تعریف
بیماری لژیونر نوع شدیدی از ذات‌الریه می‌باشد که توسط یک باکتری به‌نام لژیونللا ایجاد می‌شود.
این بیماری از طریق ارتباط فردبه‌فرد منتقل نمی‌شود. درعوض بیشتر افراد ازطریق استنشاق باکتری دچار بیماری لژیونر می‌شوند. افراد مسن، افراد سیگاری و افرادی که سیستم‌ایمنی آنان ضعیف است بیشتر درمعرض ابتلا به این بیماری اند.
علائم
بیماری لژیونر معمولاً ۲الی۱۰ روز پس از قرارگرفتن در معرض باکتری ایجاد می‌شود. اغلب با علائم زیر آغاز می‌شود:
- سردرد
- دردعضلانی
- لرز
- تب ۴۰درجه و بالاتر
در روز دوم یا سوم علائم دیگری ظاهر خواهد شد، مانند:
- سرفه که ممکن‌است همراه خلط یا خون باشد
- تنگی نفس
- درد قفسه سینه
- حالت تهوع
- استفراغ
- اسهال
گرچه بیماری لژیونر در ابتدا ریه‌ها را درگیر می‌کند اما گاهی می‌تواند سبب عفونت‌هایی در زخم یا قسمت‌های دیگری از بدن مانند قلب شود.
نوع خفیفی از این بیماری به‌نام تب پونتیاک ممکن‌است علائمی مانند تب، لرز، سردرد و دردعضلانی شود. تب پونتیاک ریه‌ها را آلوده نمی‌کند و علائم آن پس از ۲ یا ۵ روز ازبین می‌رود.
چه موقع به پزشک مراجعه‌کنیم
اگر فکر می‌کنید در معرض باکتری لژیونللا قرار گرفته‌اید به پزشک خود مراجعه‌کنید. اگر تشخیص و درمان هرچه زودتر انجام‌گیرد زودتر بهبود می‌یابد و از عوارض جدی آن جلوگیری می‌کند. برای افرادی که بیشتر در معرض خطرند، آنتی‌بیوتیک‌های فوری بسیارمهم هستند.
دلایل
باکتری لژیونللا پنوموفیلا عامل بسیاری از موارد بیماری لژیونر است. در محیط خارج از خانه، باکتری لژیونللا در خاک و آب زنده می‌ماند اما به‌ندرت عفونت ایجاد می‌کند. در محیط داخلی خانه باکتری می‌تواند در همه‌ی سیستم‌های آبی اعم از لوله آب گرم و کولر می‌تواند رشدکند.
نحوه انتشار عفونت
بیشتر افراد از طریق تنفس ذرات میکروسکوپی آب که حاوی باکتری لژیونللا است دچار عفونت می‌شوند. این ممکن‌است از دوش حمام، شیرآب، جکوزی یا سیستم تهویه ساختمان‌های بزرگ اسپری شود. شیوع بیماری با طیف وسیعی از منابع در ارتباط است، شامل:
- وان آب گرم و جکوزی
- برج‌های خنک‌کننده در سیستم‌های تهویه مطبوع
- چشمه‌های تزئینی
- استخر
- لوازم فیزیوتراپی
- سیستم‌های آب‌رسانی در هتل‌ها، بیمارستان‌ها و خانه‌های سالمندان
گرچه باکتری عمدتا از طریق ذرات کوچک آب منتقل می‌شود اما از راه‌های دیگری نیز می‌تواند انتقال یابد:
تنفس: اگر آبی که آلوده به باکتری است به گلوی فرد بپرد می‌تواند بیماری ایجادکند.
خاک: اندکی از افراد پس از کار در باغ یا استفاده از خاک گلدان آلوده دچلر این بیماری شده‌اند
عوامل خطرزا
هر فردی که در معرض باکتری لژیونللا قرارگیرد لزوماً بیمار نمی‌شود. اگر فرد دارای شرایط زیر باشد احتمال ابتلا در وی بیشتر است:
- سیگارکشیدن
- داشتن سیستم‌ایمنی ضعیف
- داشتن بیماری مزمن ریوی
- افراد بالای ۵۰سال
بیماری لژیونر یک مشکل پراکنده و محلی در بیمارستان و خانه سالمندان است، جاییکه باکتری می‌تواند به آسانی متشرشود و افراد مستعد به عفونت هستند.
عوارض
بیماری لژیونر می‌تواند منجربه تعدادی عوارض مرگبار شود، شامل:
- نارسایی تنفسی
- شوک سمی
- نارسایی حاد کلیوی
اگر درمان فوری و مؤثر صورت نگیرد ، این بیماری می‌تواند مرگبار باشد به‌خصوص اگر سیستم‌ایمنی فرد در اثر بیماری‌های دیگر و دارودرمانی ضعیف شده‌باشد.
تشخیص
لژیونر مشابه دیگر انواع ذات‌الریه می‌باشد. برای کمک به تشخیص سریع وجود باکتری لژیونللا پزشک ممکن‌است برای بررسی وجود آنتی‌ژن لژیونللا، از آزمایش ادرار استفاده‌کند. شاید نیاز باشد یک یا چند عدد از آزمایش‌های زیر نیز انجام گیرند:
- آزمایش خون
- تصویربرداری اشعه‌ایکس از قفسه‌سینه
- آزمایش روی نمونه خلط یا بافت ریه
- CTاسکن مغز درصورتیکه فرد علائم عصبی نیز داشته‌باشد
درمان
بیماری لژیونللا با آنتی‌بیوتیک‌ها درمان می‌شود. هرچه درمان سریع‌تر انجام گیرد احتمال عوارض جدی یا مرگ کمتر می‌شود. دربیشتر موارد، برای درمان فرد باید بستری شود. تب پونتیاک خودبه‌خود بهبود می‌یابد و نیازی به درمان ندارد و هیچ مشکل طولانی‌مدت ایجاد نمی‌کند.
پیشگیری
شیوع بیماری لژیونر قابل پیشگیری است، اما پیشگیری نیازمند نظافت و ضدعفونی کردن دقیق سیستم آبی، استخر و چشمه‌های معدنی می‌باشد.
