دارد تا بررسی آن آسان‌تر شود. سپس نمونه‌هایی از بافت داخلی برداشته می‌شود.
استیج‌های مختلف سرطان سرویکس
استیج I: سرطانی شدن تنها سرویکس
استیج II: نفوذ سرطان به قسمت‌های بالایی واژن
استیج III: نفوذ سرطان به قسمت‌های انتهایی واژن و دیواره‌های لگن
استیج IV: گسترش سرطان به ارگان‌های نزدیک و دور شامل مثانه، رکتوم، ریه‌‌ها، کبد یا استخوان
درمان
شیمی‌درمانی
پرتودرمانی
جراحی: سرطان در مراحل اولیه با جرایح قابل درمان است. جراحی مورد استفاده در این مورد، هیسترکتومی نام دارد که برای خارج سازی رحم استفاده می‌شود.
انواع آن نیز عبارت‌اند از:
- هیسترکتومی ساده: شامل خارج سازی رحم و سرویکس که در مراحل ابتدایی سرطان انجام می‌شود
- هیسرکتومی رادیکال: شامل خارج‌سازی کامل رحم، واژن و گره‌های لنفی ناحیهی سرویکس
